Thị trường đầu tư mạo hiểm Trung Quốc liệu có thể lấy lại hào quang?

Hương Thủy (Theo Business Times, USA Today) 16:08' - 01/10/2025
BNEWS Từng được xem là một thị trường sôi động, đầu tư mạo hiểm (VC) tại Trung Quốc giờ đây đang trải qua một giai đoạn ảm đạm.

Tình hình đó khiến nhiều nhà đầu tư quốc tế phải đặt câu hỏi: liệu có nên đầu tư vào thị trường này nữa hay không?

Thực tế cho thấy bức tranh không mấy sáng sủa. theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu thị trường GlobalData, nguồn vốn VC ở Trung Quốc trong giai đoạn từ tháng 1-8/2025 đã sụt giảm tới 36% so với cùng kỳ năm 2024. Trước đó, nguồn vốn này đã liên tục thu hẹp từ năm 2021 tới nay.

Cảng hàng hóa ở Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Sự sụt giảm trên đã khiến thị phần của Trung Quốc trên thị trường VC toàn cầu giảm xuống chỉ còn 7%, bằng một nửa so với mức 14% của cùng kỳ năm ngoái. Báo cáo hàng quý của công ty kiểm toán KPMG cũng xác nhận tổng giá trị các thương vụ tại thị trường Trung Quốc trong quý II/2025 đã giảm xuống 4,7 tỷ USD, mức thấp kỷ lục trong hơn một thập kỷ. Dù vậy, đây vẫn là thị trường VC lớn thứ hai thế giới.

 

Ông Aurojyoti Bose, nhà phân tích tại GlobalData, nhận định sự sụt giảm này cho thấy các vòng gọi vốn lớn đang chững lại và giới đầu tư vẫn còn rất thận trọng. Tình hình kinh tế vĩ mô không chắc chắn, căng thẳng địa chính trị và áp lực pháp lý đã làm giảm nhu cầu đối với các tài sản rủi ro, thúc đẩy những khoản đầu tư an toàn hơn.

Nguyên nhân chính được cho là đến từ các quy tắc hạn chế đầu tư ra nước ngoài của Mỹ có hiệu lực từ đầu năm. Những quy tắc này giới hạn đầu tư của các công ty Mỹ vào những lĩnh vực nhạy cảm như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ lượng tử tại Trung Quốc. Bà Amy Yin, đối tác tại công ty luật Reed Smith, cho biết chính sách đó đã làm thu hẹp nguồn vốn sẵn có cho các vòng đầu tư lớn tại thị trường này.

Căng thẳng thương mại, kết hợp với những thách thức kinh tế trong nước, cũng khiến giới đầu tư chuyển sự quan tâm và dòng vốn của mình sang các quốc gia châu Á khác như Nhật Bản và Ấn Độ. Sự thờ ơ này được thể hiện rõ tại một hội nghị lớn về VC ở Singapore gần đây: trong khi phiên thảo luận về thị trường Nhật Bản chật kín người, phiên về đầu tư tại Trung Quốc lại diễn ra trong một khán phòng gần như trống rỗng.

Trước sự “hụt hơi” từ các nhà đầu tư nước ngoài, Chính phủ Trung Quốc đã vào cuộc. Vào tháng Ba, Bắc Kinh đã công bố một quỹ hướng dẫn VC quốc gia, dự kiến thu hút 1.000 tỷ NDT (khoảng 140 tỷ USD) trong 20 năm tới.

Ông Jay Tai, một đối tác tại công ty luật Stephenson Harwood, cho biết nguồn vốn từ nhà nước đã thúc đẩy các hoạt động đầu tư mạo hiểm bằng đồng NDT. Tuy nhiên, điều này có thể gây khó khăn cho các nhà quản lý quỹ VC hoạt động theo định hướng thị trường.

Đồng tiền mệnh giá 100 Nhân dân tệ tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Dù vậy, vẫn có những tia hy vọng le lói. Sau khi công ty AI Trung Quốc DeepSeek gây chấn động thế giới công nghệ, các khoản đầu tư vào ngành công nghệ cao của Trung Quốc như AI và robot đang có những dấu hiệu tích cực.

Thêm vào đó, thị trường phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) sôi động ở Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) đang mang lại một "lối thoát" hấp dẫn cho các nhà đầu tư. Theo dữ liệu do hãng tin Bloomberg tổng hợp, các đợt chào bán cổ phiếu tại Hong Kong đã huy động được 51 tỷ USD trong giai đoạn từ tháng 1 đến giữa tháng 9/2025. Với đà này, thị trường dự kiến sẽ kết thúc năm 2025 ở mức cao nhất trong vòng bốn năm, với động lực chính đến từ các công ty Trung Quốc.

Ông Sean Low, Giám đốc điều hành quỹ Golden Vision Capital, là một trong số ít người tỏ ra lạc quan về triển vọng của thị trường VC Trung Quốc. Ông cho biết quỹ này vẫn đang đầu tư vào lĩnh vực sản xuất tiên tiến của Trung Quốc, đồng thời bày tỏ lạc quan về cơ hội thoái vốn trong 3 năm đến 5 năm tới.

Vị giám đốc nhấn mạnh rằng nhà đầu tư không nên bỏ qua Trung Quốc, vì mọi chu kỳ thị trường đều sẽ đảo chiều. Thực tế, thị trường chứng khoán trong nước của Trung Quốc gần đây đã rũ bỏ được mác "không thể đầu tư" sau một đợt tăng giá mạnh mẽ lên tới 2.700 tỷ USD, thu hút các quỹ đầu tư toàn cầu trở lại.

Dù vậy, tâm lý thận trọng vẫn chiếm ưu thế. Bà Amy Yin, đối tác tại công ty luật Reed Smith cho rằng dù thị trường chứng khoán Trung Quốc có tín hiệu tích cực, vẫn chưa có dự báo rõ ràng về thời điểm thị trường VC sẽ chạm đáy. Theo bà, đà phục hồi sẽ phụ thuộc vào việc các chính sách hỗ trợ của chính phủ có chuyển thành các thương vụ thực tế hay không, cùng với sự cải thiện trong triển vọng kinh tế chung và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung Quốc dịu bớt.

Tin liên quan

Tin cùng chuyên mục