Xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc: Doanh nghiệp nên lưu ý điều gì?
Chuyển sang nhập khẩu chính ngạch, Trung Quốc đã tăng cường thực hiện các quy định về truy xuất nguồn gốc, giám sát kiểm dịch động thực vật và chất lượng hàng hóa nông, thủy sản nhập khẩu.
Thực hiện điều này, thời gian thông quan hàng nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc đã tăng lên đáng kể. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tình trạng có thương nhân, doanh nghiệp vẫn giữ thói quen xuất khẩu tiểu ngạch nên hàng hóa chưa được đóng gói theo đúng quy định, thậm chí còn cất giấu hay đưa thêm những nông sản mà Trung Quốc chưa cho phép nhập khẩu.
Để làm rõ hơn vấn đề này, Phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam.
Phóng viên: Thông qua kiểm tra, kiểm soát, phía Trung Quốc đã phát hiện có hiện tượng một số thương nhân, doanh nghiệp xuất khẩu lấy các loại rau quả “đội lốt” nhau? Ông đánh giá thế nào về việc này?Ông Đặng Phúc Nguyên: Đây là việc làm không phổ biến, chỉ diễn ra ở một số thương nhân, doanh nghiệp, nhưng nó làm chậm cả quá trình giao hàng qua cửa khẩu, tạo thêm sự ách tắc. Ví dụ như mặt hàng sầu riêng, trước đây Việt Nam thường xuyên xuất khẩu tiểu ngạch sang Trung Quốc. Tuy nhiên, từ khi Trung Quốc chuyển sang nhập khẩu chính ngạch và có danh sách các mặt hàng nông sản được phép nhập khẩu thì sầu riêng là mặt hàng chưa được phép nhập khẩu. Do đó, đây vẫn là mặt hàng cấm xuất khẩu sang Trung Quốc. Cái gì càng cấm dĩ nhiên càng đắt và có lợi nhuận cao khiến doanh nghiệp tham lợi nhuận mà làm. Khi cho sầu riêng vào trong thùng thanh long, đối với Trung Quốc sẽ là hàng lậu và đã là hàng lậu thì đương nhiên bị bắt và trả ngược lại. Hay việc có thông tin chôm chôm Thái Lan đội lốt chôm chôm Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc. Theo tôi, điều này có hai khả năng. Một là ở miền Tây có nhiều nhà vườn đã trồng giống chôm chôm Thái nên sản phẩm giống nhau. Có thể bên Trung Quốc chưa cập nhật được nên bảo đó là hàng Thái Lan, nhưng thực tế đó là hàng Việt Nam trồng. Nếu doanh nghiệp lấy hàng Thái Lan về để xuất khẩu thì giá và chi phí sẽ tăng lên so với hàng Việt Nam. Hai là doanh nghiệp có thể thiếu một số lượng khi đóng hàng nên đôi khi cho thêm vào để đủ chuyến hàng. Doanh nghiệp chỉ làm việc đó khi đóng hàng bị thiếu và theo tôi đây là nguyên nhân chính. Việc gian lận thương mại về mặt hàng nông sản xuất khẩu chỉ diễn ra khi xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Nguyên nhân của hiện tượng này không hẳn chỉ do doanh nghiệp Việt Nam mà một phần do thương nhân Trung Quốc. Vấn đề này có thể hiểu là sự móc ngoặc giữa thương nhân hai bên. Phóng viên: Như ông nói hiện tượng trên không phổ biến và chỉ xảy ra đối với một số trường hợp, nhưng rõ ràng đã làm ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu, thậm chí uy tín, hình ảnh của Việt Nam. Theo ông, các thương nhân, doanh nghiệp cần nhận thức vấn đề này như thế nào?Ông Đặng Phúc Nguyên: Nếu hiện tượng này cứ diễn ra thì phía Trung Quốc sẽ mất lòng tin và đương nhiên sẽ thực hiện kiểm tra, thậm chí tăng tần suất, kéo dài thời gian kiểm tra. Nước nhập khẩu có quyền nghi ngờ và kiểm tra, đây là điều mình không thể trách được. Thường cứ vào vụ nông sản nào đó là hàng hóa về cửa khẩu nhiều, điển hình là mặt hàng thanh long vừa qua. Để giảm áp lực thông quan tại cửa khẩu, thay vì tập trung ở khu vực biên giới, các doanh nghiệp nên chọn các phương thức vận chuyển khác như đường biển để lên phía Bắc của Trung Quốc. Nếu cứ tập trung ở khu vực này cộng với hiện tượng gian lận thương mại về mặt hàng xuất khẩu thì đương nhiên phía bạn phải thắt chặt, tăng tần suất kiểm tra. Việc xuất khẩu sang thị trường này sẽ khó khăn hơn.Phóng viên:Hàng hóa bị dỡ ra làm lại, thậm chí là bị trả về do sai về bao bì, quy cách đóng gói. Điển hình như việc lô nhãn đầu tiên nhập khẩu vào Australia bị dừng thông quan do lỗi đóng gói không đúng quy định. Tại sao doanh nghiệp vẫn gặp phải tình trạng này, thưa ông?
Ông Đặng Phúc Nguyên: Xảy ra tình trạng trên đôi khi do doanh nghiệp không nắm bắt kịp thời yêu cầu của đối tác, nước nhập khẩu. Nhiều doanh nghiệp chỉ trao đổi với khách hàng là nhà nhập khẩu, nhưng chính nhà nhập khẩu cũng chưa nắm bắt kịp thời những quy định của hải quan nước mình. Doanh nghiệp không phải không tuân thủ mà do họ nắm bắt thông tin không kịp thời hoặc không đầy đủ quy định của nước nhập khẩu. Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu có hình thức ủy thác cho đơn vị vận chuyển lo thủ tục xuất nhập khẩu nên cũng có trường hợp doanh nghiệp sẽ không cập nhật kịp thời, dẫn đến phản ứng không kịp. Như vậy, phần thiệt hại sẽ rơi vào doanh nghiệp xuất khẩu, thông thường sẽ bị hủy đơn hàng hoặc hàng bị trả về. Doanh nghiệp nếu gặp phải trường hợp này thì đây sẽ là bài học nhớ đời. Phóng viên: Ông có khuyến cáo gì đối với doanh nghiệp khi xuất khẩu các mặt hàng nông sản?Ông Đặng Phúc Nguyên: Nguyên tắc là khi đưa hàng hóa sang một thị trường mới, doanh nghiệp phải có bộ phận chuyên trách nghiên cứu thị hiếu, thủ tục thông quan của nước đó. Doanh nghiệp phải nắm chắc những vấn đề đó. Nhiều doanh nghiệp thấy được phép xuất khẩu là chỉ lo đưa hàng đi mà không để ý những vấn đề nêu trên. Trước khi xuất khẩu, cơ quan chức năng Việt Nam có kiểm tra, nhưng do quá nhiều hàng hóa nên họ không thể kiểm soát hết được. Hàng gian lận thường được nhét sâu trong thùng cũng gây khó khăn cho cơ quan chức năng bởi họ không thể dỡ hàng ra kiểm tra chi tiết được. Nếu việc kiểm tra, kiểm soát quá lâu sẽ ảnh hưởng và gây thêm ách tắc. Quan trọng nhất vẫn là ý thức của doanh nghiệp trong việc tuân thủ các quy định trong nhập khẩu. Giải pháp trong kiểm soát là cần áp dụng công nghệ như máy soi hàng hóa. Nếu có hệ thống máy soi thì khó có chuyện "độn hàng" khác và thời gian thông quan cũng nhanh chóng.Hiện nay, một số doanh nghiệp đã chuyển sang vận chuyển hàng hóa theo đường biển và việc thông quan rất nhanh, không gặp phải những vấn đề trên. Việc gian lận chủ yếu qua đường bộ vì tại các cửa khẩu chưa được trang bị công nghệ máy soi hàng hóa.
Để giảm áp lực thông quan tại cửa khẩu, doanh nghiệp nên đẩy mạnh xuất khẩu lên phía Bắc của Trung Quốc. Nếu cứ dồn xuất khẩu vào một vài cửa khẩu thì đương nhiên xảy ra ùn ứ. Một số doanh nghiệp ở Tp. Hồ Chí Minh đã thay đổi chuyển hàng từ đường bộ qua biên giới sang chuyển hàng bằng đường biển vào phía Bắc Trung Quốc. Sản phẩm của họ đi lên Thượng Hải thâm nhập sâu vào nội địa và rất thuận lợi, không gặp khó khăn gì. Điển hình như thanh long vừa qua, một số tỉnh giáp Việt Nam cũng trồng nhiều thanh long. Doanh nghiệp lại đưa thanh long vào đúng khu vực trồng nhiều thanh long thì đương nhiên sẽ gặp khó khăn. Mùa vụ thanh long của Trung Quốc từ tháng 5 đến tháng 11, doanh nghiệp và nông dân cần chủ động dải vụ, tránh trùng với họ. Phóng viên: Xin cảm ơn ông! >> Bến Tre ban hành kế hoạch xuất khẩu nông sản chính ngạchTin liên quan
-
Kinh tế tổng hợp
Thúc đẩy chế biến, tiêu thụ nông sản trong bối cảnh hội nhập
13:45' - 26/10/2019
Ngày 26/10, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng UBND tỉnh Hải Dương phối hợp tổ chức hội thảo “Thúc đẩy chế biến, tiêu thụ nông sản tỉnh Hải Dương trong bối cảnh hội nhập quốc tế”.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc sẽ đề nghị Mỹ loại bỏ thuế để đổi lấy việc mua nông sản
17:05' - 25/10/2019
Bắc Kinh sẽ đề nghị Washington loại bỏ một số kế hoạch áp thuế hoặc các khoản thuế hiện hành đối với mặt hàng nhập khẩu của Trung Quốc.
-
Hàng hoá
Trung Quốc tăng nhập nông sản, hàng tiêu dùng và phụ tùng
06:31' - 24/10/2019
Trung Quốc sẽ tăng cường nhập khẩu một số loại hàng hóa nhất định, bao gồm nông sản, hàng tiêu dùng và phụ tùng như một phần trong những nỗ lực nhằm ổn định thương mại.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Tuyến tránh Cao Lãnh tăng tốc về đích trước tháng 9/2025
15:54'
Dự án tuyến tránh Cao Lãnh (tỉnh Đồng Tháp) với vốn đầu tư hơn 900 tỷ đồng triển khai thi công trở lại vào tháng 7/2022, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2024.
-
Kinh tế Việt Nam
Thủ tướng chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với địa phương
15:19'
Chiều 3/7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6 năm 2025 và Hội nghị trực tuyến Chính phủ với địa phương.
-
Kinh tế Việt Nam
Chính quyền địa phương 2 cấp: Cuộc cải cách lớn mang tính lịch sử dưới góc nhìn của học giả Trung Quốc
14:54'
Đánh giá về mô hình chính quyền hai cấp mà Việt Nam đang thực hiện, học giả nghiên cứu về Việt Nam cho rằng, cách làm của Việt Nam đã nêu gương rất tốt cho thế giới.
-
Kinh tế Việt Nam
Gần 100.000 lượt hành khách qua sân bay Côn Đảo trong dịp cao điểm Hè
12:50'
Đội ngũ nhân viên phục vụ mặt đất được bố trí hợp lý tại các vị trí trọng điểm, luôn sẵn sàng hỗ trợ hành khách làm thủ tục, tại cửa boarding, nhà chờ và các khu vực khác.
-
Kinh tế Việt Nam
Nền tảng thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW - Bài 2: Xây dựng các trung tâm nghiên cứu tầm cỡ
12:44'
Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định, phải phát triển hệ thống các trung tâm nghiên cứu, thử nghiệm, các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, tập trung cho công nghệ chiến lược.
-
Kinh tế Việt Nam
Nền tảng thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW - Bài 1: Chính sách thu hút nhân tài đột phá
12:44'
Những năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh đã có chính sách để đào tạo cũng như thu hút nhân tài trong lĩnh vực khoa học công nghệ - yếu tố được xem là nền tảng cho phát triển nhanh và bền vững.
-
Kinh tế Việt Nam
Sớm giải quyết tình trạng nứt nhà do thi công cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
11:46'
Liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ các hộ dân bị ảnh hưởng do rung chấn trong quá trình thi công đường đầu cầu Tuyến nối TL3 vẫn chưa được giải quyết dứt điểm, gây bức xúc cho người dân.
-
Kinh tế Việt Nam
Xuất khẩu thuỷ sản trước những thách thức khó lường
11:14'
Sau nhiều tháng tăng trưởng tốt ở mức 2 con số, xuất khẩu thuỷ sản tháng 6/2025 đã chững lại, dự báo nhiều thách thức trong nửa cuối năm.
-
Kinh tế Việt Nam
Công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 15 luật, 1 pháp lệnh vừa được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua
11:06'
Các luật, pháp lệnh đều có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.