Ươm mầm nhân lực STEM chất lượng cao cho tương lai

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước thực hiện nghi thức khởi động chương trình Stem Innovation Petrovietnam ngày 21/9/2025. Ảnh: Thống Nhất - TTXVN

Từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, chương trình “STEM Innovation Petrovietnam” do Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) thực hiện đang góp phần ươm mầm nhân lực chất lượng cao cho các ngành trụ cột của nền kinh tế là khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) trong tương lai.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đại biểu tham quan phòng giáo dục thực hành STEM và các em học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội). Ảnh: Petrovietnam

*Từ nhận thức đến hành động 

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, từ ý tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm, với trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, Petrovietnam đã chủ động phối hợp với các sở giáo dục và đào tạo các tỉnh, thành phố để triển khai các phòng học STEM tại Hà Nội, Thanh Hóa, Ninh Bình, Hưng Yên, Cà Mau, Tuyên Quang…

Chương trình đã được Tổng Bí thư Tô Lâm và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước chính thức khởi động vào ngày 21/9/2025 trong khuôn khổ sự kiện kỷ niệm 50 năm thành lập Petrovietnam. Với mục tiêu xây dựng 100 phòng STEM đạt chuẩn quốc tế tại 34 tỉnh, thành trên cả nước, “STEM Innovation Petrovietnam” chính là một dự án giáo dục quy mô lớn nhất từ trước đến nay do doanh nghiệp khởi xướng, là bước đi mang tầm chiến lược quốc gia trong đào tạo nguồn nhân lực khoa học - công nghệ, góp phần hình thành thế hệ công dân STEM mới của Việt Nam.

Các phòng STEM trong chương trình được thiết kế theo mô hình “thần tốc – chuẩn hóa – bền vững”, trang bị bảng tương tác thông minh, hệ thống AI–IoT, Robotics VEX, máy in 3D, máy cắt CNC, bộ thí nghiệm năng lượng – môi trường, đạt các chuẩn tham chiếu quốc tế như FabLab, NGSS, ISTE, CSTA và phù hợp chương trình giáo dục phổ thông 2018.

“STEM Innovation Petrovietnam” cũng hướng đến thúc đẩy sự kết nối, liên thông giữa các phòng STEM trong nước và quốc tế (trước hết với Singapore), với các phòng nghiên cứu trong các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước về đào tạo học sinh năng khiếu, học sinh tài năng. Chương trình tạo điều kiện để tổ chức câu lạc bộ STEM, cuộc thi STEM, hoạt động hướng nghiệp - khởi nghiệp và các buổi chia sẻ chuyên môn cho giáo viên.

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cùng các đại biểu trò chuyện với các em học sinh trường THPT Hàm Rồng về hoạt động tại phòng STEM. Ảnh: Petrovietnam

*Tiếp sức mạnh cho chương trình STEM

Mặc dù chương trình thí điểm giáo dục STEM ở bậc phổ thông đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai từ năm 2017 nhưng trên thực tế giáo dục STEM vẫn gặp nhiều khó khăn. Một trong những lý do quan trọng là điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra. Khảo sát tại các tỉnh thành cho thấy nhiều trường phổ thông không có phòng học STEM hoặc phòng thực hành STEM để học sinh có nơi làm việc nhóm, nghiên cứu, thí nghiệm. Đặc biệt, việc triển khai dạy và học các nội dung chuyên sâu như khoa học máy tính, robotic, lập trình còn nhiều khó khăn do kinh phí đầu tư rất lớn. 

Vì vậy, với việc tiếp sức quan trọng của Petrovietnam qua chương trình “STEM Innovation Petrovietnam”,  thầy cô giáo và học sinh phổ thông tại nhiều trường vùng sâu vùng xa gặp khó khăn về cơ sở vật đã có cơ hội lớn để đổi mới phương pháp dạy và học STEM.

Tại Trường THPT Phan Bội Châu – Nam Dong (Lâm Đồng), nơi được lựa chọn xây dựng phòng thực hành STEM, Hiệu trưởng thầy Vương Xuân Trung nhìn nhận đây là “cơ hội quý báu” cho một ngôi trường vùng còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất. Theo thầy Trung, phòng STEM sẽ giúp giáo viên có thêm công cụ để triển khai các giờ học trực quan, tổ chức dự án nghiên cứu, cuộc thi sáng tạo trẻ, gắn bài học với thực tiễn, đồng thời hỗ trợ học sinh định hướng nghề nghiệp trong tương lai.

Tại Thanh Hóa, nơi Petrovietnam vừa khánh thành hai phòng thực hành STEM tại Trường THPT Hàm Rồng và Trường THPT chuyên Lam Sơn, ông Tạ Hồng Lựu - Quyền Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo đánh giá việc Petrovietnam đầu tư hệ thống phòng STEM là “giải pháp đặc biệt quan trọng để kích cầu, tạo nền tảng cho các địa phương mở rộng mô hình giáo dục STEM, đưa phòng học hiện đại đến nhiều cơ sở giáo dục, kể cả vùng miền núi”. Theo ông Lựu, đây là hình mẫu để nhân rộng trên toàn tỉnh; các phòng STEM do Petrovietnam tài trợ được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng để thầy và trò Thanh Hóa tiếp tục gặt hái thành tích cao trong các cuộc thi khoa học – kỹ thuật, phát triển mạnh mẽ tư duy sáng tạo, tinh thần làm việc nhóm cho học sinh.

Tại Mường Nhé (Điện Biên), nơi học sinh đa phần là dân tộc thiểu số, việc được tiếp cận mô hình giáo dục STEM được xem là cơ hội quý giá. “STEM giúp học sinh trải nghiệm và thực hành, gắn kiến thức với thực tiễn, giúp việc tiếp thu sinh động hơn. Học sinh được tiếp cận công nghệ, kỹ thuật, lập trình và các thiết bị hiện đại, từ đó hình thành năng lực số, tư duy sáng tạo và sự tự tin cho tương lai”, ông Phạm Văn Hạ, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc Nội trú THPT Mường Nhé cho biết. Hiện Petrovietnam đã tiến hành khảo sát và lựa chọn địa điểm để triển khai phòng STEM tại đây.

Đánh giá cao chương trình STEM Innovation Petrovietnam, Tiến sĩ Đặng Văn Sơn (Liên minh STEM Việt Nam) nhấn mạnh, các phòng STEM do Petrovietnam đầu tư là “nhóm phòng hiện đại, đủ khả năng dẫn dắt và nâng cao mặt bằng chung”. Tuy nhiên, việc nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên giảng dạy STEM để giúp học sinh nâng cao năng lực học tập và thực hành cũng rất quan trọng. Có như vậy phòng học STEM mới thực sự là vườn ươm đổi mới sáng tạo.

“STEM Innovation Petrovietnam” được đánh giá là một bước đi mang tầm chiến lược quốc gia trong đào tạo nguồn nhân lực khoa học – công nghệ. Ảnh: A.N/Bnews/vnanet.vn

*“Chìa khóa” cho tương lai quốc gia

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 50 năm thành lập Petrovietnam, Tổng Bí thư Tô Lâm đặc biệt đánh giá cao sáng kiến xây dựng hệ thống “phòng giáo dục, thực hành STEM” của Tập đoàn. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, thông qua các chương trình đồng hành cùng giáo dục, Petrovietnam đã đưa phòng học STEM đến nhiều địa phương, qua đó hình thành mô hình nuôi dưỡng nguồn nhân lực khoa học – công nghệ cho tương lai, một cách thức khai thác “tài nguyên con người” trong kỷ nguyên số.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh các phòng học STEM Petrovietnam đang triển khai sẽ trở thành “nguồn đào tạo nguồn nhân lực cho khoa học – công nghệ quan trọng trong thời kỳ mới”. Từ những lớp học hôm nay sẽ có nhiều học sinh trưởng thành, trở thành kỹ sư, công nhân lành nghề, lực lượng lao động chất lượng cao cho chính Petrovietnam và các ngành công nghiệp then chốt khác của đất nước.

Tại lễ khánh thành hai phòng STEM ở Thanh Hóa, Phó Thủ tướng Lê Thành Long khẳng định, giáo dục STEM giữ vai trò trọng tâm, giúp học sinh trang bị cả kiến thức lẫn kỹ năng thực hành trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng. Việc Petrovietnam hoàn thiện phòng STEM cho hai trường chỉ trong thời gian ngắn là minh chứng cho tinh thần trách nhiệm, sự đồng hành với ngành giáo dục Thanh Hóa.

Đánh giá cao trách nhiệm xã hội của Petrovietnam, bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang khẳng định chương trình "STEM Innovation Petrovietnam" có ý nghĩa thực tiễn rất lớn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương và phát triển nguồn nhân lực kỹ thuật của Việt Nam trong tương lai. 

Bà Nguyễn Thị Hà, Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh cũng khẳng định sáng kiến “100 phòng thực hành STEM Innovation trong 100 ngày” của Petrovietnam có ý nghĩa lớn trong bối cảnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế tất yếu. Với ý nghĩa đầu tư giáo dục STEM chính là đầu tư cho tương lai đất nước, chương trình STEM Innovation Petrovietnam không chỉ là sự hỗ trợ cơ sở vật chất mà còn hướng tới việc tạo ra môi trường học tập sáng tạo, nơi các em học sinh được thực hành, trải nghiệm và nuôi dưỡng niềm say mê khám phá khoa học. Đây chính là cách tiếp cận hiện đại, gắn kết giữa nhà trường - doanh nghiệp - xã hội, góp phần hình thành lớp trẻ có tư duy đổi mới, có năng lực giải quyết vấn đề, thích ứng nhanh với công nghệ và thị trường lao động mới.

Qua hơn 2 tháng triển khai, sáng kiến “STEM Innovation Petrovietnam” được đánh giá là một bước đi mang tầm chiến lược quốc gia trong đào tạo nguồn nhân lực khoa học – công nghệ, góp phần hình thành thế hệ “công dân tri thức năng lượng” mới của Việt Nam.