Ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam: Bài 1- Mức độ ô nhiễm đáng báo động
Đặc biệt, việc phân loại rác tại nguồn, tái sử dụng, tái chế, xử lý rác thải chưa đồng bộ, hiệu quả; các giải pháp giảm thiểu chất thải rắn trong sinh hoạt chưa được chú trọng, việc áp dụng các công nghệ sản xuất sạch, thân thiện với môi trường còn hạn chế… Liên quan đến vấn đề này, TTXVN giới thiệu chùm 2 bài về “Ô nhiễm vi nhựa ở Việt Nam”.
Bài 1 - Báo động mức độ ô nhiễm
Theo báo cáo của Tổ chức Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN 2017), ước tính lượng phát thải vi nhựa hàng năm có nguồn gốc từ hóa dầu vào môi trường tương đương khoảng 11,7 triệu tấn.Trong đó, 3,2 triệu tấn nhựa từ các nguồn khác nhau đã ở dạng vi nhựa trước khi phát tán ra môi trường (được gọi là “vi nhựa sơ cấp”), cùng với 8 triệu tấn khác được tạo ra do sự phân rã của các mảnh nhựa lớn khác tồn tại trong môi trường.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) kêu gọi sự đánh giá chính xác hơn nữa về vi nhựa và kiểm soát vi nhựa nhằm đẩy lùi ô nhiễm nhựa.Trong một báo cáo về “Vi nhựa trong nước uống” được công bố bởi WHO năm 2019, các tác động lên sức khỏe con người do vi nhựa, các chất hóa học từ vòi nước và nước uống là không đáng kể, tuy nhiên các tác động gián tiếp lên con người từ các hệ sinh thái, chuỗi thức ăn bị ô nhiễm nhựa đáng báo động.
* Ô nhiễm môi trường biển Thông qua dự án COMPOSE (Xây dựng trung tâm quan trắc về nhựa trong xã hội và môi trường), Tiến sỹ Emilie Strady, chuyên gia Viện nghiên cứu vì sự Phát triển Pháp (IRD) đã tiến hành đánh giá nồng độ vi nhựa trong các môi trường nước ngọt và biển ở Việt Nam cho thấy phạm vi ô nhiễm vi nhựa có liên quan đến các hoạt động nhân sinh xung quanh sử dụng nhựa như nghề cá, nuôi trồng thủy sản, hộ gia đình, bãi rác, áp lực đô thị lên môi trường và việc thải trực tiếp nước thải, đã qua xử lý hoặc chưa qua xử lý. Nồng độ vi nhựa được quan sát thấy ở các vịnh thấp hơn nồng độ vi nhựa được ghi nhận tại các sông. Cụ thể, ở các sông, vi nhựa thể hiện sự biến đổi nồng độ đa dạng từ 2,3 hạt/m3 ở sông Hồng đến 2.522 hạt/m3 ở sông Tô Lịch với nồng độ thấp hơn ở sông chính và nồng độ cao hơn ở các sông nhỏ và đô thị, đặc biệt ở các vùng tiếp nhận nước thải chưa qua xử lý. Trong các vịnh, nồng độ vi nhựa thay đổi từ 0,4 hạt/m3 ở vịnh Cửa Lục đến 28,4 hạt/m3 ở cửa sông Dinh. Có hai nguồn phát thải vi nhựa ra môi trường gồm nguồn sơ cấp do sản xuất hạt nhựa, mài mòn công nghệ, in 3D, mỹ phẩm… nguồn thứ cấp do phân rã từ chất thải nhựa lớn do tia UV, nhiệt, sống…Nhiều hạt vi nhựa có trong nước ở các sông do hoạt động của con người và do chất thải thải ra sông, từ sông đổ ra biển. * Vi nhựa gây tác hại nghiêm trọng đến sinh vật và khí quyển Bà Lê Kiều Thủy Chung, Khoa Kỹ thuật địa chất và Dầu khí, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: Theo nghiên cứu của trường, vi nhựa đã được tìm thấy trong các cơ quan khác nhau của các loài sinh thủy sinh ở Việt Nam, trong đó, cơ quan tiêu hóa và mang là nơi tích lũy phần lớn các vi nhựa. Mức độ ô nhiễm vi nhựa trong thủy sinh ở Việt Nam tương đối cao so với các sinh vật hai mảnh vỏ ở châu Âu hay một số loài cá ở vùng biển Địa Trung Hải. Ngoài ra, tác động của các hoạt động tại địa phương như: Áp lực dân số cao, hoạt động sản xuất công nghiệp và quy trình xử lý nước thải dẫn đến sự tích lũy vi nhựa dạng sợi nhiều hơn so với dạng mảnh. Điều này dẫn đến việc lan truyền và tích lũy vi nhựa cũng như các chất ô nhiễm khác từ sinh vật bậc thấp đến sinh vật bậc cao và thậm chí là trong cơ thể con người thông qua chuỗi thức ăn.Với kích thước nhỏ gọn dễ phát tán, chỉ trong thời gian ngắn, vi nhựa đã có mặt khắp nơi gây ra tình trạng ô nhiễm vi nhựa ngày càn lan rộng, ảnh hưởng tới môi trường sống.
Kết quả nghiên cứu của Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng cho thấy, các loài sinh vật biển và chim biển thường ăn nhựa và vi nhựa do nhầm lẫn đó là thức ăn, lâu dần khi dạ dày không có chỗ chứa, chúng sẽ chết do trong bụng chứa đầy nhựa và vi nhựa.Một cách khác, các loài sinh vật phù du sẽ ăn vi nhựa, cá bé lại ăn sinh vật phù du và bị nhiễm nhựa, cá lớn lại ăn cá bé và bị nhiễm vi nhựa, lâu dần cũng sẽ chết. Vì thế, số lượng sinh vật biển giảm đi đáng kể, rõ rệt . Bên cạnh đó, con người ăn các loài sinh vật biển sẽ tích lũy vi nhựa trong cơ thể.
Còn theo ông Trương Trần Nguyễn Sang, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, các sợi hoặc mảnh vi nhựa dẻo trong các bụi khí quyển ở Thành phố Hồ Chí Minh được tìm thấy trong tất cả các mẫu.Dòng lắng đọng của vi nhựa thay đổi theo các xu hướng khác nhau tại mỗi địa điểm lấy mẫu trong một năm có thể liên quan đến các yếu tố như mật độ dân số, không gian chiếm dụng hoặc điều kiện thời tiết như lượng mưa và hướng gió.
Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm khí quyển ở Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu là do các yếu tố như: Áp lực dân số cao 8,5 triệu (GSO, 2018) với mật độ 4.171 người/km2; công nghiệp dệt may tại địa phương; các hoạt động của con người như bãi chôn lấp và công trường xây dựng; thói quen của người dân địa phương và sự khác biệt về mức độ quản lý chất thải...
Vì vậy, vi nhựa trong không khí nên coi là chất ô nhiễm mới do vận chuyển xa và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người./.
Xem thêm:>>Bài cuối: Cần hoàn thiện chính sách quản lý vi nhựa
Tin liên quan
-
Công nghệ
Công ty công nghệ Trung Quốc phóng robot vào quỹ đạo để dọn rác thải vũ trụ
20:29' - 27/04/2021
Ngày 27/4, công ty công nghệ Origin Space (Trung Quốc) đã phóng vào quỹ đạo thấp của Trái Đất một nguyên mẫu robot có thể sử dụng vợt lưới lớn để thu dọn “rác thải vũ trụ” trong không gian.
-
Kinh tế & Xã hội
Hà Nội: Không để rác thải tồn đọng trong dịp 30/4 và 1/5
19:56' - 27/04/2021
Mục tiêu thành phố Hà Nội đặt ra là không để tồn đọng rác thải trên địa bàn trong dịp 30/4 và 1/5.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Gỡ khó từ gốc khi triển khai mô hình chính quyền hai cấp
09:29'
Bộ Công Thương đã đưa ra quyết định “chưa từng có tiền lệ” là cử 34 cán bộ trực tiếp về địa phương, làm việc ngay trong Sở Công Thương, phối hợp cùng chính quyền hai cấp để tháo gỡ khó khăn.
-
Kinh tế Việt Nam
Đồng chí Nguyễn Chiến Thắng giữ chức vụ Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Trị
09:28'
Đồng chí Nguyễn Chiến Thắng (sinh năm 1976, nguyên quán thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị). Trình độ chuyên môn: Đại học ngành Xây dựng dân dụng và Công nghiệp; trình độ lý luận chính trị: Cao cấp.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng: Thần tốc, táo bạo hơn nữa, đẩy mạnh triển khai các công trình, dự án hạ tầng giao thông
08:12'
Tối 10/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành Giao thông vận tải chủ trì Phiên họp lần thứ 20 của Ban Chỉ đạo.
-
Kinh tế Việt Nam
Trung Quốc mở thêm 15 tuyến vận tải hàng hóa hàng không quốc tế
21:43' - 10/09/2025
Các tuyến vận tải hàng hóa hàng không quốc tế mới mở chủ yếu hướng tới châu Á và châu Âu, trong đó 11 tuyến đến châu Á, 3 tuyến đến châu Âu.
-
Kinh tế Việt Nam
Cá thể hóa trách nhiệm trong thúc đẩy giải ngân đầu tư công
21:32' - 10/09/2025
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính chủ trì họp Tổ công tác số 8 kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy giải ngân đầu tư công năm 2025 đối với 6 bộ, cơ quan trung ương.
-
Kinh tế Việt Nam
Đẩy nhanh ban hành nghị định để giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp
21:18' - 10/09/2025
Chiều 10/9, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc họp với các bộ ngành, doanh nghiệp về kế hoạch triển khai thi hành Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp (Luật số 68/2025/QH15).
-
Kinh tế Việt Nam
Hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai sửa đổi theo hướng khả thi
20:49' - 10/09/2025
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh cần hoàn thiện dự thảo Luật theo hướng chặt chẽ, minh bạch, đồng thời tạo thuận lợi trong quản lý và thực tiễn thi hành.
-
Kinh tế Việt Nam
Chủ động ứng phó, mở rộng thị trường xuất khẩu gạo
19:44' - 10/09/2025
Để kịp thời triển khai Công điện số 160/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, chiều 10/9, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị thúc đẩy xuất khẩu gạo 4 tháng cuối năm 2025 và những năm tới.
-
Kinh tế Việt Nam
Hà Nội sẽ khởi công 8 dự án trọng điểm nhân dịp kỷ niệm 71 năm Giải phóng Thủ đô
17:41' - 10/09/2025
Thành phố yêu cầu các sở, ban, ngành và chủ đầu tư khẩn trương rà soát, hoàn thiện hồ sơ pháp lý, đảm bảo tiến độ và tính trang trọng, hiệu quả trong tổ chức lễ khởi công.