Nguy cơ gia tăng gian lận xuất xứ
Thời gian gần đây, số lượng các vụ việc, chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ nhằm vào hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang có dấu hiệu tăng lên. Điều này đã khiến không ít các chuyên gia thương mại lo ngại rằng nguy cơ này tiếp tục gia tăng khi Việt Nam tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA). Bởi, trong quá trình thực hiện các FTA, doanh nghiệp có thể tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa. Đây là một trong những điều kiện giúp tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, hoạt động này cũng tiềm ẩn nguy cơ gian lận rất lớn nếu không được kiểm soát.
Ông Chu Thắng Trung, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) cho biết, lẩn tránh phòng vệ thương mại là hành vi thay đổi nguồn gốc hoặc loại hàng hóa để tránh biện pháp phòng vệ thương mại đang áp dụng, từ đó làm giảm hiệu quả của biện pháp này.
Tại Việt Nam, các vụ việc nước ngoài khởi xướng điều tra lẩn tránh thuế hàng hóa xuất khẩu thuộc trường hợp hàng hóa của nước đang bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại chuyển tải sang Việt Nam để lấy xuất xứ Việt Nam nhằm lẩn tránh thuế.
Ngoài ra, không ít trường hợp hàng hóa của nước ngoài lấy xuất xứ Việt Nam để hưởng thuế suất ưu đãi theo các FTA hoặc các quy định ưu đãi thuế quan.
Thống kê từ Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương), đến hết quý I/2021, đã có 203 vụ việc phòng vệ thương mại do 21 quốc gia/vùng lãnh thổ khởi xướng điều tra đối với hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam.
Đặc biệt, số lượng các vụ việc chống lẩn tránh nhằm vào hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam đang có dấu hiệu tăng lên do một vài nước cho rằng hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sử dụng nguyên liệu chính được nhập khẩu từ những khu vực đang bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.
Chính vì vậy, trong bối cảnh xu thế bảo hộ đang gia tăng, nhất là với nhiều nhóm sản phẩm như thép, nhôm, nông sản, thủy sản…theo ông Chu Thắng Trung cần có một chiến lược tổng thể, dài hạn trong việc phát triển chuỗi sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng cho hàng xuất khẩu của Việt Nam.
Bởi nếu Việt Nam không có các biện pháp tích cực để xử lý vấn đề lẩn tránh bất hợp pháp trong phòng vệ thương mại, đặc biệt thông qua gian lận xuất xứ, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp, ngành hàng cụ thể.
Không những thế, về lâu dài điều này còn tác động tiêu cực tới sức cạnh tranh của cả nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh tham gia hàng loạt FTA có yêu cầu cao về xuất xứ.
Ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương) chia sẻ, vài năm trở lại đây, Chính phủ và các bộ, ngành đã tạo cơ hội cho doanh nghiệp mở rộng cơ hội phát triển thị trường, gia tăng xuất khẩu qua việc áp dụng tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
Đây là cơ chế "mở" có rất nhiều ưu điểm và mang lại nhiều lợi ích bởi doanh nghiệp hoặc nhà nhập khẩu sẽ tự thực hiện các thủ tục và đáp ứng điều kiện để tuyên bố hàng hóa đáp ứng tiêu chuẩn về nguồn gốc xuất xứ và chịu trách nhiệm về tính chính xác của tuyên bố đó.
*Chủ động ứng phó
Nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận, giả mạo xuất xứ hàng hóa, ông Trần Thanh Hải cho hay: Bộ Công Thương đã ủy quyền cho các cơ quan, tổ chức, phòng quản lý xuất nhập khẩu khu vực của Bộ cấp C/O ưu đãi theo các FTA. Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) là đơn vị duy nhất được ủy quyền cấp C/O không ưu đãi và C/O form A hưởng ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP).
Có hai chiều trong hoạt động cấp C/O đó là, phải phòng, chống gian lận xuất xứ; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp được hưởng ưu đãi, tạo thuận lợi cho xuất khẩu.
Riêng vấn đề phân luồng trong cấp C/O, Bộ Công Thương cũng đã ban hành Thông tư 15/2018/TT-BCT quy định rõ doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí nào thì vào luồng xanh; doanh nghiệp có nguy cơ như thế nào thì vào luồng đỏ, từ đó tăng cường quản lý nhưng vẫn không gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Ông Lê Triệu Dũng- Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại khẳng định: Việc xuất khẩu một số sản phẩm của Việt Nam có sự gia tăng nhanh chóng trong vài năm gần đây, kể cả những mặt hàng đang là đối tượng bị áp dụng phòng vệ thương mại của một số nước.
Vì vậy, Cục đã liên tục lưu ý các hiệp hội, doanh nghiệp và thông báo với các cơ quan chức năng để tăng cường kiểm tra, giám sát về xuất xứ và sau thông quan nhằm ngăn chặn các hành vi gian lận, lợi dụng Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa của quốc gia khác.
Cũng theo ông Lê Triệu Dũng, bên cạnh việc tăng cường kiểm tra, giám sát, các cơ quan chức năng cũng đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài để ngăn chặn những hành vi lợi dụng có tính chất cá biệt của một vài doanh nghiệp, đồng thời vẫn đảm bảo lợi ích chính đáng của đa số các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Bên cạnh nỗ lực của Chính phủ, ông Lê Triệu Dũng khuyến cáo doanh nghiệp không tham gia, tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp. Bởi thực tiễn cho thấy, nếu phát hiện các hành vi này, nước nhập khẩu sẽ áp dụng chế tài "trừng phạt" rất nặng, trong nhiều trường hợp doanh nghiệp sẽ "mất" toàn bộ thị trường xuất khẩu liên quan.
Hướng tới xuất khẩu bền vững đối với hàng hóa trong nước, Bộ Công Thương đã ra Quyết định số 2074/QĐ-BCT ban hành Chương trình hành động thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 316/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Xây dựng và vận hành hiệu quả Hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại".
Ông Lê Triệu Dũng khẳng định, trong năm 2021 Cục sẽ hoàn thành và phối hợp với các đơn vị có liên quan triển khai vận hành hiệu quả Hệ thống cảnh báo sớm để hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chủ động sử dụng biện pháp phòng vệ thương mại cũng như ứng phó kịp thời với các biện pháp phòng vệ thương mại do nước ngoài áp dụng.
Ngoài ra, Cục sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp lý phù hợp với chủ trương, chính sách của Nhà nước về phòng chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp; hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến xuất xứ hàng hóa, nhất là hàng hóa lưu thông trong nước./.
Tin liên quan
-
DN cần biết
Nhập khẩu gạo Ấn Độ tăng đột biến, Bộ Công Thương vào cuộc kiểm tra
15:11' - 28/06/2021
3 tháng đầu năm, Việt Nam đã chi 74,8 triệu USD mua gạo từ Ấn Độ, tăng 554 lần về trị giá so cùng kỳ năm 2020 là 76 tấn gạo với trị giá 135.000 USD, về lượng tăng hơn 3.250 lần so cùng kỳ năm trước.
-
Thị trường
Ngăn chặn nguy cơ gian lận xuất xứ gạo Việt Nam
13:13' - 18/06/2021
Giá gạo trong nước và xuất khẩu đều ở mức cao cũng làm gia tăng nguy cơ gian lận xuất xứ đối với gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
Tin cùng chuyên mục
-
Doanh nghiệp
Petrolimex thoái vốn toàn bộ khỏi PG Bank để thực hiện Đề án cơ cấu lại Tập đoàn
20:34' - 22/03/2023
Việc thoái vốn khỏi PG Bank của Petrolimex nhằm tập trung vốn cho hoạt động kinh doanh cốt lõi của Tập đoàn.
-
Doanh nghiệp
Hàn Quốc phạt McDonald để rò rỉ dữ liệu khách hàng
20:08' - 22/03/2023
Chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh McDonald tại Hàn Quốc đã bị phạt hơn 530.000 USD sau khi để rò rỉ dữ liệu cá nhân của 4,87 triệu khách hàng do công tác quản lý dữ liệu lỏng lẻo.
-
Doanh nghiệp
Bamboo Airways tạm dừng khai thác các chuyến bay đến/đi Điện Biên từ 15/4
15:40' - 22/03/2023
Nhằm phục vụ kế hoạch triển khai dự án “Đầu tư xây dựng mở rộng Cảng hàng không Điện Biên”, Bamboo Airways sẽ tạm dừng khai thác các chuyến bay đến/đi Điện Biên từ 15/4/2023 đến hết 17/12/2023.
-
Doanh nghiệp
Ứng dụng giao đồ ăn Just Eat Takeaway cắt giảm hơn 1.700 việc làm
15:02' - 22/03/2023
Ứng dụng giao đồ ăn Just Eat Takeaway vừa công bố kế hoạch cắt giảm hơn 1.700 việc làm chủ yếu là giao hàng nhanh ở Anh nhằm cắt giảm chi phí sau những khoản thua lỗ lớn hàng năm.
-
Doanh nghiệp
WinEco chia sẻ kỹ thuật sản xuất nông nghiệp công nhệ cao cho nông dân tỉnh Đồng Nai
09:34' - 22/03/2023
Gần 100 hợp tác xã (HTX) và nông dân tỉnh Đồng Nai đã được Công ty Đầu tư Sản xuất và Phát triển Nông nghiệp WinEco tập huấn kỹ thuật sản xuất nông nghiệp công nghệ cao.
-
Doanh nghiệp
Sử dụng thiết bị bay UAV kiểm tra đường dây truyền tải điện
16:17' - 21/03/2023
Truyền tải điện Kon Tum, thuộc Công ty Truyền tải điện 2 – PTC2 đã và đang đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học công nghệ 4.0 vào quản lý vận hành lưới truyền tải điện.
-
Doanh nghiệp
Kiểm tra mục đích sử dụng điện để nâng cao giá bán điện bình quân
16:16' - 21/03/2023
Việc kiểm tra giám sát mua bán điện luôn được Lãnh đạo Điện lực Võ Nhai (Thái Nguyên) quan tâm chỉ đạo thường xuyên.
-
Doanh nghiệp
Tổ chức tuyên truyền bảo vệ hành lang an toàn lưới điện cao áp
16:04' - 21/03/2023
Bảo vệ hành lang an toàn lưới điện cao áp không chỉ là nhiệm vụ của riêng đơn vị quản lý vận hành mà của toàn xã hội, rất cần sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ của các cơ quan chức năng…
-
Doanh nghiệp
GMS đầu tư vào Be Group, đưa xe điện vào hoạt động dịch vụ vận tải
15:45' - 21/03/2023
Công ty Cổ phần Di chuyển Xanh và Thông minh (GSM) và Be Group - Công ty công nghệ Việt Nam sở hữu nền tảng tiêu dùng đa dịch vụ “be” đã ký kết thoả thuận hợp tác đầu tư.