Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi. Ảnh: THX/ TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ngày 3/1 đã yêu cầu Chính quyền của Tổng thống Trump thông báo ngay lập tức cho các nghị sĩ về cuộc không kích của Mỹ khiến Thiếu tướng Qassem Soleimani, Tư lệnh lực lượng Quds thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) thiệt mạng, cũng như những kế hoạch tiếp theo của Nhà Trắng.
Đêm 2/1 (giờ Mỹ), Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết cuộc không kích tại Iraq được thực hiện theo chỉ đạo của Tổng thống Donald Trump.
Động thái có thể dẫn đến sự đáp trả từ Iran này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng tăng cao giữa Chính quyền Trump với Tehran về các vụ tấn công bằng rocket nhằm vào các lực lượng liên quân tại Iraq.
Các quan chức Mỹ cho hay những cuộc tấn công này dường như do các phiến quân được Iran hậu thuẫn, có liên hệ với lực lượng Quds thực hiện.
Vụ không kích được phía Mỹ giải thích là "nhằm ngăn chặn các kế hoạch tấn công của Iran trong tương lai và bảo vệ người Mỹ ở nước ngoài", ám chỉ các vụ bắn rocket vào căn cứ quân sự Mỹ gần đây, mà Washington luôn cáo buộc Tehran đứng sau, dù Iran kiên quyết bác bỏ.
Tuy nhiên, Lầu Năm Góc cũng không đưa ra bằng chứng nào về "sự dính líu" của Tướng Soleimani trong các cuộc tấn công mới đây nhằm vào người Mỹ ở Iraq để biện hộ cho vụ không kích.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Eliot Engel cho biết các nghị sĩ Mỹ đã không được báo trước về vụ tấn công do Tổng thống Trump chỉ thị.
Thượng nghị sĩ Dân chủ bang Connecticut Richard Blumenthal cho rằng ông Trump đang nợ những lời giải thích trước quốc hội và toàn dân Mỹ.
Ông Blumenthal cho rằng: “Các quyền sử dụng vũ lực hiện nay rõ ràng là vỏ bọc để bắt đầu một cuộc chiến tranh mới trong tương lai”, đồng thời cảnh báo: “Bước đi này có thể kéo theo hậu quả là sự đối đầu quân sự trong nhiều thập niên”.
Theo Chủ tịch Hạ viện Pelosi, cuộc không kích được tiến hành mà “không có sự cho phép sử dụng lực lượng quân sự” nhằm vào Iran và không tham vấn Quốc hội.
Bà Pelosi nêu rõ: “Toàn thể Quốc hội cần được thông báo ngay lập tức về tình hình nghiêm trọng này và các bước đi tiếp theo mà Chính quyền đang cân nhắc thực hiện, bao gồm cả sự tăng cường đáng kể việc triển khai các lực lượng bổ sung tới khu vực”.
Trước đó, bà Pelosi cũng nhận định cuộc không kích của Mỹ có nguy cơ "làm leo thang bạo lực một cách nguy hiểm".
Bà nhấn mạnh: "Nước Mỹ - và thế giới - cần tránh để căng thẳng leo thang đến mức không thể quay đầu lại".
Cuộc tấn công diễn ra vào thời điểm bắt đầu Năm mới 2020, năm mà ông Trump bước vào chiến dịch tái tranh cử tổng thống và sẽ phải đối mặt với một cuộc xét xử luận tội tại Thượng viện Mỹ.
Trong bối cảnh này, cuộc tấn công có thể tạo ra một bước ngoặt tiềm ẩn nhiều rủi ro tại Trung Đông, và một thay đổi lớn cho chính sách của Mỹ đối với Iran sau nhiều tháng căng thẳng.
Vụ không kích của Mỹ cũng bị nhiều nước lên án, coi đây là hành động vi phạm chủ quyền của Iraq và đẩy khu vực Trung Đông vào tình thế nguy hiểm.
Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố nêu rõ đây là một bước đi mạo hiểm làm tổn hại hòa bình và ổn định, sẽ làm gia tăng căng thẳng trong toàn khu vực.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hội đồng liên bang (Thượng viện) Nga, ông Konstantin Kosachev cho rằng vụ sát hại Tướng Soleimani là một sai lầm, đồng thời cảnh báo Mỹ sẽ bị "gậy ông sẽ đập lưng ông".
Trung Quốc cũng lên tiếng kêu gọi các bên liên quan, đặc biệt là Mỹ, kiềm chế và bình tĩnh để tránh leo thang căng thẳng hơn nữa. Các đồng minh của Mỹ, như Anh cũng lo ngại căng thẳng sẽ leo thang./.