Thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung: Thúc đẩy khung pháp lý cho tài sản số

Đây là nhấn mạnh của ông Phan Đức Trung, Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam trong phát biểu khai mạc tại hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm quản lý, vận hành sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung”. Sự kiện do Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) tổ chức ngày 27/3 tại Hà Nội.

Hội thảo có sự tham dự của nhiều cơ quan quản lý nhà nước như Bộ Công an, Ban Cơ yếu Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban chứng khoán Nhà nước,… cùng hơn 30 định chế tài chính lớn như Techcombank, Nam A Bank, An Binh Bank… và nhiều doanh nghiệp trong, ngoài nước.

Nhiều lợi ích khi thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung

Theo Lực lượng đặc nhiệm tài chính (FATF), tài sản mã hóa được định nghĩa là "biểu hiện dưới dạng kỹ thuật số của giá trị, có thể được trao đổi hoặc chuyển nhượng dưới dạng kỹ thuật số, có thể được sử dụng cho mục đích thanh toán hoặc đầu tư".

Trên tinh thần đối thoại đa chiều, đại diện các cơ quan quản lý, các chuyên gia, diễn giả tham dự hội thảo đã chia sẻ về lợi ích của việc thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung, các vấn đề cần tháo gỡ trước khi triển khai thí điểm sàn giao dịch trên các góc độ pháp lý - tài chính - công nghệ. Ở góc độ nhà đầu tư và doanh nghiệp, các vấn đề nhận được sự quan tâm nhiều nhất là thuế, bảo vệ người dùng, cấp phép sàn giao dịch và tuân thủ pháp lý.

Ông Trần Huyền Dinh, chuyên gia của Hiệp hội Blockchain Việt Nam nhận định, thí điểm sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung sẽ đem lại nhiều lợi ích cho người dùng, doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý. Người dùng sẽ mở rộng kênh đầu tư tài sản mới, được bảo vệ khi xảy ra tranh chấp và tuân thủ các quy định của Việt Nam và quốc tế về tài sản mã hóa. Sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung sẽ tạo môi trường pháp lý minh bạch và an toàn trong hoạt động của doanh nghiệp, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp giảm chi phí tuân thủ và rủi ro pháp lý và thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ. Đối với cơ quan quản lý, sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung thúc đẩy phát triển kinh tế số, ngăn chặn dòng tiền bất hợp pháp, đặc biệt tăng khả năng kiểm soát và giám sát thị trường, thu thuế hiệu quả.

Đánh giá chung về bức tranh pháp lý thị trường tài sản số hiện nay, ông Phan Đức Trung cho rằng, luật hóa tài chính phi tập trung giúp đảm bảo tính pháp lý của các tài sản mã hóa; đồng thời thúc đẩy đổi mới công nghệ hội nhập toàn cầu, giúp Việt Nam tối ưu nguồn lực từ thị trường mã hóa đang phát triển sôi động và thực hiện cam kết về phòng, chống rửa tiền của Chính phủ.

Thượng tá Dương Đức Hùng, Phó trưởng phòng Phòng chống khủng bố, Cục An ninh Nội địa, Bộ Công an đánh giá hội thảo là cơ hội để lực lượng Công an cập nhật thông tin và tìm kiếm sự đồng thuận với cộng đồng blockchain, cùng xây dựng một hệ sinh thái tài sản mã hóa minh bạch, an toàn và bền vững tại Việt Nam.

Theo Thượng tá Dương Đức Hùng, dù Việt Nam chưa ghi nhận các vụ việc cụ thể về tài trợ khủng bố thông qua tiền mã hóa với quy mô lớn, nhưng nguy cơ này hiện hữu và đang gia tăng. Để quản lý các sàn giao dịch tài sản mã hóa, bên cạnh việc xây dựng khung pháp lý rõ ràng và toàn diện, cần sự phối hợp liên ngành, ứng dụng công cụ quản lý tiên tiến và xử lý nghiêm các sàn giao dịch không phép.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh Thơ, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống rửa tiền cho rằng việc xây dựng khung pháp lý quản lý các sàn giao dịch đặt ra yêu cầu phức tạp về việc quản trị rủi ro do tính chất ẩn danh, xuyên biên giới, phi tập trung của tài sản mã hóa. Tuy nhiên, thực tế trên thế giới cho thấy chi phí phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố cũng là một chi phí lớn đối với các đơn vị vận hành các sàn giao dịch.

“Vì vậy, Ngân hàng Nhà nước đã tham mưu, đề xuất quy định các sàn giao dịch phải thực thi nhiều yêu cầu chặt chẽ về phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố trên cơ sở quy định pháp luật và chuẩn mực quốc tế. Cơ quan quản lý nhà nước sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện tốt các nghĩa vụ này”, bà Nguyễn Thị Minh Thơ nhấn mạnh.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá trên thị trường tài chính phi tập trung nhờ mức độ chấp nhận và sự phổ biến của tài sản mã hóa trong cộng đồng. Tuy nhiên, cơ quan chức năng cần cân nhắc sự cân bằng, tránh quy định quá chặt chẽ sẽ khiến các doanh nghiệp khó hoạt động nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ nghĩa vụ về phòng, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và các quy định pháp lý khác. Đây là chia sẻ của Tiến sĩ Wayne Huang, đồng sáng lập CEO XREX - đơn vị tư vấn dịch vụ theo dõi phòng chống rửa tiền cho Chính phủ Singapore.

Đại diện của hơn 10 sàn giao dịch tài sản mã hóa tập trung lớn trên thế giới và có người dùng tại Việt Nam như Binance, BingX, Bitget, MEXC, CoinEx,... cũng quan tâm và trao đổi về quy trình cấp phép, bảo vệ danh tính người dùng, bảo mật hệ thống và tuân thủ quy định phòng, chống rửa tiền. Đối với các cá nhân, mối quan tâm lớn nhất là các vấn đề về thuế, truy thu thuế và trải nghiệm người dùng. 

Tuân thủ pháp lý và thúc đẩy hợp tác quốc tế

Trong bối cảnh thị trường tài sản số đang được quan tâm mạnh mẽ, nhằm góp phần thúc đẩy việc tuân thủ quy định pháp lý, dịp này Hiệp hội Blockchain Việt Nam tiên phong và là đơn vị duy nhất tại Việt Nam ký kết hợp tác chiến lược với Hiệp hội Các chuyên gia phòng, chống rửa tiền (ACAMS) về đào tạo và cấp chứng chỉ tuân thủ quy định pháp lý phòng, chống rửa tiền.

DiACAMS (Certified Anti-Money Laundering Specialist) là chứng chỉ quốc tế uy tín hàng đầu trong lĩnh vực phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố, được công nhận tại hơn 180 quốc gia, không chỉ đòi hỏi thành viên chứng minh năng lực chuyên môn mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ đối với đạo đức nghề nghiệp và các chuẩn mực toàn cầu về tuân thủ. Chủ tịch VBA Phan Đức Trung và ông Nguyễn Trần Minh Quân, Giám đốc pháp lý của VBA là 2 người đầu tiên trở thành thành viên của cộng đồng chuyên gia ACAMS toàn cầu.

Cũng trong khuôn khổ chương trình, Hiệp hội Blockchain Việt Nam công bố hợp tác chiến lược với Công ty Quản lý Quỹ Đầu tư Dragon Capital Việt Nam - một trong những công ty quản lý quỹ uy tín, đang quản lý khoảng 6 tỷ USD tài sản.