Tích trữ và khai thác hiệu quả nguồn nước giúp thích ứng xâm nhập mặn
Đây cũng là một trong những giải pháp thích ứng với các tác động biến đổi khí hậu, phát triển thượng lưu hiện nay.
Sau khi Thông tấn xã Việt Nam phát loạt bài về: “Xâm nhập mặn bủa vây Đồng bằng sông Cửu Long”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đã phân tích cặn kẽ dưới góc nhìn của nhà khoa học về việc thực hiện giải pháp như thế nào cho hiệu quả, đánh giá tính khả thi và bất khả thi của từng giải pháp. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng, Viện trưởng Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, xây dựng hồ chứa nước ngọt, cũng như các công trình điều tiết nước hiện đang được xem là giải pháp mang lại hiệu quả trước mắt về thích ứng với xâm nhập mặn hiện nay, song giải pháp này có ưu, nhược điểm trong thời gian lâu dài tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.Đối với mùa khô năm 2023-2024, xâm nhập mặn được đánh giá ít nghiêm trọng hơn mùa khô năm 2015-2016, 2019-2020, nhưng thuộc nhóm năm thủy văn ít nước, xâm nhập mặn sâu, cao hơn trung bình nhiều năm.
Đến thời điểm hiện tại (ngày 25/3/2024), tình hình thiếu nước ngọt cho sản xuất và dân sinh chưa xảy ra trên diện rộng. Thiệt hại do xâm nhập mặn chưa được ghi nhận; ngoài trừ tại huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng đã xảy ra thiệt hại khoảng 31 ha lúa, do xuống giống ngoài kế hoạch, không theo khuyến cáo của cơ quan chuyên ngành. Bến Tre là một trong những điển hình địa phương nổi bật ở Đồng bằng sông Cửu Long đang thực hiện hiệu quả mô hình trữ nước giúp tuần hoàn nước thích ứng xâm nhập mặn. Theo đó, tỉnh đã chủ động xây dựng nhiều hồ trữ nước ngọt trong mùa mưa để cung cấp trong mùa khô như Kênh Lấp và Lạc Địa tại huyện Ba Tri. Đánh giá về hiệu quả của hai hồ nước này, Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng cho biết: Đối với việc xây dựng hồ chứa nước ngọt, đây là một giải pháp tốt để giải quyết vấn đề thừa nước trong mùa mưa và thiếu nước trong mùa khô. Tỉnh Bến Tre đã xây dựng hồ chứa nước ngọt Kênh Lấp có dung tích gần 1 triệu m³, cung cấp nước sinh hoạt cho 200.000 dân thuộc huyện Ba Tri. Kể từ khi công trình đưa vào vận hành, hồ Kênh Lấp đã khẳng định được hiệu quả cấp nước trong các mùa mặn. Đây là nguồn nước sinh hoạt quý giá của người dân trong năm 2024 khi mà gần như 2/3 diện tích của tỉnh bị nước mặn duy trì cao từ ngày 10/2/2024 đến nay. Hiện nay, tỉnh Bến Tre cũng đã phê duyệt hồ chứa nước ngọt Lạc Địa (xã Phú Lễ, huyện Ba Tri), có tổng dung tích khoảng 2,3 triệu m3 và được bố trí đầu tư trong kế hoạch trung hạn 2021-2025. Công trình được hy vọng có thể hoàn thành trong thời gian tới để đảm bảo mọi người dân huyện Ba Tri và phụ cận có thể tiếp cận được nguồn nước sạch không bị gián đoạn trong mùa hạn mặn. Ngoài việc chủ động xây dựng các hồ chứa nước, trữ nước giúp tuần hoàn nước thích ứng xâm nhập mặn, mới đây tại cuộc họp chỉ đạo về thích ứng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, ông Trần Ngọc Tam, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre đã kiến nghị với Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp giải pháp dẫn nước từ khu vực Đông Nam Bộ, cụ thể là sông Đồng Nai về khu vực Tây Nam Bộ để hỗ trợ cho khu vực này mùa hạn mặn. Về giải pháp dẫn nước từ Đông Nam Bộ về Tây Nam Bộ, trao đổi với phóng viên Thông tấn xã Việt Nam, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng chia sẻ, vấn đề này đã được Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam phân tích và khẳng định đây là một giải pháp không khả thi. “Vào mùa khô, nước ngọt đổ về Đồng bằng sông Cửu Long từ dòng sông Mê Kông. Tại trạm thủy văn Kratie (phía Bắc Campuchia) trên sông Mê Kông, lưu lượng bình quân 3 tháng là 2.600 m³/s, trong khi mùa khô lượng nước ngọt đổ về sông Sài Gòn từ hồ Dầu Tiếng bình quân chỉ có 36 m³/s. Về nguồn nước, xét về lượng thì nước của sông Sài Gòn rất nhỏ so với lượng nước đến Đồng bằng sông Cửu Long từ thượng lưu. Đó là chưa kể, nước trên lưu vực sông Mê Kông khi về đến Đồng bằng sông Cửu Long còn chảy ra biển nhiều, do vậy cần có công trình khai thác, điều tiết nguồn nước này hiệu quả hơn. Ngoài ra, nguồn nước nội tại ở Đồng bằng sẽ dễ khai thác hơn so với việc dẫn nước từ miền Đông Nam Bộ về Đồng bằng sông Cửu Long”, Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng cho biết. Mặt khác, vùng Đông Nam Bộ là khu vực kinh tế trọng điểm đã và đang phát triển với tốc độ nhanh, lượng nước cần cho phát triển các ngành kinh tế, môi trường là rất lớn, yêu cầu về an ninh nguồn nước rất cao. Hiện tại, vì thiếu nước cung cấp cho vùng kinh tế trọng điểm hạ lưu sông Sài Gòn nên đang phải chuyển nước từ Hồ Phước Hòa sang bổ sung. Như vậy, có thể nói là khu vực Đông Nam Bộ không phải là nơi thừa nước mà đang thiếu nước. Hơn nữa, nếu chuyển nước về Bến Tre - một tỉnh vùng ven biển, giả định điểm xuất phát là sông Sài Gòn đoạn qua huyện Củ Chi – Thành phố Hồ Chí Minh, điểm cấp là vùng ven biển Bến Tre. Chiều dài tuyến chuyển nước ước tính khoảng 100 km, cắt qua hàng trăm con kênh, rạch. Với địa hình bằng phẳng, muốn chuyển được phải có các trạm bơm điều áp, dẫn tới chi phí cho việc chuyển này sẽ rất rất cao. Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Trần Bá Hoằng, đối với Bến Tre, để đảm bảo chủ động nguồn nước phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh cần tiếp thực hiện các giải pháp căn cơ nhất là phải hoàn thiện khép kín hệ thống thủy lợi Bắc - Nam Bến Tre. Song song đó, tỉnh sớm hoàn thiện hệ thống thủy lợi nội vùng nhằm tăng cường khả năng chuyển nước, tích trữ nước đa cấp, phân tán từ các hệ thống kênh đến các ao, mương vườn của người dân.Bên cạnh các giải pháp hoàn thiện hạ tầng công trình thủy lợi , tỉnh cần tiếp tục nâng cao các giải pháp quản lý thiên tai, khai thác hiệu quả nguồn nước, chặng hạn như thay đổi, điều chỉnh các mô hình sản xuất theo hướng ít sử dụng nước ngọt hơn, điều chỉnh mềm dẻo lịch sản xuất theo từng mùa, từng năm trong các vùng và tăng cường các giải pháp quản lý nước và sản xuất hiệu quả hơn./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Xâm nhập mặn bủa vây Đồng bằng sông Cửu Long *Bài cuối: Liên hoàn, đồng bộ giải pháp thích ứng
11:08' - 17/03/2024
Dù Đồng bằng sông Cửu Long đã có nhiều phương án “giải khát”, “giải nhiệt", nhưng về lâu dài, để “sống chung” với hạn mặn cần có phương án liên hoàn công trình và phi công trình để thích ứng bền vững.
-
Kinh tế Việt Nam
Xâm nhập mặn bủa vây Đồng bằng sông Cửu Long *Bài 2: Chủ động trữ, chia sẻ nước ngọt
11:06' - 17/03/2024
Thiếu nước ngọt là điều khiến người dân Đồng bằng sông Cửu Long lo lắng trong thời gian hạn hán và xâm nhập mặn kéo dài.
-
Kinh tế Việt Nam
Xâm nhập mặn bủa vây Đồng bằng sông Cửu Long *Bài 1: Khắp nơi chịu hạn mặn
11:04' - 17/03/2024
Hạn hán, xâm nhập mặn đang tiến sâu vào các cửa sông ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Nhiều nơi ở Bến Tre, Tiền Giang, Trà Vinh, Cà Mau... người dân đang thiếu nước sinh hoạt, tưới cho cây trồng.
-
Kinh tế & Xã hội
Phòng chống hạn, mặn: "Vương quốc" sầu riêng ứng phó với xâm nhập mặn
10:01' - 17/03/2024
Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Tiền Giang, Đồng bằng sông Cửu Long đã vào đợt cao điểm triều cường và xâm nhập mặn. Đây là đợt triều cường cao, mực nước các nơi dự báo cao hơn báo động 3.
-
Kinh tế & Xã hội
Tuyệt đối không xuống giống lúa ở vùng có nguy cơ bị xâm nhập mặn
16:17' - 11/03/2024
Các đợt xâm nhập mặn cao điểm ở vùng cửa sông Cửu Long khả năng xuất hiện trong các ngày từ 10/3-14/3, 24-28/3; ở các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn từ ngày 10-13/3, 24-28/3, 08-13/4, 22-28/4.
-
Dự báo thời tiết
Dự báo xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long từ ngày 11 - 20/3
10:49' - 11/03/2024
Phạm vi xâm nhập mặn trên sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây là 80-90km; sông Cửa Tiểu, Cửa Đại là 60-67km; sông Hàm Luông là 57-65km; sông Cổ Chiên là 50-60km; sông Hậu là 55-60km; sông Cái Lớn là 45-52km.
Tin cùng chuyên mục
-
Ý kiến và Bình luận
Việt Nam đứng thứ 3 Đông Nam Á về thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp
12:07'
Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) cho biết, NIC vừa công bố Báo cáo đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024.
-
Ý kiến và Bình luận
IAEA: Việc xả thải từ nhà máy Fukushima diễn ra theo kế hoạch
07:00'
Nhóm công tác của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) xác nhận việc xả ra biển nước nhiễm xạ đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân ở Fukushima, Nhật Bản đang diễn ra theo đúng kế hoạch.
-
Ý kiến và Bình luận
Bộ trưởng Tài chính: Kinh tế Mỹ có thể mạnh hơn dự đoán
07:46' - 26/04/2024
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen tuyên bố tăng trưởng kinh tế của Mỹ có thể mạnh hơn so với những dự đoán dựa trên dữ liệu về sản lượng quý đầu tiên yếu hơn so với dự kiến.
-
Ý kiến và Bình luận
WB: Căng thẳng ở Trung Đông đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát toàn cầu
06:30' - 26/04/2024
Ngân hàng Thế giới (WB) cảnh báo những căng thẳng ở Trung Đông sẽ làm ngưng hoặc thậm chí đảo ngược một số tiến bộ gần đây đạt được trong nỗ lực giải quyết vấn đề lạm phát toàn cầu.
-
Ý kiến và Bình luận
Nga cảnh báo hệ quả nếu Mỹ tịch thu tài sản bị phong tỏa
21:55' - 25/04/2024
Theo thống kê, hơn 6 tỷ USD trong số 300 tỷ USD tài sản bị phong tỏa của Nga nằm ở các ngân hàng Mỹ. Số còn lại bị phong tỏa tại Đức, Pháp và Bỉ.
-
Ý kiến và Bình luận
Standard Chartered: Bitcoin sẽ đạt 150.000 USD/BTC vào cuối năm nay
14:23' - 25/04/2024
Theo nhà phân tích tiền điện tử hàng đầu của ngân hàng Standard Chartered, bitcoin có thể sẽ tăng giá nhiều hơn vào cuối năm nay bất chấp đợt giá giảm gần đây.
-
Ý kiến và Bình luận
ILO: Đảm bảo an toàn và sức khỏe lao động trong bối cảnh biến đổi khí hậu
11:04' - 25/04/2024
Biến đổi khí hậu là mối đe dọa hiện hữu đối với an toàn của người lao động trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
-
Ý kiến và Bình luận
Học giả Argentina ca ngợi chiến thắng 30/4 của Việt Nam
08:15' - 25/04/2024
Ngày 30/4/1975, ngày Việt Nam hoàn toàn thống nhất là một sự kiện vô cùng trọng đại trong lịch sử dân tộc Việt Nam và lịch sử thế giới.
-
Ý kiến và Bình luận
Những yếu tố giúp kinh tế Hàn Quốc tăng trưởng cao nhất trong hai năm qua
08:00' - 25/04/2024
Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) ngày 25/4 công bố dữ liệu cho biết quý I/2024, nền kinh tế “Xứ sở Kim chi” đã đạt mức tăng trưởng cao nhất trong vòng 2 năm qua.