Nhật Bản kiểm soát chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực bán dẫn
Theo tờ Nikkei Shimbun (Nhật Bản) ngày 30/5, để tăng cường đảm bảo an ninh kinh tế, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản (METI) dự kiến sẽ thắt chặt các điều kiện nhận trợ cấp đối với các doanh nghiệp có giải pháp ngăn chặn rò rỉ công nghệ ra nước ngoài trong 5 lĩnh vực, trong đó có chất bán dẫn và máy công cụ công nghiệp.
Các doanh nghiệp nhận trợ cấp sẽ được yêu cầu hạn chế số lượng người tham gia vào nghiên cứu, ứng dụng công nghệ quan trọng và bắt buộc phải tham vấn cơ quan quản lý trước khi đẩy mạnh sản xuất ở một quốc gia khác. Điều này cho thấy Nhật Bản đang nỗ lực duy trì năng lực cạnh tranh quốc tế trong lĩnh vực công nghệ tiên tiến bằng cách yêu cầu các đối tác kinh doanh thực hiện các biện pháp chống rò rỉ công nghệ.Trong số 12 lĩnh vực thuộc “vật tư quan trọng được chỉ định” được quy định bởi Luật thúc đẩy an ninh kinh tế ban hành năm 2022, METI sẽ áp dụng những thay đổi đối với thông báo về trợ cấp trong 5 lĩnh vực. Đó là chất bán dẫn, linh kiện điện tử tiên tiến, pin lưu trữ, máy công cụ và robot công nghiệp cũng như các bộ phận máy bay. Từ nay các công ty nhận trợ cấp sẽ được yêu cầu phải có biện pháp ngăn chặn việc rò rỉ công nghệ sang các nước khác.
Các khoản trợ cấp sẽ đến từ nguồn kinh phí được rót cho METI trong ngân sách bổ sung của tài khóa 2022, 2023 và ngân sách ban đầu của tài khóa 2024 thông qua Quỹ An ninh Kinh tế. Các công ty nhận được trợ cấp trước tiên sẽ nộp đơn lên METI về những “công nghệ cốt lõi” cần được ngăn chặn rò rỉ ra nước ngoài. Dự kiến, các công nghệ quan trọng sẽ tập trung vào vật liệu bán dẫn, lĩnh vực mà Nhật Bản có thế mạnh, và phương pháp sản xuất sợi carbon cho máy bay.“Điều khoản hành lang” nhằm hạn chế rò rỉ công nghệ là yêu cầu các doanh nghiệp giảm số lượng nhân sự liên quan đến công nghệ quan trọng và yêu cầu họ ký cam kết không mang theo công nghệ khi nghỉ hưu. Khi các công ty chia sẻ công nghệ với các đối tác kinh doanh, họ buộc phải ký các thỏa thuận không tiết lộ thông tin, đồng thời siết chặt quản lý nguồn nhân lực nội bộ bằng cách hạn chế số người tham gia vào công nghệ quan trọng.Theo đánh giá của Bộ An ninh kinh tế Nhật Bản, hiện có nhiều công ty chưa thực hiện đầy đủ quy trình này, ngay cả khi họ đang xử lý các công việc liên quan đến công nghệ quan trọng. Các tài liệu đặc biệt quan trọng bao gồm tài liệu liên quan đến các công nghệ mà các nước khác dễ dàng nhắm đến. Bằng cách này, METI sẽ không chỉ nâng cao nhận thức của các công ty về quản lý bằng cách nêu rõ điều này trong các điều kiện trợ cấp mà còn tăng cường giám sát để ngăn chặn rò rỉ công nghệ.Các công ty cũng sẽ được yêu cầu tham khảo ý kiến của METI trước khi bắt đầu sản xuất các công nghệ quan trọng hoặc tăng cường sản xuất ở một quốc gia khác. Ngoài việc ngăn chặn việc chuyển giao công nghệ, điều sẽ giúp Nhật Bản không bị phụ thuộc vào nhập khẩu do sản xuất ở các nước khác tăng lên.Ví dụ, về nguyên tắc, trong chất bán dẫn, cần phải có sự tham vấn của METI trước khi tăng sản lượng ở một quốc gia khác lên hơn 5% đối với các sản phẩm tiên tiến có chiều rộng đường mạch dưới 30 nanomet (nm) và hơn 10% đối với chất bán dẫn truyền thống. Nếu vi phạm "các quy định hành lang" này, khoản trợ cấp có thể được yêu cầu hoàn lại.
Nhà nghiên cứu Yoshiaki Takayama tại Viện Quan hệ Quốc tế Nhật Bản và là chuyên gia về kiểm soát xuất khẩu, chỉ rõ: “Ngăn chặn rò rỉ công nghệ trong các vật liệu được sản xuất bằng nguồn vốn quốc gia là xu hướng tất yếu nhìn từ góc độ an ninh toàn cầu”.Giải pháp này vốn đang được các doanh nghiệp công nghệ lớn của Mỹ triển khai từ lâu. Dựa trên Đạo luật CHIPS và Khoa học, Mỹ đã trợ cấp cho việc xây dựng nhà máy của Công ty Sản xuất Chất bán dẫn TSMC của Đài Loan (Trung Quốc), một doanh nghiệp sản xuất chất bán dẫn hàng đầu thế giới. Các công ty nhận trợ cấp sẽ bị cấm mở rộng năng lực sản xuất ở các quốc gia có quan hệ căng thẳng với Mỹ như Trung Quốc và Nga, trong vòng 10 năm. Nếu vi phạm, chính phủ sẽ yêu cầu họ hoàn lại khoản trợ cấp này.METI dự kiến sẽ tăng cường các biện pháp chống chuyển giao công nghệ không chỉ thông qua trợ cấp mà còn thông qua kiểm soát xuất khẩu. Nhật Bản đã đưa ra danh sách hạn chế xuất khẩu đối với những vật liệu, công nghệ có nguy cơ cao sử dụng cho mục đích quân sự và kiểm soát chặt chẽ việc sự dụng chúng.
Chính phủ có kế hoạch sửa đổi Pháp lệnh cấp Bộ theo Đạo luật Ngoại hối vào mùa Thu này để kiểm soát một số công nghệ tiên tiến mà Nhật Bản đang chiếm thị phần lớn. Theo đó, những công nghệ này ngay cả khi không có trong danh sách “vật tư quan trọng được chỉ định” cũng phải báo cáo trước khi chuyển ra nước ngoài.Ngày càng có nhiều quốc gia trên khắp thế giới thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ công nghệ trong nước và thậm chí ở nước ngoài còn có những quy định chặt chẽ hơn. Tại Hàn Quốc, các công ty được phép áp dụng các biện pháp hạn chế khả năng những người sở hữu công nghệ quan trọng như chất bán dẫn chuyển giao cho các công ty khác theo quyết định của chính phủ.Tin cùng chuyên mục
-
Phân tích - Dự báo
Tín hiệu cho một trật tự tài chính toàn cầu mới?
06:30'
Nhận thức lâu đời về đồng USD và trái phiếu kho bạc Mỹ là nơi trú ẩn an toàn có nguy cơ bị thay đổi vĩnh viễn.
-
Phân tích - Dự báo
Nông nghiệp Hàn Quốc: Từ ‘sự cố táo vàng’ đến chiến lược sống còn
05:30'
Tờ “Korea JoongAng Daily” mới đây có bài viết về biến đổi khí hậu đang gây ra những thách thức chưa từng thấy đối với nông nghiệp Hàn Quốc, từ thời tiết khắc nghiệt đến giá lương thực bất ổn.
-
Phân tích - Dự báo
Châu Âu giằng co giữa tham vọng khí hậu và thực tế kinh tế
06:30' - 06/07/2025
EC vừa chính thức đề xuất mục tiêu giảm 90% khí thải nhà kính vào năm 2040 so với mức của năm 1990, tiếp nối lộ trình đưa Liên minh châu Âu (EU) hướng tới mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
-
Phân tích - Dự báo
Khi kho vàng Manhattan trở thành dấu hỏi địa kinh tế
05:30' - 06/07/2025
Theo báo The Straits Times, Mỹ vốn luôn tự hào vì sở hữu kho vàng lớn nhất thế giới.
-
Phân tích - Dự báo
Giải cứu thép nội địa - nhiệm vụ không dễ với Canada
06:30' - 05/07/2025
Bộ Tài chính Canada sẽ hạn chế lượng thép nước ngoài nhập khẩu bằng cách áp thuế đối với các mặt hàng vượt quá ngưỡng quy định từ những quốc gia không có FTA với Canada.
-
Phân tích - Dự báo
Thách thức giảm phát thải carbon thúc đẩy đầu tư công nghệ xanh
05:30' - 05/07/2025
Thách thức về giảm phát thải carbon và lưu trữ khí nhà kính đang trở thành mối quan tâm hàng đầu của các ngành công nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực khai thác và chế biến hydrocarbon.
-
Phân tích - Dự báo
Đồng USD có khởi đầu năm tệ nhất trong nửa thế kỷ
06:30' - 04/07/2025
Theo tờ New York Times, đồng tiền của Mỹ đã giảm hơn 10% trong sáu tháng qua, khi so sánh với những đồng tiền của các đối tác thương mại lớn trong rổ tiền tệ quốc tế.
-
Phân tích - Dự báo
Cuộc dịch chuyển chiến lược của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu
05:30' - 04/07/2025
Theo tờ China Daily, các chuyên gia trong ngành cho biết những nhà sản xuất ô tô đa quốc gia đang đẩy nhanh các nỗ lực để nội địa hóa hoạt động ở Trung Quốc.
-
Phân tích - Dự báo
Đông Nam Á trên bàn cờ thương mại mới - Bài cuối: Địa kinh tế xoay trục
06:30' - 03/07/2025
Theo trang thediplomat.com, tầm ảnh hưởng kinh tế ngày càng gia tăng của các quốc gia Đông Nam Á đã thu hút sự chú ý mạnh mẽ từ các cường quốc thương mại hàng đầu thế giới.