Thách thức khi sử dụng công nghệ số hỗ trợ chấm điểm tín dụng
Việc cấp phép thử nghiệm cho các giải pháp tài chính công nghệ (fintech) được kỳ vọng sẽ giúp hoạt động chấm điểm tín dụng toàn diện hơn nhưng song song đó vẫn còn những rủi ro phải đối mặt.
Điểm tín dụng là chỉ số phản ánh mức độ uy tín của khách hàng trong lịch sử vay vốn tại các tổ chức tín dụng. Việc chấm điểm tín dụng được xác định dựa trên một số thông tin tài chính của khách hàng như lịch sử thanh toán, dư nợ, lịch sử tín dụng... Điểm tín dụng cao thường đi kèm với điều kiện vay vốn thuận lợi hơn, hạn mức vay cao hơn và lãi suất vay hấp dẫn hơn.
Tại Việt Nam, hệ thống chấm điểm tín dụng được Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) quản lý. CIC thu thập và lưu trữ thông tin tín dụng của khách hàng từ các ngân hàng, tổ chức tài chính và cung cấp điểm tín dụng cho các tổ chức này khi có yêu cầu.
Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia kinh tế, chấm điểm tín dụng của người dân là điều rất quan trọng, nhất là trong hoạt động cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, hiện mới chỉ có hệ thống chấm điểm của CIC và hệ thống này chưa áp dụng một cách đại trà cho toàn dân.
Bởi một bộ phận người dân chưa từng có quan hệ tín dụng hay sử dụng dịch vụ ngân hàng sẽ không có dữ liệu lịch sử để CIC xác định điểm tín dụng. Do đó, việc thử nghiệm chấm điểm tín dụng thông qua cơ chế thử nghiệm có kiểm soát cho các fintech được kỳ vọng sẽ cung cấp nguồn dữ liệu đa dạng hơn, nhờ được thu thập từ nhiều nguồn như lịch sử thanh toán di động, mua sắm qua thương mại điện tử, mạng xã hội, dữ liệu định danh, viễn thông... giúp xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng toàn diện hơn cho khách hàng.
Thêm vào đó, các fintech có thể ứng dụng công nghệ và dữ liệu để phát triển các sản phẩm, dịch vụ chấm điểm tín dụng phù hợp với nhu cầu của từng phân khúc khách hàng, tăng tính cạnh tranh của dịch vụ. Tuy nhiên, việc nắm giữ một lượng lớn dữ liệu khách hàng cũng đi kèm với nhiều rủi ro về bảo mật mà các công ty fintech phải đối mặt.
Chia sẻ với phóng viên TTXVN, một chuyên gia an ninh mạng cho biết doanh nghiệp fintech có thể sẽ là mục tiêu hấp dẫn cho các tin tặc (hacker) khi sở hữu lượng lớn thông tin cá nhân, tài chính của khách hàng. Hacker có thể đánh cắp những dữ liệu này để thực hiện các hành vi phi pháp như sử dụng thông tin cá nhân để mở tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng giả mạo, thực hiện các giao dịch trái phép hoặc bán dữ liệu trên thị trường "chợ đen".
"Hay thậm chí các sự cố kỹ thuật như lỗi phần mềm, lỗi cấu hình, hoặc lỗi do chính người dùng vô tình tiết lộ thông tin cá nhân, cài đặt phần mềm độc hại... cũng có thể dẫn đến việc rò rỉ dữ liệu khách hàng. Điều này có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho cả khách hàng lẫn công ty Fintech, gây thiệt hại về tài chính, uy tín và có nguy cơ phải chịu các biện pháp xử phạt khác từ cơ quan quản lý", vị chuyên gia nói thêm.
Liên quan đến khung pháp lý và cách tiếp cận để quản lý fintech, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho rằng cần hiểu và phân tích fintech theo nghĩa rộng tức là những đổi mới sáng tạo về công nghệ trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, bao gồm cả ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, quản lý quỹ thay vì chỉ hiểu theo nghĩa hẹp là các công ty fintech.
"Trước mắt, chúng ta triển khai cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng nhưng cũng nên nhân rộng ra các lĩnh vực khác càng sớm càng tốt để đảm bảo phát triển hệ sinh thái tài chính công nghệ và kiểm soát được rủi ro. Đồng thời, chuyển từ cách tiếp cận chờ đợi và quan sát sang thành học hỏi và thử nghiệm, tiếp cận chủ động hơn để hỗ trợ hoạt động fintech và quá trình chuyển đổi số của thị trường tài chính như nhiều nước trên thế giới đã triển khai thời gian vừa qua", TS. Cấn Văn Lực đề xuất.
Bên cạnh đó, ông cũng kiến nghị thành lập một cơ quan đầu mối quản lý như một ủy ban quản lý - giám sát liên ngành để có mô hình quản lý fintech phù hợp hơn. Đồng thời, việc đẩy mạnh giáo dục tài chính và tăng cường quản lý rủi ro công nghệ thông tin và an ninh mạng là rất cần thiết.
Cũng liên quan đến khả năng tiếp cận vốn vay của người dân, hồi cuối tháng 12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Bộ Công an tiếp tục triển khai giải pháp chấm điểm khả tín để người dân tiếp cận nguồn vốn tín dụng nhanh, hiệu quả. Trong đó, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu thí điểm chấm điểm khả tín khi người dân vay vốn, trước tiên tại ngân hàng Vietcombank từ đầu năm 2024.
Mới đây, tại Ngày Chuyển đổi số ngành ngân hàng 2024 diễn ra sáng 8/5, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, đã thông báo về sự hợp tác chặt chẽ giữa ngành ngân hàng và Bộ Công an trong việc triển khai giải pháp này. Cụ thể, hoạt động như làm sạch dữ liệu, xác thực khách hàng và hỗ trợ nghiệp vụ đã được triển khai tích cực.
Đáng chú ý, có 24 tổ chức tín dụng đã ký kết với Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội - Bộ Công an để triển khai làm sạch dữ liệu khách hàng theo phương thức offline. Đồng thời, 19 tổ chức tín dụng đang thử nghiệm ứng dụng tài khoản định danh và xác thực điện tử (VNeID) vào các nghiệp vụ hàng ngày. Và 7 tổ chức tín dụng đã và đang triển khai giải pháp chấm điểm khả tín.
Việc thử nghiệm chấm điểm tín dụng cho Fintech là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển thị trường tài chính và nâng cao khả năng tiếp cận tài chính cho người dân. Tuy nhiên, cần sớm có một khung pháp lý rõ ràng, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan để đảm bảo việc thử nghiệm hiệu quả và mang lại lợi ích cho tất cả các bên.
Tin liên quan
-
Tài chính & Ngân hàng
Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Tp. Hồ Chí Minh phối hợp quản lý thị trường vàng
18:46' - 12/05/2024
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và UBND Tp. Hồ Chí Minh đã thống nhất nhiều nội dung nhằm tăng cường hiệu quả các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới.
-
Chứng khoán
Tin chứng khoán: Cập nhật mới nhất tỷ lệ nắm giữ của khối ngoại tại 3 ngân hàng “big four”
08:01' - 11/05/2024
Theo số liệu cập nhật mới nhất của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam có hiệu lực đến ngày 13/5, khối ngoại đang sở hữu tỷ lệ như thế nào tại BID, CTG và VCB.
-
Ngân hàng
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam góp phần đưa chính sách tiền tệ đi vào cuộc sống
20:20' - 10/05/2024
Hiệp hội Ngân hàng cần tiếp tục thực hiện tốt và có hiệu quả trong việc tham gia xây dựng cơ chế, chính sách, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động ngân hàng.
-
Tài chính & Ngân hàng
Các ngân hàng ASEAN đối mặt với rủi ro do Fed chần chừ nới lỏng tiền tệ
16:10' - 10/05/2024
Các ngân hàng ở khu vực Đông Nam Á đang đối mặt với viễn cảnh ảm đạm, khi các ngân hàng trung ương khu vực chần chừ nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm kiềm chế lạm phát dai dẳng.
Tin cùng chuyên mục
-
Ngân hàng
Phát triển thị trường vàng ổn định có sự quản lý của nhà nước
17:44'
Ngân hàng Nhà nước có đủ nguồn lực, công cụ để thực hiện các giải pháp phù hợp trước mắt và lâu dài để thị trường vàng phát triển ổn định theo nguyên tắc thị trường có sự quản lý của nhà nước.
-
Ngân hàng
Giải bài toán vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh
08:00'
Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) vừa ra mắt M-Flash – giải pháp vay tín chấp phê duyệt chỉ trong 4 giờ làm việc với hạn mức tối đa 2 tỷ đồng.
-
Ngân hàng
SeABank được vinh danh trong bảng xếp hạng Fortune Southeast Asia 500
20:56' - 21/06/2024
Với doanh thu đạt 951 triệu USD vào năm 2023, SeABank đã vinh dự được Tạp chí Fortune xếp hạng 40/70 của Việt Nam và xếp hạng 287/500 doanh nghiệp lớn nhất về doanh thu tại Đông Nam Á.
-
Ngân hàng
Ngân hàng trung ương Nhật Bản có thể sớm nâng lãi suất
14:46' - 21/06/2024
Dữ liệu hôm 21/6 cho thấy giá tiêu dùng lõi của Nhật Bản trong tháng 5 tăng 2,5% so với cùng kỳ, cao hơn tháng trước và là cơ sở để Ngân hàng trung ương tiếp tục tăng lãi suất trong những tháng tới.
-
Ngân hàng
Cách cài đặt sinh trắc học tại ứng dụng ngân hàng
11:10' - 21/06/2024
Từ ngày 1/7 tới đây, người dùng buộc phải xác thực bằng sinh trắc học để tiến hành giao dịch chuyển khoản trên 10 triệu đồng.
-
Ngân hàng
Giá USD sáng 21/6 ít biến động
08:54' - 21/06/2024
Ngày 21/6, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm giữa đồng Việt Nam (VND) với đô la Mỹ (USD) ở mức 24.256 đồng/USD, tăng 1 đồng so với hôm qua.
-
Ngân hàng
Xây dựng khu thương mại tự do tạo động lực tăng trưởng kinh tế khu vực miền Trung
16:05' - 20/06/2024
Khu thương mại tự do Đà Nẵng khi được hình thành sẽ là tích hợp của những kinh nghiệm, mô hình thành công của thế giới, có cơ chế và tiện ích vượt trội...
-
Ngân hàng
Cách đăng ký dữ liệu sinh trắc học trên app ngân hàng SHB
11:09' - 20/06/2024
Từ nay, khách hàng SHB có thể đăng ký dữ liệu sinh trắc học tại điểm giao dịch của ngân hàng trên toàn quốc hoặc ứng dụng ngân hàng điện tử.
-
Ngân hàng
Giá USD sáng 20/6 biến động nhẹ
08:57' - 20/06/2024
Sáng 20/6, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm giữa đồng Việt Nam (VND) với đô la Mỹ (USD) ở mức 24.255 đồng/USD, giảm 2 đồng so với hôm qua. Đây là ngày thứ hai tỷ giá trung tâm giảm.