Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) trong cuộc gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin (trái) tháng 7/2017. Ảnh: AFP/ TTXVN
Sự ảnh hưởng trực tiếp thể hiện qua việc giá trị đồng ruble biến động đáng kể và tỷ lệ lạm phát, vốn được Ngân hàng trung ương Nga giảm xuống mức kỷ lục cách đây không lâu. Tất cả những điều này trực tiếp mâu thuẫn với tuyên bố mang tính chính trị của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Sáng ngày 10/4, đồng ruble Nga tiếp tục đà suy giảm kể từ phiên ngày 9/4. Đồng USD đã vượt qua ngưỡng 63 ruble/USD lần đầu tiên kể từ tháng 12/2016, trong khi đồng euro cũng đạt 78,77 ruble/euro. Lần cuối cùng đồng euro đạt mức cao như vậy là tháng 4/2016.
Giám đốc quản lý rủi ro của Quỹ Nord Capital Vitaly Manzhos nói rằng: “Trong chưa tới hai ngày mà tỷ giá đồng ruble Nga so với đồng USD đã mất đi gần 9%. Đây là biến động khá mạnh, tương đương như sự mất giá của đồng tiền Nga vào cuối năm 2014 và đầu năm 2016”.
Ngân hàng trung ương Nga đã bắt đầu can thiệp với lời hứa sẽ hỗ trợ đồng ruble. Lãnh đạo ngân hàng trung ương, bà Elvira Nabiullina cho biết ngân hàng Nga có đầy đủ các công cụ cần thiết để ngăn chặn mối đe doạ đối với sự ổn định tài chính, nhưng hiện vẫn chưa cần thiết phải áp dụng các công cụ đó. Tuy nhiên, nếu đột nhiên tình hình trở nên xấu đi thì lúc đó vẫn có thể điều chỉnh kịp thời.
Trong khi đó, vào cuối ngày 10/4, đồng ruble đã ổn định và được giao dịch ở mức 62,46 ruble đổi 1 USD và 77,2 ruble đổi 1 euro. Như vậy, theo chuyên gia Manzhos, sự hoảng loạn gần đây trên thị trường ngoại hối đang tạm thời lắng xuống.
Ông Geogry Vashchenko - người đứng đầu bộ phận kinh doanh của thị trường chứng khoán Nga Fried Finance cho rằng: “Tình hình trên thị trường đang biến động mạnh, nhưng không đến mức hoảng loạn. Nếu tỷ giá đồng ruble không giảm xuống mức 66 ruble cho 1 USD thì tình hình có thể sẽ lắng xuống”.
Nhưng nếu đồng ruble vượt quá mức 66 ruble đổi 1 USD thì tình hình sẽ tệ hơn rất nhiều. Chuyên gia này cho rằng khi đồng USD tăng giá lên mức 66 ruble/USD thì dòng tiền sẽ bắt đầu rút dần khỏi thị trường Nga.
Chuyên gia Vashchenko dự đoán: “Dòng vốn đầu tư nước ngoài rút khỏi Nga sẽ tăng mạnh, đỉnh điểm là không thể dự đoán, nhưng tôi tin rằng điều này sẽ không kéo dài quá 1-2 tuần”. Có nghĩa là không loại trừ khả năng đồng ruble sẽ hạ giá xuống khoảng 70 ruble đổi 1 USD và khoảng 80 ruble cho 1 euro, nhưng sau đó sẽ mạnh trở lại.
Chuyên gia phân tích tài chính của FxPro Aleksandr Kupitsikevich nhận định: “Tình hình hoảng loạn trong bán hàng hoá sẽ kết thúc bằng sự hồi phục ấn tượng của đồng tiền. Và điều này cũng sẽ lặp lại trong lần này. Hiện nay chúng ta đang thấy tỷ giá ngoại hối đang ở mức khoảng 63,95 ruble/USD và khoảng 78,77 ruble/euro. Nhưng không loại trừ khả năng trong tương lai, đồng USD sẽ lại giảm xuống mức dưới 60 ruble/USD”.
Cần phải hiểu rằng chưa có lý do cơ bản cho sự suy yếu của đồng ruble. Đằng sau sự hoảng loạn hiện nay là yếu tố về chính trị và thị trường (các lệnh trừng phạt của Mỹ và nguy cơ chiến tranh ở Syria). Chuyên gia Vashchenko cho rằng không nên hoảng sợ và nhanh chóng chuyển đổi đồng ruble sang các loại tiền tệ khác.
Sự khác biệt chính giữa sự mất giá đồng tiền quốc gia thời điểm hiện tại so với thời điểm năm 2014-2015 là giá dầu vẫn duy trì ở mức cao. Dầu Brent biển Bắc vẫn giao dịch ở mức trên 68 USD/thùng. Đối với các công ty xuất khẩu và nhà nước, việc giá dầu cao đi đôi với đồng ruble yếu đi thậm chí còn mang lại lợi ích.
Hiện giá dầu đang ở mức khoảng 4.400 ruble/thùng và đây là mức cao nhất từ trước tới nay tính bằng đồng ruble. Khi giá dầu là 70 USD/thùng thì không có ảnh hưởng tới ngân sách và lợi nhuận sản xuất. Theo chuyên gia Geogry Vashchenko, các nhà xuất khẩu hiện đang nghĩ tới nguồn lợi nhuận bổ sung trong điều kiện tỷ giá như hiện nay.
Nhưng đối với người tiêu dùng thì đồng ruble yếu không mang lại lợi ích nào. Chuyên gia Manzhos cho biết: “Do hàng nhập khẩu chiếm một phần đáng kể trong tiêu dùng của người dân Nga, điều này có thể sẽ làm trầm trọng thêm những ước tính về chỉ số lạm phát trong quý II/2018”.
Hơn nữa, ngành sản xuất xe ô tô và đồ dùng gia dụng cũng bao hàm phần lớn các thiết bị và linh kiện nhập khẩu, và điều này cũng có thể làm tăng giá các mặt hàng này. Công ty kinh doanh xe ô tô Avilon 25 năm trên thị trường Nga cho biết đang chờ đón đợt tăng giá đáng kể cho những chiếc xe mới trong tháng 5 và tháng 6 do sự suy yếu của đồng ruble.
Các nhà cung cấp hàng hoá cho hệ thống siêu thị bán lẻ M.Video đã tuyên bố về kế hoạch tăng giá mua từ 5-10%, có nghĩa là đồ gia dụng và thiết bị điện tử sẽ tăng giá bán lẻ. Hệ thống siêu thị Eldorado cũng đang có kế hoạch điều chỉnh giá bán.
Chuyên gia Kuptsekevich nói rằng: “Nếu đồng ruble không tăng trở lại thì lạm phát sẽ tăng trở lại từ mức 2,2% lên tới 4% và ở tốc độ nhanh hơn so với dự kiến của ngân hàng trung ương”. Ngoài ra, rất khó hy vọng ngân hàng trung ương giảm tỷ giá. Chuyên gia này cho biết, nhiều khả năng ngân hàng trung ương sẽ tạm dừng để quan sát những tác động của việc đồng ruble mất giá đối với tình hình lạm phát.
Nói cách khác, các lệnh trừng phạt của Mỹ rõ ràng sẽ ảnh hưởng đến tất cả người tiêu dùng Nga. Trong khi giới chức Mỹ vẫn đưa ra những lời tuyên bố rằng “các hành động (của Mỹ) không nhằm vào người Nga”.