Vấn đề đầu tư Trung Quốc trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới tại Indonesia (Phần 1)

Tổng thống Indonesia Joko Widodo phát biểu tại Hội nghị thường niên IMF-WB ở Bali ngày 12/10. Ảnh: TTXVN

Theo bài viết đăng trên trang mạng Diễn đàn Đông Á, cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội của Indonesia dự kiến sẽ diễn ra vào tháng 4/2019.

Tại cuộc đua tranh này, Tổng thống đương nhiệm Joko Widodo sẽ phải tranh đấu với đối thủ Prabowo Subianto, một vị tướng quân đội đã nghỉ hưu để tái nhiệm hoặc rời vị trí tổng thống nếu ông Jokowi thất bại. 
Các vấn đề liên quan đến chính sách đối ngoại của Indonesia có thể không giúp dư luận xác định được ai sẽ là người thắng trong cuộc bầu cử sắp tới, nhưng sẽ cung cấp cho các ứng viên một cơ hội để họ chứng minh tinh thần dân tộc của mình.
Từ cuối tháng 9/2018, rất nhiều vấn đề liên quan đến chính sách đối ngoại của Indonesia đã xuất hiện trong các chiến dịch tranh cử tổng thống. Một trong những vấn đề nổi bật và thu hút sự quan tâm của dư luận Indonesia nhất là mối lo ngại về hoạt động đầu tư của Trung Quốc tại Indonesia hiện nay. 
Sau khi giành chiến thắng và trở thành Tổng thống Indonesia vào năm 2014, ông Jokowi đã ra sức kêu gọi các doanh nghiệp Trung Quốc tham gia đầu tư, cải thiện cơ sở hạ tầng, kết nối giao thông trên các vùng miền của “xứ sở vạn đảo” này.
Chính phủ của Tổng thống Jokowi đã đặt mục tiêu đầu tư 327 tỷ USD vào lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng trong giai đoạn 2014–2019, trong đó chính phủ sẽ chỉ chi 15 tỷ USD từ ngân sách nhà nước và khoảng 45,7 tỷ USD từ các doanh nghiệp nhà nước. 
Phần còn lại sẽ huy động từ các nguồn khác, bao gồm cả khu vực đầu tư tư nhân và các khoản vay nước ngoài. Do vậy, chính quyền Jokowi đã nhiều lần tiếp cận Bắc Kinh để vận động các khoản vay mà Trung Quốc đã cam kết sẽ chi cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng theo chương trình BRI của nước này.
Tổng thống Jokowi đã sớm nhận ra lợi ích to lớn khi tranh thủ nguồn vốn từ BRI của Trung Quốc để phục vụ cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng của Indonesia. Hiện nay, chính phủ của Tổng thống Jokowi  đang đẩy mạnh tìm kiếm đầu tư từ Trung Quốc để phát triển các hành lang kinh tế tại khu vực Bắc Sumatra, Bắc Kalimantan, Bắc Sulawesi và Bali.
Ngày 22/10, ông Luhut Panjaitan, Bộ trưởng Điều phối Hàng hải Indonesia, đặc phái viên của Tổng thống Jokowi, đã đến Trung Quốc để thảo luận về cách thức BRI hỗ trợ cho tầm nhìn cơ sở hạ tầng của chính quyền Jokowi. 
Tuy nhiên, cũng trong ngày 22/10, em trai của ông Prabowo và Giám đốc truyền thông trong chiến dịch vận động tranh cử của ông Prabowo là Hashim Djojohadikusumo đã tuyên bố trước báo giới rằng ông Prabowo sẽ xem xét tất cả các dự án liên quan đến BRI hiện có ở Indonesia nếu ông Prabowo thắng cử.
Tuyên bố trên không hoàn toàn bất ngờ. Các đối thủ của Tổng thống Jokowi, bao gồm cả ông Prabowo, từ lâu đã lên án mạnh mẽ hoạt động đầu tư của Trung Quốc tại Indoensia, nhất là sự bùng nổ đầu tư của Trung Quốc đối với lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng đầy tham vọng của chính quyền Tổng thống Jokowi. 
Những dự án bị đình trệ, tin đồn về việc lao động Trung Quốc ồ ạt tràn vào Indonesia theo các dự án do Trung Quốc đầu tư và mối lo ngại về một "bẫy nợ" tiềm tàng…, đã khiến dư luận Indonesia không khỏi lo ngại trước làn sóng đầu tư của Trung Quốc tại Indonesia hiện nay.