Trí thức Việt kiều Anh tư vấn chính sách phát triển trung tâm tài chính quốc tế

Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành một trung tâm tài chính quốc tế quan trọng trong khu vực và trên thế giới. Tuy nhiên, để hiện thực hóa tiềm năng này, cần một chiến lược phát triển rõ ràng, đảm bảo các yếu tố nền tảng như môi trường kinh doanh minh bạch, nguồn nhân lực chất lượng cao, cơ sở hạ tầng tài chính hiện đại, thị trường tài chính vững mạnh và thương hiệu quốc tế. Đây là khuyến nghị của Hội trí thức Việt Nam tại Anh và Ireland (VIS) tại cuộc gặp với Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Anh của Phó Thủ tướng.

Theo phóng viên TTXVN tại London, tại cuộc gặp, đại diện nhóm chuyên gia kinh tế, tài chính, ngân hàng tại VIS, Phó Chủ tịch Hội, Giáo sư chuyên ngành Tài chính Đặng Việt Anh, đưa ra những khuyến nghị chính sách về đề án xây dựng trung tâm tài chính ở Việt Nam, tập trung vào mô hình định hướng phát triển trung tâm tài chính quốc tế và khu vực ở Việt Nam; phát triển hệ sinh thái tài chính đồng bộ và bền vững; và phát triển nguồn nhân lực.

Theo các chuyên gia VIS, với việc Thành phố Hồ Chí Minh xếp hạng 98/121 trung tâm tài chính quốc tế và thuộc nhóm trung tâm tài chính chuyên môn của địa phương (local specialist) trong Chỉ số các trung tâm tài chính toàn cầu (Global Financial Centres Index-GFCI) công bố ngày 20/3, Việt Nam có thể lựa chọn định hướng phát triển trung tâm tài chính theo hướng chuyên sâu, trong đó tập trung vào một số dịch vụ tài chính như quản lý tài sản, tài chính công nghệ (Fintech), tài chính xanh.., vươn lên nhóm trung tâm tài chính chuyên môn khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và xa hơn là toàn cầu; hoặc theo hướng đa dạng hóa, trong đó cung cấp đồng bộ nhiều loại dịch vụ tài chính như ngân hàng, thị trường vốn, bảo hiểm.

Tuy nhiên, việc lựa chọn định hướng phát triển không nhất thiết phải cứng nhắc giữa mô hình chuyên sâu hay đa dạng hóa mà có thể kết hợp cả hai để tận dụng cơ hội phát triển. Về lộ trình, Việt Nam có thể phát triển theo hai cấp độ: khu vực và quốc tế. Ở cấp độ khu vực, cần tận dụng cơ hội thu hút các công ty có xu hướng rời Trung Quốc sang các nước láng giềng và muốn tiếp cận vốn trong nước và quốc tế.

Các chuyên gia VIS nhận định Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều điều kiện để phát triển một trung tâm tài chính quốc tế toàn diện, song lưu ý thành phố cần nghiên cứu và kiện toàn vấn đề về quản lý tài sản và đa dạng hóa danh mục đầu tư cho cá nhân; gọi vốn cho các dự án hợp tác công tư lớn; Fintech và tài chính xanh.

Trong khi đó, do có lợi thế đặc thù về địa lý, Đà Nẵng có điều kiện thuận lợi để tập trung phát triển chuyên sâu các sáng kiến tài chính bền vững như tài chính xanh, tài chính biến đổi khí hậu… trở thành trung tâm tài chính khu vực theo hướng này.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng cần tránh dẫm chân lên nhau trong việc lựa chọn lĩnh vực phát triển chuyên sâu, tạo ra “cuộc đua xuống đáy” mà một quốc gia khác sẽ hưởng lợi.

Các chuyên gia cũng khuyến cáo việc phát triển và xây dựng thương hiệu cho trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam cần dựa trên các tiêu chí đánh giá của các nhà đầu tư để xếp hạng trung tâm tài chính quốc tế, trong đó coi trọng 3 yếu tố hàng đầu là xanh, kỹ thuật số, và đổi mới sáng tạo.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hệ sinh thái tài chính hiện đại, đồng bộ và bền vững trong quá trình hình thành và phát triển trung tâm tài chính quốc tế, các chuyên gia VIS đưa các khuyến nghị về hệ thống ngân hàng; thị trường tài chính; và doanh nghiệp và vai trò của quản trị công ty, chỉ ra sự cần thiết của việc đầu tư bài bản vào phát triển nguồn nhân lực phù hợp theo từng giai đoạn, đảm bảo tính cạnh tranh và hội nhập.

Với vai trò quan trọng của các ngân hàng quốc tế trong việc nâng cao uy tín và kết nối với các trung tâm tài chính hàng đầu thế giới, giúp cải thiện thứ hạng của trung tâm tài chính tại Thành phố Hồ Chí Minh trên GFCL, các chuyên gia VIS khuyến nghị nâng tỷ lệ sở hữu của các cổ đông nước ngoài, đặc biệt là ngân hàng quốc tế, tại các ngân hàng thương mại Việt Nam, từ mức 30% hiện nay lên mức 49% và trong dài hạn lên mức 60%. Việc nới lỏng biên độ sở hữu sẽ giúp kích hoạt làn sóng giao dịch trong ngắn hạn và trong dài hạn giúp mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng dịch vụ, đưa hệ thống ngân hàng tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, đồng thời góp phần giảm chi phí vốn.

Bên cạnh đó, cần xây dựng và củng cố thị trường chứng khoán, xây dựng môi trường pháp lý minh bạch, đảm bảo vai trò trung gian của sở giao dịch chứng khoán khách quan, minh bạch và công bằng đối với tất cả các bên tham gia; khuyến khích sự phát triển của các nhà đầu tư tổ chức và các hình thức đầu tư, và chuẩn hóa về chuyên môn các tổ chức tài chính trung gian, góp phần cải thiện chất lượng và nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị cải thiện chất lượng quản trị công ty - yếu tố đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao tính minh bạch thị trường chứng khoán và thu hút nhà đầu tư - trong đó chú trọng chuẩn hóa quản trị công ty, áp dụng thông lệ và chuẩn mực quốc tế về môi trường, xã hội hướng tới phát triển bền vững.

Các chuyên gia VIS cho biết trọng tâm trong quá trình xây dựng trung tâm tài chính là phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng lộ trình theo từng giai đoạn, thu hút chọn lọn các chuyên gia tài chính hàng đầu thế giới, hợp tác với các tổ chức, các trường đại học quốc tế để triển khai chương trình đào tạo chuyên sâu, kết hợp với chính sách ưu đãi thu hút nhân tài Việt kiều. VIS cũng khuyến nghị đưa tiếng Anh chuyên ngành tài chính vào chương trình đào taọ chính thức và áp dụng trong giao dịch, giúp trung tâm tài chính tiệm cận tiêu chuẩn toàn cầu, nâng cao năng lực cạnh tranh và hội nhập sâu rộng.

Chủ tịch VIS, Giáo sư Nguyễn Xuân Huấn, cho biết, là tổ chức quy tụ gần 200 các nhà khoa học, nghiên cứu và chuyên gia tại Anh và Ireland, VIS mong muốn và có thể đóng góp vào quá trình xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quốc tế ở Việt Nam thông qua hoạt động đào tạo chuyên sâu, nghiên cứu chính sách và kết nối mạng lưới tri thức.

Về đào tạo, Hội có thể tham gia đào tạo nguồn nhân lực và đào tạo chuyên ngành bằng tiếng Anh; đào tạo về các sản phẩm tài chính, đặc biệt trong các lĩnh vực mới như trái phiếu xanh, fintech, tiền số, tài sản số, quản lý gia sản lớn (wealth management).

VIS cũng có thể tham gia thực hiện các các nghiên cứu về hình thành và vận hành trung tâm tài chính, như nghiên cứu khả khi các sản phẩm, dịch vụ tài chính; nghiên cứu đánh giá tác động của việc triển khai trung tâm tài chính quốc tế tới các chỉ tiêu kinh tế xã hội của địa phương…

Với các hội viên có mối quan hệ rộng trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu và thị trường tài chính Anh, VIS có thể phối hợp tham gia hoặc giới thiệu các chuyên gia quốc tế trong tư vấn huy động vốn/đầu tư thông qua kết nối các tổ chức tài chính quốc tế với các doanh nghiệp trong nước; tư vấn quản trị trong xây dựng năng lực nhân sự, quản trị công ty, quản trị đầu tư và tài chính; tư vấn công nghệ và quản trị rủi ro hoạt động thông qua kết nối các chuyên gia về công nghệ thông tin, công nghệ số, an ninh số.