Quốc hội nghe Tờ trình về Luật Dự trữ, chính sách đột phá cho giáo dục và y tế

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

Tiếp tục chương trình Kỳ họp, sáng 17/11, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về: dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi); dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. 

*Sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực hợp pháp cho dự trữ quốc gia 

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, mục đích xây dựng dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) nhằm thể chế hóa chủ trương, định hướng của Đảng, Nhà nước; hoàn thiện thể chế pháp luật trong lĩnh vực dự trữ quốc gia; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong việc xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật, thúc đẩy đơn giản hóa thủ tục hành chính và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; khơi thông, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực hợp pháp cho dự trữ quốc gia. 

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi). Ảnh: Doãn Tấn - TTXVN

Dự thảo Luật gồm 6 Chương, 35 Điều (giảm 31/66 Điều so với Luật hiện hành). 

Những nội dung sửa đổi, hoàn thiện (gồm 29 Điều) tập trung về: Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng; về mục tiêu dự trữ quốc gia; giải thích từ ngữ; quy định về quản lý nhà nước về dự trữ quốc gia; nguyên tắc quản lý, sử dụng hàng dự trữ quốc gia; trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước; trách nhiệm của tổ chức, doanh nghiệp nhận hợp đồng thuê bảo quản; ngân sách nhà nước chi cho dự trữ quốc gia; về chiến lược dự trữ quốc gia; danh mục hàng dự trữ quốc gia... 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi - đại diện cơ quan thẩm tra - cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi); đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục rà soát phạm vi sửa đổi, tập trung vào những nội dung cấp bách, cần thiết và bảo đảm chất lượng của dự án Luật. 

Dự trữ chiến lược là một nội dung quan trọng trong dự thảo Luật. Các quy định, nhất là quy định về quản lý, sử dụng hàng dự trữ đã cơ bản cụ thể hóa mục tiêu dự trữ chiến lược. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi, thống nhất và đáp ứng yêu cầu về dự trữ chiến lược trong bối cảnh mới, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan hoàn thiện quy định về nguyên tắc quản lý hàng dự trữ chiến lược; chính sách của nhà nước về dự trữ chiến lược; danh mục hàng dự trữ chiến lược; mức dự trữ chiến lược; ứng dụng khoa học, công nghệ trong dự trữ chiến lược; phương thức, công cụ, cơ chế điều tiết thị trường; dự trữ chiến lược đối với tài nguyên, khoáng sản quan trọng. 

*Bảo đảm minh bạch trong tuyển dụng, điều động nhân sự giáo dục 

Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, cho phép áp dụng khác với quy định của luật hiện hành trong phạm vi, đối tượng và thời hạn xác định; đồng thời quy định cơ chế giám sát, đánh giá, tổng kết để làm cơ sở luật hóa sau này. Trên cơ sở Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị và thực tiễn triển khai, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất Nghị quyết tập trung điều chỉnh 6 nhóm chính sách trọng tâm, có tác động trực tiếp và tính khả thi cao, gồm: quản lý và phát triển nhân lực ngành giáo dục; chương trình, nội dung và cơ chế phát triển giáo dục; chuyển đổi số, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; hội nhập quốc tế; tài chính, ưu đãi và đầu tư. 

Những quy định nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước gồm: Nhóm chính sách về phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân lực giáo dục; Nhóm chính sách về đổi mới cơ chế, chương trình và hệ thống giáo dục; Nhóm chính sách về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong giáo dục; Nhóm chính sách về hợp tác và hội nhập quốc tế trong giáo dục và đào tạo; Nhóm chính sách về tài chính, đầu tư và ưu đãi nguồn lực cho giáo dục; Nhóm chính sách về tổ chức và quản trị hệ thống giáo dục. 

Thể chế hóa Nghị quyết 71-NQ/TW, dự thảo Nghị quyết quy định các chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo và nhân viên trong các cơ sở giáo dục; trao thẩm quyền cho Giám đốc Sở trong tuyển dụng, điều động, biệt phái để bảo đảm thống nhất quản lý nhân lực ngành; đồng thời, ban hành cơ chế thu hút, trọng dụng và phát triển nhân lực chất lượng cao trong giảng dạy, nghiên cứu, quản lý. 

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định cơ chế bảo đảm quyền tự chủ toàn diện cho các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; đổi mới chương trình giáo dục mầm non, phổ thông, đại học và giáo dục thường xuyên; tổ chức sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa trên toàn quốc; xây dựng hệ thống giáo dục mở, liên thông, thúc đẩy học tập suốt đời và xã hội học tập. 

Đồng thời, dự thảo Nghị quyết quy định cơ chế đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong quản lý, giảng dạy, học tập, kiểm định; phát triển nền tảng giáo dục thông minh và cơ sở dữ liệu quốc gia về giáo dục; thúc đẩy hợp tác giữa Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, phát triển nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. 

Đáng chú ý, dự thảo Nghị quyết quy định điều khoản chuyển tiếp về sắp xếp tổ chức hệ thống giáo dục; áp dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất; chấm dứt hoạt động Hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập (trừ trường có thỏa thuận quốc tế); thực hiện mô hình Bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục, bảo đảm thống nhất lãnh đạo, quản trị và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.

Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tán thành sự cần thiết, mục đích, quan điểm xây dựng dự thảo Nghị quyết; nhất trí đề nghị của Chính phủ về việc trình Quốc hội ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn. 

Về phát triển nguồn nhân lực ngành giáo dục (Điều 2), điểm a khoản 1 quy định về thẩm quyền của Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo trong điều động, thuyên chuyển, biệt phái, bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục và nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập liên quan đến phạm vi từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên là chưa chặt chẽ, có thể hiểu là "2 xã" cùng địa bàn tỉnh hoặc thuộc 2 tỉnh. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo của một tỉnh không thể thực hiện thẩm quyền này đối với nhân sự giáo dục của một địa phương thuộc cấp tỉnh khác. Vì vậy, cơ quan thẩm tra đề nghị cân nhắc chỉnh lý, quy định rõ theo hướng giữa các đơn vị hành chính cấp xã trong cùng 1 tỉnh; đồng thời cân nhắc quy định cụ thể cơ chế giám sát, kiểm tra, báo cáo định kỳ bảo đảm minh bạch, công bằng trong tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục, tránh nguy cơ tiêu cực, cục bộ; tiếp tục nghiên cứu, quy định phân cấp, ủy quyền cho cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định được thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhân sự giáo dục. 

*Tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế 

Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân quy định 6 nhóm nhiệm vụ gồm: Đổi mới mạnh mẽ tư duy và hành động trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; kịp thời hoàn thiện thể chế, tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở, phát huy thế mạnh của y học cổ truyền; nâng cao y đức, phát triển nhân lực y tế chất lượng, đồng bộ, đáp ứng sự hài lòng của người bệnh và hội nhập quốc tế. Cùng với đó là đẩy mạnh cải cách tài chính y tế và phát triển hiệu quả, bền vững chính sách bảo hiểm y tế; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số toàn diện trong chăm sóc sức khỏe; đẩy mạnh phát triển y tế tư nhân, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển y tế. 

Trên cơ sở rà soát các vướng mắc, khó khăn, bất cập của lĩnh vực y tế hiện nay, dự thảo Nghị quyết dự kiến sẽ tập trung giải quyết các vấn đề mạng tính đột phá, chiến lược để kịp thời thể chế hóa Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị và để phát triển lĩnh vực y tế. Trong đó, nhóm chính sách về giảm chi phí y tế cho người dân: Từ năm 2026 thực hiện khám sức khỏe định kỳ miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần theo nhóm đối tượng và lộ trình ưu tiên; miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; cho phép thực hiện thí điểm, đa dạng hóa các gói bảo hiểm y tế, bảo hiểm y tế bổ sung theo nhu cầu của người dân. 

Dự thảo Nghị quyết cũng quy định: Nhóm chính sách về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho nhân viên y tế; Nhóm chính sách về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực sức khỏe; Nhóm chính sách giải pháp về đất đai, thuế, tài chính...

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh tán thành với đề nghị của Chính phủ về việc trình Quốc hội ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn; đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, giải trình từng nội dung trong nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 72 để làm rõ căn cứ, cơ sở chỉ lựa chọn cụ thể hóa một số nhiệm vụ, giải pháp của Nghị quyết số 72 như tại dự thảo Nghị quyết.