Những điểm mới trong Luật Trẻ em 2016

07:17' - 30/05/2017
BNEWS Luật Trẻ em 2016 được ban hành thay thế Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004 với mục đích tạo khuôn khổ pháp lý với những quy định đổi mới về quyền, bổn phận của trẻ em...

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1-6-2017, vào đúng ngày Quốc tế Thiếu nhi và trùng với thời điểm Tháng Hành động vì trẻ em năm 2017.

Luật trẻ em 2016 bổ sung nhiều quy định về quyền trẻ em. Ảnh minh họa: Chương Đài - TTXVN

Luật Trẻ em 2016 được kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 5-4-2016, bao gồm 7 chương, 106 điều. Chương I. Những quy định chung (từ điều 1 đến điều 11); Chương II. Quyền và bổn phận của trẻ em (từ điều 12 đến điều 41); Chương III. Chăm sóc và giáo dục trẻ em (từ điều 42 đến điều 46); Chương IV. Bảo vệ trẻ em (bao gồm cả nội dung về bảo vệ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt-từ điều 47 đến điều 73); Chương V. Trẻ em tham gia vào các vấn đề về trẻ em (từ điều 74 đến điều 78); Chương VI. Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân trong việc thực hiện quyền và bổn phận của trẻ em (từ điều 79 đến điều 102); Chương VII. Điều khoản thi hành (từ điều 103 đến điều 106).

Kể từ ngày 1-6-2017, Luật trẻ em 2016 chính thức thay thế Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004. Với 7 chương, 106 điều Luật Trẻ em năm 2016 có một số nội dung mới, như sau:

- Về tên gọi Luật trẻ em 2016

Tên gọi Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004 được đổi thành Luật Trẻ em. Sự thay đổi về tên gọi này vừa ngắn gọn vừa phản ánh đầy đủ hơn nội dung và phạm vi điều chỉnh của Luật về đối tượng đặc thù là trẻ em.

- Về nội dung Luật trẻ em 2016

Về nội dung cơ bản, Luật Trẻ em 2016 có số lượng các điều khoản tăng hơn so với Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004. Cụ thể Luật Trẻ em có 7 chương (tăng thêm 2 chương) và 106 điều (tăng thêm 46 điều).

Ngoài các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đã được nêu trong Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004, Luật Trẻ em năm 2016 quy định thêm các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như: trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần do bị bạo lực; trẻ em bị bóc lột; trẻ em bị mua bán; trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh phải điều trị dài ngày thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo; trẻ em di cư, trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha, mẹ hoặc không có người chăm sóc.

Trước đây, quyền của trẻ em được gói gọn trong 10 điều, thì tại Luật Trẻ em 2016, có 25 điều quy định cụ thể về quyền của trẻ em, trong đó có nhiều quyền được bổ sung như: quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; quyền bí mật đời sống riêng tư; quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi; quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục, không bị bóc lột lao động, không bị bạo lực, không bị mua, bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt; quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính; quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang; quyền được đảm bảo an sinh xã hội; quyền của trẻ em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn.

Ngoài ra, kế thừa Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004, các bổn phận của trẻ em được quy định cụ thể trong Luật Trẻ em năm 2016 phù hợp với chế định về nghĩa vụ công dân của Hiến pháp 2013, trẻ em có bổn phận đối với gia đình, nhà trường, cộng đồng, xã hội, quê hương, đất nước và chính bản thân các em.

Bên cạnh đó, về việc bảo đảm thực hiện chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật Trẻ em 2016 quy định các chính sách cơ bản của Nhà nước để bảo đảm trẻ em được chăm sóc, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, bảo đảm điều kiện vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, du lịch và thông tin, truyền thông cho trẻ em.

Đây là căn cứ quan trọng để Nhà nước ban hành các chính sách cụ thể thực hiện đầy đủ các quyền trẻ em phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội và giải quyết các vấn đề có liên quan đến trẻ em phát sinh trong thực tế.

 Tô màu tranh vẽ dành cho các bé mầm non. Ảnh: Chương Đài - TTXVN

Thêm một điểm mới nữa của Luật Trẻ em 2016 nhằm khắc phục hạn chế của Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004 khi chưa quy định một cách rõ ràng các biện pháp bảo vệ trẻ em ba cấp độ, Luật Trẻ em năm 2016 quy định cụ thể biện pháp bảo vệ trẻ em từ phòng ngừa, hỗ trợ đến can thiệp cùng với trách nhiệm thực hiện của các cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân để bảo đảm trẻ em được an toàn, được hỗ trợ và can thiệp kịp thời khi có nguy cơ hoặc đang bị xâm hại.

Luật cũng quy định cụ thể các loại hình, điều kiện hoạt động, thẩm quyền thành lập, cấp đăng ký, đình chỉ, chấm dứt hoạt động đối với cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em. Ngoài ra, Luật còn quy định việc áp dụng các hình thức chăm sóc thay thế đối với trẻ em nhằm bảo đảm trẻ em được sống trong môi trường gia đình và được chăm sóc thay thế khi bị mất môi trường gia đình hoặc không thể sống cùng cha đẻ, mẹ đẻ.

Luật Trẻ em năm 2016 quy định phạm vi, hình thức trẻ em tham gia vào các vấn đề về trẻ em và các biện pháp bảo đảm sự tham gia của trẻ em trong gia đình cũng như bảo đảm sự tham gia của trẻ em trong nhà trường và cơ sở giáo dục khác.

Đặc biệt Luật Trẻ em năm 2016 quy định rõ tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em là Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và đó cũng là tổ chức giám sát việc thực hiện quyền trẻ em theo ý kiến, nguyên vọng của trẻ em.

Ngoài ra, Luật Trẻ em năm 2016 còn quy định cụ thể trách nhiệm chủ trì, trách nhiệm phối hợp của các cơ quan, tổ chức, gia đình, cá nhân và cơ sở giáo dục trong việc bảo đảm thực hiện quyền trẻ em; việc tổ chức phối hợp liên ngành giữa các cơ quan, tổ chức, giữa các địa phương trong việc giải quyết các vấn đề trẻ em, thực hiện quyền trẻ em.

Đáng chú ý, trong Luật Trẻ em 2016, các hành vi bị nghiêm cấm được quy định cụ thể và bổ sung các hành vi, như: tước đoạt quyền sống của trẻ em; tổ chức, hỗ trợ, xúi giục, ép buộc trẻ em tảo hôn; cản trở trẻ em thực hiện quyền và bổn phận của mình; công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em; không thực hiện trách nhiệm hỗ trợ trẻ em có nguy cơ hoặc đang trong tình trạng nguy hiểm...

Luật Trẻ em 2016 tiếp tục khẳng định trẻ em là những người dưới 16 tuổi và không giới hạn trẻ em phải là công dân Việt Nam, mà đối tượng áp dụng của luật còn bao gồm cả trẻ em là người nước ngoài cư trú tại việt Nam.

Từ đó, có thể nhận thấy Luật Trẻ em 2016 đã tạo ra hành lang pháp lý quan trọng cho công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, thúc đẩy việc thực hiện ngày càng tốt hơn những quyền cơ bản của trẻ em mà Việt Nam là một trong các quốc gia phê chuẩn Công ước về Quyền trẻ em của Liên hợp quốc./.

>>> Chiếu miễn phí nhiều bộ phim cho trẻ em nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6

>>> Những bộ sách văn học kì ảo hấp dẫn trẻ em dịp hè

Tin liên quan


Tin cùng chuyên mục