Việt Nam bảo tồn loài voi

Trên thế giới hiện còn có 3 loài voi: voi đồng cỏ châu Phi, voi rừng châu Phi và voi châu Á. Việt Nam là một trong 13 nước có voi châu Á phân bố. Voi thuộc phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp – Công ước CITES. Voi được xếp vào bậc nguy cấp trong danh mục sách Đỏ của IUCN, bậc cực kỳ nguy cấp theo sách Đỏ Việt Nam và được đưa vào nhóm có quy chế bảo tồn cao nhất, nghiêm cấm khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.

Ngoài việc quy định bảo tồn ở mức cao nhất, Chính phủ Việt Nam cũng đã lập kế hoạch hành động cho từng giai đoạn. Gần đây nhất Chính phủ đã đồng ý gia hạn thực hiện các hoạt động bảo tồn đến năm 2025 tại Quyết định số 413/QĐ-TTg ngày 31/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt điều chỉnh Đề án “Tổng thể bảo tồn voi Việt Nam giai đoạn 2013 – 2020”.

Ông Trần Quang Bảo – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp cho rằng, nếu mục tiêu của việc bảo tồn một loài là đảm bảo rằng loài đó không chỉ tồn tại ngoài tự nhiên mà còn phải có khả năng tự phục hồi và tiếp tục phát triển ngoài tự nhiên thì với con voi, chúng ta còn cách mục tiêu đó một quãng đường khá dài.

Các nỗ lực trong thời gian qua của các cơ quan nhà nước cũng đã nhận được sự ủng hộ và đồng hành của các tổ chức phi chính phủ như WWF, AAF, USAID tại các điểm dự án. Riêng Tổ chức Humane Society International (HSI) đã hỗ trợ từ góc độ hiện trường qua chính sách và thúc đẩy sự phối hợp của các nhà nghiên cứu, quản lý, thực thi và các chuyên gia trên cơ sở Dự án “Bảo vệ voi châu Á tại Đồng Nai thông qua các giải pháp giảm thiểu và ngăn chặn xung đột voi người một cách bền vững”.

Dự án hiện đang thí điểm Chương trình giám sát quần thể tại Đồng Nai nhằm định dạng được từng cá thể voi với sự hỗ trợ của Tiến sĩ Pruthu Fernando, người có hơn 40 năm kinh nghiệm làm công tác bảo tồn voi, hiện đang là chủ tịch Trung tâm phát triển Voi Srilanka và là thành viên Nhóm chuyên gia Voi Châu Á của IUCN. Quá trình này hiện đang cho kết quả khả quan và có thể tiến tới áp dụng ở các địa phương khác.

Ông Pruthu Fernando cho biết, hình ảnh thu nhận từ chương trình giám sát khá rõ rét và đa dạng cho thấy quần thể voi ở Đồng Nai đều có thể trạng tốt.

Bà Thẩm Hồng Phượng, Giám đốc Tổ chức HSI tại Việt Nam cho biết, Tổ chức đang nỗ lực phối hợp với Tổng cục Lâm nghiệp và các bên liên quan để quần thể voi tại Việt Nam có khả năng tự phục hồi và phát triển ngoài tự nhiên. Hiện Tổ chức HSI ngoài việc thực hiện công tác bảo tồn tại hiện trường cũng đang cùng với Tổng cục Lâm nghiêp xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về bảo tồn voi tại Việt Nam giai đoạn 2023-2032 tầm nhìn 2050./.