Những chính sách nổi bật liên quan đến kinh tế có hiệu lực từ tháng 5/2025

*Ban hành quy định mới về phân loại thống kê theo loại hình kinh tế

Bộ Kế hoạch và Đầu tư ngày 13/2/2025 ban hành Thông tư số 07/2025/TT-BKHĐT quy định phân loại thống kê theo loại hình kinh tế, áp dụng trong hoạt động thống kê nhà nước, có hiệu lực từ ngày 1/5/2025.

Theo Thông tư, việc phân loại nhằm xếp các đơn vị kinh tế có cùng tính chất vào loại hình kinh tế tương ứng, bảo đảm mỗi đơn vị chỉ được xếp vào một loại hình. Căn cứ phân loại dựa trên thứ tự ưu tiên: quy định pháp luật, tỷ lệ vốn chủ sở hữu và đặc thù của loại hình kinh tế.

Phân loại thống kê được xây dựng theo hai cấp: cấp 1 gồm 4 loại hình chính và cấp 2 gồm 17 loại hình chi tiết. Các loại hình cấp 1 gồm: kinh tế Nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Mỗi loại hình cấp 2 được mã hóa bằng hai chữ số theo hệ thống cấp 1.

Cụ thể, kinh tế Nhà nước bao gồm các tổ chức do Nhà nước nắm giữ từ dưới 50% đến 100% vốn; kinh tế tập thể gồm hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và tổ chức kinh tế tập thể khác; kinh tế tư nhân bao gồm tổ chức tư nhân, hộ sản xuất và các hình thức khác; kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài phân loại theo mức độ sở hữu vốn của nhà đầu tư nước ngoài.

Thông tư cũng quy định chi tiết nội dung xác định và loại trừ các đơn vị kinh tế trong từng loại hình, đồng thời bảo đảm tính thống nhất, kế thừa và phản ánh đúng thực tiễn thành phần kinh tế theo quan điểm của Đảng và pháp luật hiện hành.

*Giá quản lý chung cư tại Hà Nội cao nhất là 16.500 đồng/m2/tháng

UBND Hà Nội ban hành Quyết định 33/2025/QĐ-UBND ngày 21/4/2025 về việc ban hành khung giá dịch vụ quản lý vận hành nhà chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội, có hiệu lực từ 1/5/2025.

Theo đó, mức giá dịch vụ cho các loại chung cư được quy định như sau: chung cư không có thang máy có giá tối thiểu 700 đồng/m2/tháng và tối đa 5.000 đồng/m2/tháng; chung cư có thang máy có giá tối thiểu 1.200 đồng/m2/tháng và tối đa 16.500 đồng/m2/tháng. Các dịch vụ cao cấp như tắm hơi, bể bơi, truyền hình cáp không thuộc phạm vi khung giá này.

Khung giá này không áp dụng cho nhà chung cư cũ chưa cải tạo, nhà chung cư xã hội dành cho học sinh, sinh viên, công nhân, và những trường hợp đã thống nhất giá qua Hội nghị nhà chung cư hoặc trong hợp đồng mua bán, thuê căn hộ.

Đối tượng áp dụng gồm cơ quan quản lý nhà nước, chủ đầu tư, Ban quản trị, đơn vị quản lý vận hành và các cá nhân liên quan. Sở Xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với các sở ngành liên quan để theo dõi, tổng hợp ý kiến và điều chỉnh giá khi có biến động. UBND các quận, huyện chịu trách nhiệm kiểm tra và giải quyết tranh chấp liên quan đến quản lý, vận hành nhà chung cư. Quyết định này thay thế Quyết định số 243/QĐ-UBND ngày 12/1/2017.

*Bổ sung quy định quản lý kho xăng dầu và điều hành giá bán lẻ

Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 18/2025/TT-BCT ngày 13/3/2025 sửa đổi, bổ sung quy định về kinh doanh xăng dầu, có hiệu lực từ ngày 2/5/2025. Thông tư này bổ sung quy định về báo cáo tình hình sử dụng kho xăng dầu.

Theo đó, thương nhân đầu mối và phân phối có kho xăng dầu phải báo cáo định kỳ hàng quý về Bộ Công Thương và Sở Công Thương địa phương, trước ngày 10 tháng đầu tiên của kỳ tiếp theo. Nội dung báo cáo bao gồm thông tin về kho, bể, dung tích, và sản lượng xăng dầu qua kho. Sở Công Thương có trách nhiệm giám sát và báo cáo khi phát hiện vi phạm.

Ngoài ra, Thông tư cũng sửa đổi quy định về hợp đồng đại lý bán lẻ xăng dầu. Khi đại lý ký hợp đồng với nhiều thương nhân, cần bổ sung hồ sơ đề nghị sửa đổi Giấy xác nhận và Giấy chứng nhận theo quy định. Thương nhân đầu mối sản xuất xăng dầu cũng phải báo cáo sản lượng bán trong nước theo từng chủng loại, từ ngày 21 tháng trước đến ngày 20 tháng cuối quý, để xác định tỷ trọng sản lượng xăng dầu nội địa và nhập khẩu trong công thức giá cơ sở.

Về điều hành giá, Bộ Công Thương sẽ công bố giá cơ sở và giá bán lẻ xăng dầu dựa trên số liệu giá thành phần và ý kiến của Bộ Tài chính. Đồng thời, Thông tư này bãi bỏ quy định về Tổ liên ngành điều hành giá xăng dầu, nâng cao tính chủ động trong quản lý nguồn cung và giá cả thị trường.

*Chính phủ sửa đổi quy định về nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tổ chức tín dụng Việt Nam

Ngày 18/3/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 69/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 01/2014/NĐ-CP về việc nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần tại tổ chức tín dụng (TCTD) Việt Nam. Nghị định có hiệu lực từ ngày 19/5/2025.

Theo đó, quy định về hình thức mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài được điều chỉnh. Nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mua cổ phiếu quỹ nếu cổ phiếu đó được TCTD mua trước ngày 1/1/2021. Quy định này nhằm phù hợp với Luật Chứng khoán năm 2019, theo đó công ty đại chúng phải hủy lượng cổ phiếu quỹ đã mua, thay vì giữ lại để bán như trước đây.

Về tỷ lệ sở hữu, tổng mức sở hữu cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài không vượt quá 30% vốn điều lệ của một ngân hàng thương mại Việt Nam và không quá 50% đối với TCTD phi ngân hàng. Tuy nhiên, trong các trường hợp đặc biệt như TCTD yếu kém hoặc ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc, tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài có thể được nâng lên tối đa 49% theo phương án chuyển giao đã được phê duyệt.

Nghị định 69/2025/NĐ-CP cũng bổ sung nghĩa vụ đối với nhà đầu tư nước ngoài. Cụ thể, nếu tỷ lệ sở hữu vượt giới hạn cho phép, nhà đầu tư có tối đa 6 tháng để giảm tỷ lệ, đảm bảo tuân thủ quy định. Đồng thời, nhà đầu tư nước ngoài không được tiếp tục mua thêm cổ phần cho đến khi tổng mức sở hữu quay trở lại trong giới hạn cho phép.

*Quy định mới về đặt hàng in, đúc tiền giữa Ngân hàng Nhà nước và cơ sở trong nước

Ngày 26/3/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc ký ban hành Quyết định số 06/2025/QĐ-TTg quy định việc đặt hàng giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam với các cơ sở in, đúc tiền trong nước để thực hiện in tiền giấy, sản xuất tiền kim loại. Quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 19/5.

Theo đó, các cơ sở in, đúc tiền phải là đơn vị hợp pháp, có chức năng in tiền, sản xuất tiền kim loại theo quy định pháp luật ngân hàng, đồng thời đáp ứng đầy đủ yêu cầu về năng lực tài chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, trình độ công nghệ và nguồn nhân lực. Đặc biệt, các cơ sở này phải đảm bảo an ninh, an toàn tuyệt đối trong toàn bộ hoạt động in, đúc tiền.

Việc đặt hàng sẽ căn cứ theo định mức kinh tế - kỹ thuật do Ngân hàng Nhà nước ban hành, kế hoạch in, đúc tiền hàng năm và đơn giá do cấp có thẩm quyền quy định. Sau khi được giao kế hoạch, cơ sở in, đúc tiền sẽ xây dựng phương án giá dịch vụ gửi Ngân hàng Nhà nước thẩm định. Trên cơ sở thẩm định này, Bộ Tài chính sẽ ban hành giá tối đa, và Ngân hàng Nhà nước quyết định đơn giá cụ thể cho từng sản phẩm, đảm bảo không vượt quá mức trần đã phê duyệt.

Quyết định cũng quy định việc điều chỉnh đơn giá phải tuân thủ theo các nguyên tắc của pháp luật về giá. Ngoài ra, các nội dung khác liên quan đến đặt hàng sẽ thực hiện theo Nghị định số 32/2019/NĐ-CP của Chính phủ về giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí chi thường xuyên.

*Một số điểm mới trong xác định cấp công trình xây dựng

Ngày 31/3/2025, Bộ Xây dựng vừa ban hành Thông tư số 02/2025/TT-BXD sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 06/2021/TT-BXD về phân cấp công trình xây dựng. Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20/5.

Một trong những điểm đáng chú ý là việc xác định cấp công trình trong các dự án phân kỳ đầu tư. Đối với các công trình độc lập được đầu tư xây dựng mới, không thuộc dự án phân kỳ, cấp công trình được xác định theo các tiêu chí tại Thông tư số 06/2021/TT-BXD. Trong khi đó, công trình thuộc dự án phân kỳ đầu tư sẽ áp dụng các tiêu chí tương ứng với giai đoạn hoàn chỉnh của dự án.

Thông tư cũng sửa đổi quy định về cấp công trình đối với nhà máy xi măng và vôi công nghiệp, trong đó công suất từ 2 triệu tấn xi măng/năm trở lên sẽ được xếp vào công trình cấp I. Đối với công trình thể thao như sân golf, cấp công trình đã được điều chỉnh, với sân golf từ 18 lỗ trở lên được xếp vào công trình cấp II.

Một bổ sung quan trọng khác là quy định phân cấp công trình kho chứa hóa chất nguy hiểm và công trình lấn biển. Cụ thể, kho chứa hóa chất có sức chứa từ 1.000 tấn trở lên sẽ là công trình cấp I, trong khi công trình lấn biển có diện tích từ 300 ha trở lên được xếp vào công trình cấp II.

*Quy định mới về chế độ công tác phí, chi hội nghị

Thông tư số 12/2025/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành ngày 19/3/2025 sửa đổi, bổ sung quy định về công tác phí và chi hội nghị, có hiệu lực từ ngày 04/5/2025. Một trong những điểm nổi bật là quy định về tiêu chuẩn mua vé máy bay công tác. Cán bộ lãnh đạo cấp Bộ trưởng và tương đương có thể mua vé hạng thương gia, trong khi các cán bộ khác có thể mua vé phổ thông linh hoạt nếu có hệ số phụ cấp chức vụ từ 0,8 đến 1,25. Trường hợp không có vé phổ thông, cán bộ có thể chọn vé hạng thương gia khi công tác đột xuất.

Mức phụ cấp lưu trú cũng được điều chỉnh, tăng lên 300.000 đồng/ngày, và 400.000 đồng/ngày cho cán bộ công tác trên biển, đảo, cao hơn 100.000 đồng và 150.000 đồng so với hiện nay. Ngoài ra, Thông tư quy định thanh toán khoán kinh phí sử dụng ô tô công tác theo Nghị định số 72/2023/NĐ-CP. Cán bộ không có tiêu chuẩn sử dụng ô tô sẽ được khoán tiền tự túc phương tiện nhưng không vượt mức quy định.

Về chi hội nghị, chi phí giải khát giữa giờ là 50.000 đồng mỗi buổi. Mức hỗ trợ tiền ăn cho khách mời dao động từ 150.000 đồng đến 300.000 đồng/người/ngày tùy theo địa điểm. Cán bộ công tác lưu động trên 10 ngày/tháng sẽ được hỗ trợ tiền gửi xe và xăng xe với mức tối đa 700.000 đồng/người/tháng…