Thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam liên tục tăng trong các năm gần đây, từ 1.400 USD (khoảng 30 triệu đồng) năm 2013 lên 2.200 USD (khoảng gần 50 triệu đồng) năm 2016 và dự báo sẽ tăng lên 3.400 USD (gần 80 triệu đồng) đến năm 2020. Theo đó, dự kiến việc nắm giữ, sở hữu, đầu tư bất động sản của người dân có xu hướng tăng lên.
Xây dựng Luật Thuế tài sản phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội.
Do đó, việc xây dựng Luật Thuế tài sản được Bộ Tài chính nhận định là phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới, góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với tài sản. Đây là một trong những nội dung được dư luận quan tâm đặc biệt trong thời gian gần đây.
Liên quan đến thực trạng thu tiền sử dụng đất, thuê đất, chính sách thuế đất đai và bất động sản, Bộ Tài chính cho rằng, cần thiết phải nghiên cứu, xây dựng Luật Thuế tài sản để thể chế hóa chủ trương về chính sách thuế đối với tài sản; xây dựng hệ thống chính sách thuế đồng bộ, phù hợp thông lệ quốc tế; góp phần bình ổn thị trường bất động sản, hạn chế đầu cơ và sử dụng bất động sản lãng phí.
Trên thực tế, Việt Nam hiện chưa có sắc thuế tài sản riêng hoặc thuế bất động sản, nhưng đã có các chính sách thuế chính liên quan đến tài sản (như thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, thuế sử dụng đất nông nghiệp...).
Tuy nhiên, chính sách thuế liên quan đến tài sản hiện nay chưa đáp ứng được vai trò là một trong những nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước (NSNN). Số thuế sử dụng đất của Việt Nam hiện chỉ chiếm khoảng 0,03% GDP và khoảng 0,15% tổng NSNN.
Theo quy định, hiện lệ phí trước bạ là khoản thu ngân sách các địa phương đang được hưởng 100%. Số thu lệ phí trước bạ từ năm 2011 - 2015 chiếm khoảng 2% tổng thu NSNN. Hiện mức lệ phí trước bạ đối với nhà đất hiện hành là 0,5% giá trị giao dịch nhưng không quá 500 triệu đồng và không cao.
Bởi vậy, việc hoàn thiện chính sách thuế đối với bất động sản có ý nghĩa trong việc thực hiện chức năng nhà nước về điều tiết thị trường này; qua đó, khuyến khích sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai và hạn chế đầu cơ.
Theo Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính Phạm Đình Thi, trong định hướng Chiến lược Cải cách hệ thống thuế đến năm 2020 có đề cập đến việc nghiên cứu áp dụng thuế tài sản.
Gần đây, trong Nghị quyết số 07-NQ/TW của Bộ Chính trị về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững và Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội về Kế hoạch tài chính quốc gia 5 năm 2016-2020 cũng nhấn mạnh việc phải khai thác tốt các nguồn thu từ nội địa trong đó có thuế tài sản, tài nguyên môi trường.
Trước thông tin đề xuất triển khai đánh thuế khi sở hữu nhà ở thứ 2 trở đi, ông Phạm Đình Thi cũng khẳng định, Bộ Tài chính chưa đưa ra nội dung này; tất cả vẫn đang trong quá trình nghiên cứu, xây dựng, chưa có gì cụ thể./.