Tận dụng Hiệp định EVFTA xây dựng thương hiệu ngành hàng
Hiệp định Thương mại tư do giữa Việt Nam - EU (EVFTA) đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020 và sau 2 năm thực thi, EVFTA đã tạo xung lực tốt cho hoạt động xuất khẩu của Việt Nam. Đặc biệt, trong 2 năm qua, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU cũng đạt khoảng 83 tỷ USD với mức tăng trưởng xấp xỉ 15%.
Ông Trần Thanh Hải-Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) đã khẳng định như vậy tại tọa đàm Tận dụng EVFTA để xây dựng thương hiệu ngành hàng do Báo Công Thương tổ chức sáng 8/8 tại Hà Nội.
Theo ông Trần Thanh Hải, Hiệp định EVFTA có tác động rất lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu vì EU là thị trường tiêu thụ rất nhiều sản phẩm của Việt Nam; trong đó, có các sản phẩm như thủy sản, lúa gạo và cũng là thị trường đa dạng sản phẩm công nghiệp tiêu thụ lớn.
Trong 2 năm qua, đa số mặt hàng xuất khẩu sang EU đều có mức tăng trưởng cao, đặc biệt với một số nhóm hàng như sắt thép, mức tăng trưởng lên đến 200%, hoặc nhóm cà phê tăng 75,2%, hạt tiêu tăng trưởng 55,8%.
Cùng đó, các mặt hàng Việt Nam đã xuất khẩu mạnh từ trước khi có hiệp định như: dệt may, da giày, đồ gỗ, cũng đạt mức tăng trưởng từ khoảng 10-15%. Duy nhất có một nhóm hàng do tác động của dịch COVID-19 có bị giảm sút đó là điện thoại và linh kiện.
Cũng theo ông Trần Thanh Hải, hàng hóa khi xuất khẩu sang thị trường EU cũng như các thị trường khác có nhiều quy định liên quan; trong đó, có quy tắc xuất xứ. Đây vừa là hàng rào nhưng cũng là công cụ giúp doanh nghiệp tận dụng ưu đãi từ hiệp định, tránh chuyện gian lận xuất xứ từ các nước cạnh tranh khác.
Trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa, có thể nói các doanh nghiệp đã có sự làm quen và bắt nhịp được khá tốt. Điều này thể hiện qua hai quý đầu năm 2022, lượng hàng hóa xin giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa EUR.1 khoảng 5,8 tỷ USD, tương đương với khoảng 25% kim ngạch xuất khẩu sang EU trong giai đoạn này.
Chia sẻ tại toạ đàm, bà Lê Hằng, Giám đốc Truyền thông Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) cho hay: EU từng là thị trường số 1 của thuỷ sản Việt Nam nhưng sau đó bị rơi vào thứ 4, sau cả Nhật Bản, Trung Quốc, Hoa Kỳ. Bởi xuất khẩu cá tra, mặt hàng tôm, hải sản khác cũng liên tục bị sụt giảm.
Tuy nhiên, khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực đã mang lại kỳ vọng lớn cho nhóm thuỷ sản chủ lực như: tôm chiếm 40-50% xuất khẩu sang EU, cá tra chiếm từ 10-16%, các mặt hàng hải sản khác chiếm 35%...
Năm 2020 dù ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 nhưng xuất khẩu thuỷ sản đã hồi phục rõ rệt, tăng 8% so với cùng kỳ và xu hướng đó tiếp tục trong năm 2021. Đến hết quý II năm 2022, EU là thị trường nằm trong ba nhóm xuất khẩu thuỷ sản cao nhất của Việt Nam. Đặc biệt, trong bối cảnh lạm phát nhưng với các thuế quan ưu đãi của Hiệp định EVFTA đã bộc lộ rõ nét, xuất khẩu thuỷ sản tăng 40%, đạt gần 700 triệu USD, xuất khẩu các dòng thuỷ sản chính kể cả cá tra đã tăng 30-39%; trong đó, cá tra đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ.
Đại diện phía doanh nghiệp, ông Phạm Thái Bình- Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An nhấn mạnh: Hiệp định EVFTA đã đi vào thực thi 2 năm đồng nghĩa với việc doanh nghiệp đã xuất khẩu những lô hàng sang thị trường EU và tăng trưởng thêm số lượng các container.
Riêng 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu gạo của Công ty cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Trung An tăng tới 68%, và riêng kim ngạch tăng tới 19%; trong đó, châu Âu trở thành thị trường chính của doanh nghiệp, gạo chất lượng cao là mặt hàng chủ lực được xuất sang thị trường này.
Ngoài ra, có rất nhiều doanh nghiệp gạo khác có thể tận dụng được cơ hội từ Hiệp định EVFTA để tăng cường xuất khẩu gạo và đã có được bước tăng trưởng tương đối tốt. Sau gạo, công ty đang tập trung phát triển bún khô, phở khô, những sản phẩm này tiếp tục được nhập khẩu vào thị trường châu Âu và được thị trường đón nhận tích cực.
Theo ông Phạm Thái Bình, về tiềm năng của gạo và các sản phẩm sau gạo của Việt Nam rất có cơ hội nhưng tăng trưởng nhanh hay chậm, nhiều hay ít là do doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, dù Hiệp định EVFTA đã rất mở và có sự chỉ đạo của Bộ Công Thương nhưng vẫn còn một số vấn đề về tiêu chuẩn ở thị trường này.
Đánh giá về việc doanh nghiệp tận dụng cơ hội từ EVFTA trong 2 năm vừa qua, ông Ngô Chung Khanh- Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) nhấn mạnh: Có thể nói doanh nghiệp Việt Nam tận dụng đa dạng từ EVFTA, những mặt hàng có thuế cao, được cắt giảm mạnh như rau quả, thuỷ sản đều tăng trưởng tốt.
Đặc biệt, dù EU là thị trường khó tính với hàng rào kỹ thuật nhưng doanh nghiệp vẫn đáp ứng yêu cầu cao để vào thị trường. Đó là điểm lớn; trong đó, cho thấy tư duy của doanh nghiệp đã thay đổi để đáp ứng nhu cầu của EU và đưa hàng vào một cách bài bản.
Theo ông Ngô Chung Khanh, những thành tích xuất khẩu vừa qua cho thấy doanh nghiệp đã tận dụng tương đối tốt, biết thay đổi tư duy, định hướng thị trường và mặt hàng nhưng nhìn vào thị phần vẫn còn thấp.
Đánh giá những khó khăn khi doanh nghiệp xuất khẩu sang EU, bà Lê Hằng cho rằng: Hiện nay, doanh nghiệp vẫn đang tập trung quá nhiều vào thị trường truyền thống, thị trường Đông Á, trong khi đó thị trường EU rất lớn, rất hiệu quả nhưng chưa tập trung.
Theo bà Lê Hằng, khi xuất khẩu sang EU, thách thức lớn đối với thuỷ sản là đảm bảo quy tắc xuất xứ. Mặc dù, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thuỷ sản, Bộ Công Thương đã có nhiều chương trình phối hợp đào tạo cho doanh nghiệp đảm bảo về chứng nhận xuất xứ nhưng cũng không tránh khỏi việc không tìm hiểu kỹ. Do từng thị trường có những kiểm soát riêng, dẫn tới những hiểu lầm về cấp C/O, quy tắc xuất xứ.
Cùng đó, thẻ vàng IUU là yếu tố làm hạn chế rất nhiều khi xuất khẩu thuỷ sản, làm thiếu nguyên liệu xuất khẩu thuỷ sản sang EU.
Mặt khác, lạm phát của EU hiện nay cho thấy thương mại sang thị trường này đang bị khủng hoảng nghiêm trọng. Thực tế này đang dẫn tới người tiêu dùng EU thắt chặt chi tiêu, tập trung vào mặt hàng giá vừa phải; tỷ giá EUR so với USD thấp nhất sau 20 năm khiến người tiêu dùng hạn chế chi tiêu và điều này khiến cho nhà nhập khẩu sẽ thương lại với nhà nhập khẩu trong việc chậm đơn hàng.
Đặc biệt, áp lực cạnh tranh của thuỷ sản Việt Nam đối với các đối thủ khác như cạnh tranh về mặt hàng tôm của Ấn Độ, Ecuador … do nguồn cung, chi phí vận tải.
Ngoài ra, còn có các thách thức khác về dài hạn như yêu cầu chứng nhận ngày càng cao hơn của thị trường, môi trườnghay lao động cũng là vấn đề nghiêm trọng đối với thuỷ sản Việt.
Do vậy, để tận dụng thị trường EU, theo bà Lê Hằng, doanh nghiệp phải tháo gỡ được khó khăn về thẻ vàng IUU, lấy lại được thể xanh để tăng cơ hội cho thuỷ sản.
Bởi nếu chuyển sang thẻ đỏ sẽ có nguy cơ mất thị trường EU và như vậy, mỗi năm sẽ mất 500 triệu USD riêng cho ngành thuỷ sản sang EU. Hơn nữa, đây còn là thị trường định hướng chi phối các thị trường khác trong việc kiểm soát chặt về nguồn gốc xuất xứ.
Ngoài ra, thách thức về cạnh tranh với các nước khác từ việc sản xuất năng suất thấp, quy mô nhỏ lẻ, chưa có khu vực sản xuất tập trung dẫn tới chất lượng, số lượng đều có những hạn chế.
Vì thế, nhà nước cần có sự hỗ trợ đầu tư về khoa học công nghệ cho con giống, thức ăn chăn nuôi, nhất là tăng cường giải pháp để tận dụng được chế biến phụ phẩm trong ngành thuỷ sản, bởi phụ phẩm chiếm khoảng 40-50% sản lượng thuỷ sản.
Về Hiệp định EVFTA, bà Lê Hằng mong có thêm sự hỗ trợ từ Bộ Công Thương để hướng dẫn doanh nghiệp tận dụng tối đa ưu đãi thuế quan cũng như áp dụng tốt quy tắc xuất xứ nhằm giảm bớt vướng mắc khi xuất khẩu thuỷ sản./.
Tin liên quan
-
DN cần biết
Bộ Công Thương xuất bản sách "Những điều cần biết về thị trường Đan Mạch"
07:00' - 30/07/2022
Mới đây, Đại sứ quán Việt Nam tại Đan Mạch, Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển xuất bản cuốn sách “Những điều cần biết về thị trường Đan Mạch” và được Thương vụ cập nhật đến hết tháng 6/2022.
Tin cùng chuyên mục
-
DN cần biết
Thành phố Thủ Đức kêu gọi đầu tư 11 dự án PPP, tổng vốn hơn 2.000 tỷ đồng
20:01' - 17/04/2024
Chiều 17/4, UBND thành phố Thủ Đức (Tp. Hồ Chí Minh) tổ chức hội nghị kêu gọi đầu tư các dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP) và trao chứng nhận chấp thuận chủ trương đầu tư.
-
DN cần biết
Nhóm hàng hot nào được các tập đoàn thu mua quốc tế săn lùng tại Việt Nam?
14:46' - 17/04/2024
Hàng loạt đại siêu thị, nhà phân phối bán lẻ và đoàn thu mua quốc tế đang lên danh sách chi tiết mua sắm 5 nhóm hàng từ các nhà cung ứng tiềm năng Việt Nam tại Viet Nam International Sourcing 2024
-
DN cần biết
Kết nối doanh nghiệp Đức và các doanh nghiệp trong hệ sinh thái Becamex IDC
21:22' - 16/04/2024
Cộng hòa Liên bang Đức hiện đứng thứ 31 trên 65 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại tỉnh Bình Dương với 18 dự án, tổng số vốn gần 51 triệu USD.
-
DN cần biết
Hà Nội còn nguy cơ khó khăn về cung cấp điện
18:01' - 16/04/2024
Nhu cầu tiêu thụ điện trong thời gian mùa khô (cao điểm hè từ tháng 5 - 7/2024) dự báo lên tới 13%, cao hơn kế hoạch khoảng 9,6%. Riêng miền Bắc dự kiến tăng kỷ lục 17% so với năm 2023.
-
DN cần biết
Bộ Công Thương cụ thể hóa Nghị quyết về phát triển ngành đường sắt
17:03' - 16/04/2024
Phát triển công nghiệp đường sắt đồng bộ, hiện đại gắn với các ngành công nghiệp khác. Ngoài ra, cần xác định danh mục công trình công nghiệp đường sắt được ưu đãi, mức ưu đãi hỗ trợ.
-
DN cần biết
Khai mạc Tuần lễ Thương hiệu quốc gia Việt Nam 2024
13:40' - 16/04/2024
Diễn đàn quốc tế Thương hiệu quốc gia Việt Nam là sự kiện thường niên trong khuôn khổ Tuần lễ Thương hiệu quốc gia Việt Nam nhằm tạo ra đối thoại chuyên sâu về phát triển thương hiệu.
-
DN cần biết
Bộ Công Thương lấy ý kiến 2 dự thảo Nghị định về điện
11:47' - 16/04/2024
2 Dự thảo gồm Nghị định Quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện với khách hàng sử dụng điện lớn và Nghị định phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu.
-
DN cần biết
Thái Lan sắp ban hành tiêu chuẩn cho sầu riêng xuất khẩu
14:03' - 15/04/2024
Thái Lan đang chuẩn bị ban hành tiêu chuẩn sản phẩm để đảm bảo chất lượng xuất khẩu sầu riêng và duy trì khả năng cạnh tranh giữa các nhà xuất khẩu.
-
DN cần biết
Xây dựng nhóm công tác về chuyển đổi xanh và tài chính xanh
20:03' - 14/04/2024
Các chuyên gia cho rằng, một trong những ưu tiên hành động vì sự phát triển bền vững của doanh nghiệp thời gian tới là xây dựng và vận hành các nhóm công tác về chuyển đổi xanh và tài chính xanh.