Phố đi bộ Nguyễn Huệ - Tp.Hồ Chí Minh. Ảnh: Ngọc Hà - TTXVN

Để đáp ứng kịp thời những yêu cầu bức thiết nhu cầu phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, nhu cầu của người dân, Tp. Hồ Chí Minh thúc đẩy đầu tư, hoàn thành nhiều dự án, công trình trọng điểm, có quy mô lớn trong năm 2020. Bên cạnh đó, Tp.Hồ Chí Minh cũng chuẩn bị các bước để triển khai hàng chục công trình, dự án có quy mô lớn với tổng giá trị đầu tư hơn 240 ngàn tỷ đồng vào những năm tiếp theo.

Qua đó, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội IX của thành phố; đồng thời chuẩn bị cho xác định và hoàn thành các chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội X của Đảng bộ thành phố sắp tới.
Bài 1: Phát huy nguồn vốn đầu tư
Trong năm 2020, mặc dù kinh tế thành phố đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn nhưng nhờ thực hiện tốt các chính sách, giải pháp phù hợp, phát huy nội lực kết hợp với tranh thủ thu hút đầu tư.

Vì vậy, tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội giai đoạn 2016 - 2020 vẫn chiếm tỷ trọng cao trong GRDP, đạt khoảng 35%. Với sự cố gắng của cả hệ thống chính trị, trong năm 2020, Thành phố sẽ hoàn thành cũng như khởi công hàng chục dự án trọng điểm, quy mô lớn, đưa vào phục vụ phát triển kinh tế, phục vụ tốt hơn đời sống người dân thành phố.
* Hoàn thành nhiều dự án lớn
Theo UBND Tp. Hồ Chí Minh, đến hết năm 2020, thành phố có 37 công trình, dự án có quy mô lớn dự kiến hoàn thành với tổng mức đầu tư là 39.382 tỷ đồng. Đáng chú ý là các công trình giảm ùn tắc giao thông như hầm chui nút giao An Sương (Quận 12, huyện Hóc Môn); tuyến đường gom thuộc đường dẫn cao tốc Tp.Hồ Chí Minh – Trung Lương; công trình tiêu thoát nước và cải thiện ô nhiễm môi trường kênh Tham Lương – Bến Cát – rạch Nước Lên (giai đoạn 1); Bệnh viên Ung bướu (cơ sở 2).

Dự án giải quyết ngập do triều khu vực Tp.Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1)… Riêng dự án Bệnh viện Ung bướu cơ sở 2 đã hoàn thành, kịp thời đáp ứng yêu cầu phục vụ phòng chống dịch COVID-19.
Đánh giá về ý nghĩa của các dự án khi đưa vào hoạt động, ông Võ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND Tp. Hồ Chí Minh cho biết, đầu tư từ nguồn vốn ngân sách đã tác động sâu sắc đến rất nhiều mặt của đời sống kinh tế - xã hội.

Nhiều công trình, dự án được đầu tư, kịp thời giải quyết những yêu cầu bức thiết về ùn tắc giao thông, giảm ngập nước, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội; nhất là đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng nhiều trường học và bệnh viện với số phòng học và giường bệnh tăng thêm đáng kế, đáp ứng phần lớn nhu cầu cơ bản của người dân.
Các dự án đầu tư từ nguồn vốn ngân sách thành phố đều đảm bảo về mặt chủ trương đầu tư, phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế xã hội; đảm bảo phù hợp với quy hoạch xây dựng và có đầy đủ các thủ tục theo quy định. Tất cả các dự án đã được HĐND thành phố xem xét, chấp thuận về chủ trương đầu tư trước khi bố trí kế hoạch vốn để thực hiện.
* Cùng gỡ khó

Một góc Tp.Hồ Chí Minh. Ảnh: Quang Nhựt - TTXVN

Nhằm đảm bảo kết quả giải ngân vốn đầu tư công năm 2020 đạt từ 95% trở lên, UBND thành phố đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt; trong đó đã giao Sở Kế hoạch và đầu tư phối hợp các sở, ban, ngành, quận, huyện định kỳ họp 2 tuần/lần để rà soát các khó khăn, vướng mắc trong việc giải ngân.
Theo ông Võ Văn Hoan, trong khi lập kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản, thành phố đã chỉ đạo các sở, ban, ngành, quận, huyện xem xét kỹ về tính cấp thiết của từng dự án, đảm bảo phù hợp định hướng và nguyên tắc đã được Hội đồng nhân dân thành phố thông qua.

Tiêu chí đặt ra là huy động nguồn vốn đến đâu thì bố trí kế hoạch đến đó; rà soát tiến độ thực hiện các dự án, tình hình giải ngân vốn, kịp thời đề xuất phương án điều chuyển vốn nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Trong quá trình điều hành, thành phố giao kế hoạch theo hình thức tạm ứng vốn để giải quyết kịp thời nhu cầu về vốn đầu tư cho bồi thường giải phóng mặt bằng, công trình trọng điểm. Do đó, các công trình, dự án trọng điểm có quy mô lớn trên địa bàn thành phố đạt được nhiều kết quả khả quan, tích cực.
Với quyết tâm hoàn thành nhóm dự án, công trình trong năm 2020, ông Nguyễn Thành Phong - Chủ tịch UBND Tp.Hồ Chí Minh yêu cầu các đơn vị chỉ đạo chủ đầu tư trực thuộc khẩn trương hoàn tất thủ tục đầu tư xây dựng theo đúng quy định; đẩy nhanh tiến độ thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và lựa chọn nhà thầu để khởi công những công trình đã đăng ký và được bố trí vốn.
Song song đó, các đơn vị chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm bảo đảm tiến độ thi công công trình; lập hồ sơ, thanh toán ngay với Kho bạc nhà nước thành phố khi có khối lượng nghiệm thu, không để dồn thanh toán vào cuối quý hoặc cuối năm.

Đặc biệt, không để xảy ra tình trạng dự án được bố trí vốn nhưng chậm thực hiện trình thẩm định, phê duyệt giá bồi thường dẫn đến chậm giải ngân vốn chi trả cho người dân - ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.
Để đảm bảo nguồn vốn cho các dự án đã, đang triển khai, UBND thành phố giao kế hoạch vốn theo từng đợt trong năm 2020; đồng thời, rà soát, điều chỉnh giảm vốn của các dự án có tỷ lệ giải ngân thấp để ưu tiên bổ sung vốn cho những dự án có tỷ lệ giải ngân tốt, dự kiến hoàn thành ngay trong năm.
Hiện Tp.Hồ Chí Minh đang khẩn trương triển khai thực hiện Nghị quyết số 27/NQ-CP ngày 9/3/2020 của Chính phủ về việc cho phép UBND Tp.Hồ Chí Minh áp dụng thí điểm cơ chế, quy trình đặc thù để rút ngắn thời gian thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng dự án có thu hồi đất trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh.
Với cơ chế này, UBND Tp.Hồ Chí Minh ban hành hệ số điều chỉnh giá đất vào đầu kỳ hàng năm để lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư lấy ý kiến người dân có đất thu hồi. UBND Tp.Hồ Chí Minh quyết định giá đất cụ thể của loại đất thu hồi tại thời điểm Nhà nước quyết định thu hồi đất theo quy định tại khoản 2 Điều 74 của Luật Đất đai 2013.

UBND Tp.Hồ Chí Minh có trách nhiệm ban hành quy chế phối hợp thực hiện trong việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để áp dụng trên địa bàn Tp.Hồ Chí Minh, đảm bảo công khai, minh bạch nhằm rút ngắn thời gian thực hiện.
Theo UBND Tp.Hồ Chí Minh, đây là điều kiện thuận lợi để thành phố thúc đẩy, triển khai nhanh các dự án trên địa bàn. Tiến sỹ Trần Du Lịch - thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Chính phủ nhận xét, Tp.Hồ Chí Minh cần đánh giá nguồn vốn đầu tư công được phân bổ cho thành trong năm 2020 (từ gói hơn 700.000 tỷ đồng) và khả năng huy động thêm của thành phố.
Đầu tư công là nhân tố tăng tổng cầu kích thích tổng cung có hiệu quả nhất trong điều kiện hiện nay. Vì vậy, Thành phố cần ưu tiên tháo gỡ mọi điểm nghẽn để đẩy nhanh đầu tư công, đồng thời kiến nghị Chính phủ cho bảo lãnh đối với các khoản vay thực hiện dự án đối tác công - tư (PPP), mà vẫn đảm bảo sự an toàn về nợ công và ổn định nền tài chính quốc gia.
Tiến sỹ Trần Du Lịch cho rằng, Tp. Hồ Chí Minh cần phát huy “át chủ bài” đầu tư công để kích thích tăng trưởng, nhất là trong bối cảnh hậu COVID-19. Trong điều kiện hiện nay, muốn đẩy nhanh đầu tư công, sử dụng nguồn vốn nhà nước để kích thích tăng trưởng, thành phố cần kiến nghị Chính phủ cho phép UBND Tp.Hồ Chí Minh được triển khai dự án đầu tư, thủ tục giải ngân theo quan điểm “hợp tình, nhưng có thể chưa hợp lý” và không phải bị quy trách nhiệm “cố ý làm trái”, nếu không có yếu tố tiêu cực, lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm…

Trong bối cảnh như đã nêu rất khó vượt qua những điểm nghẽn về thủ tục triển khai dự án và giải ngân, nếu không có giải pháp đặc biệt mang tính tình thế, có thể gọi là “xé rào”.
Bài 2: Giải ngân các nguồn vốn đúng tiến độ