Thúc đẩy phát triển Khu đô thị sáng tạo phía Đông Thành phố Hồ Chí Minh

Ngày 12/11, Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo quốc tế “Công viên khoa học: Trung tâm đổi mới sáng tạo của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông Thành phố Hồ Chí Minh”, nhằm tìm hiểu và nghiên cứu các mô hình thành công làm cơ sở định hình Công viên khoa học trở thành một trung tâm về khoa học công nghệ, là hạt nhân thúc đẩy sự phát triển của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông thành phố. 

Hiện Thành phố Hồ Chí Minh đang triển khai Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông bao gồm Quận 2, Quận 9 và Thủ Đức. Khu vực này được lựa chọn vì có những lợi thế như vị trí trung tâm vùng Đông Nam Bộ, các cơ sở hạ tầng giáo dục bậc cao, khu kinh tế sản xuất tiên tiến, hạ tầng giao thông kết nối chiến lược, môi trường thiên nhiên đặc trưng sông nước.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Anh Thi, Trưởng ban Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố cần một mô hình Công viên khoa học phù hợp với xu hướng phát triển chung của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía Đông, có vai trò là công cụ để chuyển dịch cơ cấu từ nền kinh tế công nghiệp sang nền kinh tế tri thức. Mô hình Công viên khoa học đang hướng tới là nơi gắn kết với Khu Công nghệ cao hiện hữu, trung tâm khoa học công nghệ Thành phố, là hạt nhân của đô thị đổi mới sáng tạo phía Đông. Đây là nơi có môi trường sống tốt để làm việc, học tập và trải nghiệm.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Anh Thi cho biết thêm, năm 2015, Công viên khoa học (trực thuộc Ban Quản lý SHTP) được UBND Thành phố phê duyệt thành lập và triển khai đầu tư xây dựng trên diện tích khoảng 197 ha tại phường Long Phước, Quận 9. Đầu năm 2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2025, trong đó có điều chỉnh chức năng sử dụng đất tại Công viên khoa học. Hiện Ban Quản lý SHTP đang triển khai các bước để đầu tư, phát triển hạ tầng cho Công viên khoa học.
Khu Công viên khoa học Thành phố có mục tiêu chiến lược là tạo điều kiện môi trường cho các hoạt động giữa nghiên cứu triển khai, ứng dụng công nghệ và thương mại hóa công nghệ cao, làm nền tảng thúc đẩy năng lực cạnh tranh chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của thành phố và cả nước. Đây sẽ là trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ đa chuyên ngành, liên kết với các đại học trong khu vực, đặc biệt là Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh; nơi thu hút đội ngũ trí thức, các nhà khoa học trong và ngoài nước đến làm việc, nghiên cứu sáng tạo công nghệ.

Chia sẻ mô hình Công viên khoa học của Singapore, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Hồng Xuân, Phó Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Singapore ủng hộ và khẳng định tính đúng đắn của Thành phố Hồ Chí Minh về xây dựng Công viên khoa học, làm hạt nhân thực hiện cách mạng công nghiệp lần thứ tư và triển khai đề án đô thị thông minh. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thị Hồng Xuân cũng đề xuất, cần có chính sách và biện pháp cụ thể tăng cường kết nối các lĩnh vực khoa học, trường đại học, nhà khoa học trong nước và quốc tế với doanh nghiệp, cộng đồng dân cư. 

Việc hình thành và phát triển công viên khoa học đang là xu hướng tất yếu của các nước trên thế giới. Khoảng 20 năm gần đây, các nước tiên tiến không ngừng đầu tư xây dựng và phát triển nhiều dạng mô hình khác nhau, từ các trung tâm đổi mới sáng tạo, uơm tạo hay công viên khoa học, khu công nghệ cao, đô thị khoa học, vùng đô thị khoa học công nghệ… Nhiều mô hình công viên khoa học đã thành công tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Ấn Độ, Iran, Singapore, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Indonesia…
Ông Nakajima Takashi (chuyên gia Tổ chức JICA - Nhật Bản) cho biết, Nhật Bản có nhiều công viên khoa học và thành phố thông minh như Tsukuba, Kanagawa, Kashiwanoha. Trong đó, Công viên khoa học Tsukuba được thành lập năm 1963 và phát triển qua nhiều giai đoạn khác nhau để hoàn thiện. Đây là khu vực hợp tác giữa học thuật và phát triển công nghiệp, với nhiều dự án được triển khai và được Chính phủ ủng hộ. Công viên này tham gia vào các chương trình phát triển của Nhật Bản, đóng vai trò như một trung tâm đổi mới sáng tạo cho các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp.
Tại Hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã tập trung giới thiệu các xu hướng vận hành và phát triển mô hình Công viên khoa học tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và Malaysia; mô hình trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia và các chính sách hỗ trợ; mô hình tích hợp quy hoạch đô thị chung vào quy hoạch phát triển Công viên khoa học Thành phố…/.