Về việc xử lý kỷ luật họa sĩ Nguyễn Nhân: Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh nói gì?

Liên quan đến việc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ra quyết định cảnh cáo và thu hồi bức tranh “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân, chiều 3/7, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh tổ chức họp báo thông tin về vụ việc.

Tham dự buổi họp báo có gần 20 đại diện cơ quan báo chí trong và ngoài tỉnh.
Tại buổi họp báo, ông Lê Văn Bài, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh khẳng định, Quyết định số 08-QĐ/VHNT “về kỷ luật Hội đối với họa sĩ Nguyễn Nhân” được ban hành đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục, căn cứ vào Điều lệ Hội đã được UBND tỉnh Trà Vinh phê duyệt.

Việc xử lý căn cứ vào hành vi xâm phạm quyền tác giả, không liên quan đến các yếu tố khác. Quyết định này mang tính nội bộ của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, không điều chỉnh hay hạn chế hoạt động nghề nghiệp, hoạt động xã hội của công dân Nguyễn Công Nhân (tên thật của họa sĩ Nguyễn Nhân); đồng thời mong muốn họa sĩ Nguyễn Nhân khắc phục khuyết điểm để tiếp tục hoạt động sáng tạo văn học nghệ thuật.
Những ngày qua, một số cơ quan báo chí và nhiều trang mạng xã hội cho rằng quyết định kỷ luật của Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh đối với họa sỹ Nguyễn Nhân là quy kết do tác phẩm thể hiện vấn đề nhạy cảm, mang yếu tố chính trị.

Thông tin chính thức vụ việc, ông Lê Văn Bài cho biết, tháng 4/2016, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh phát động Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016.

Tại buổi chấm giải ngày 5/7/2016, Ban Tổ chức và Ban Giám khảo thống nhất trao giải Ba cho tác phẩm “Biển chết” của họa sỹ Nguyễn Nhân.
Tuy nhiên, khi Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh (số 102 và 103 – Xuân Đinh Dậu 2017) đăng tải các tác phẩm Mỹ thuật được giải năm 2016, Ban Biên tập Tạp chí và Thường trực Hội nhận được nhiều ý kiến phản hồi bức tranh “Biển chết” rất giống với bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết” của nhóm nhà báo PVT- Thành Quang, đăng trên Báo Thanh niên, số ra ngày 21/4/2016.
Trước thông tin trên, Thường trực Hội và Chi hội Mỹ thuật Trà Vinh đã có buổi làm việc với họa sỹ Nguyễn Nhân. Họa sĩ Nguyễn Nhân đã thừa nhận bức tranh “Biển chết” được phóng tác từ bức ảnh “Điêu đứng vì biển chết”. Thường trực Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh cho rằng, họa sĩ Nguyễn Nhân đã xâm phạm quyền tác giả theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, chưa được sự cho phép của tác giả và không để tên tác giả của tác phẩm nguyên sinh vào bức tranh.
Họa sĩ Huỳnh Văn Mười (Uyên Huy), Chủ tịch Hội Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh – Trưởng ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh năm 2016 và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông - Ủy viên Ban Kiểm tra Hội Mỹ thuật Việt Nam - thành viên Ban Giám khảo cũng nhất trí với kết luận của Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh.
Ngày 1/6/2017, Ban Thường vụ Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ký Quyết định số 08-QĐ/VHNT “về kỷ luật Hội đối với họa sĩ Nguyễn Nhân” với hình thức: Thu hồi chứng nhận và tiền thưởng; tịch thu bức tranh vi phạm làm tang vật; cảnh cáo và thông báo công khai trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến các Chi hội thuộc Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh, Hội Mỹ thuật Việt Nam, chính quyền địa phương nơi họa sĩ Nguyễn Nhân cư trú.
Ông Lê Văn Bài cho biết thêm, việc thu giữ bức tranh chỉ nhằm đảm bảo nội dung bức tranh không bị làm sai lệch trong quá trình xử lý. Khi việc xử lý hoàn tất, Thường trực Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh sẽ giao trả lại cho họa sĩ Nguyễn Nhân.

Cũng theo ông Bài, năm 2009, họa sĩ Nguyễn Nhân đã xâm phạm quyền tác giả với hành vi sao chép tác phẩm “Giai điệu mùa Xuân” của họa sĩ Nguyễn Lâm thành tác phẩm “Giai điệu tháng Tư” để đăng trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh.