Xúc tiến thương mại mở đường cho sản phẩm OCOP Quảng Ninh xuất khẩu

Từ các hội chợ quốc tế đến sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) của Quảng Ninh đang dần khẳng định chỗ đứng trong chuỗi giá trị xuất khẩu. Không chỉ còn là đặc sản vùng miền mang tính bản địa, OCOP Quảng Ninh đã trở thành thương hiệu được định vị theo hướng chuyên nghiệp, xúc tiến thương mại được xem là đòn bẩy chiến lược để hàng Việt vươn ra thị trường quốc tế.

Cùng với cả nước, bắt đầu từ năm 2012, tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện triển khai thí điểm chương trình OCOP, đến thời điểm hiện tại tỉnh Quảng Ninh đã phát triển được 435 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên.

Đặc biệt, trong số này, Quảng Ninh đã phát triển được 8 sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia bao gồm: Bộ ngọc trai Akoya, bộ ngọc trai SouthSea, bộ ngọc trai Tahiti của Công ty CP Ngọc trai Hạ Long; trà hoa vàng Quy Hoa của Công ty TNHH Thương mại, dịch vụ và Xuất nhập khẩu Quy Hoa; trà hoa vàng Ba Chẽ của Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh; bình hút lộc; bộ lọ hoa men chảy Xuân - Hạ - Thu - Đông của Chi nhánh Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh và miến dong Bình Liêu của Công ty CP Thương mại và Dịch vụ Bình Liêu. Đây là những sản phẩm tiêu biểu, hội tụ đầy đủ các yếu tố về chất lượng, bản sắc vùng miền và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước cũng như quốc tế.

Ngoài ra, tỉnh thường xuyên tổ chức hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm OCOP đến gần hơn với người tiêu dùng và đối tác trong và ngoài nước. Riêng 6 tháng đầu năm 2025, Quảng Ninh đã tổ chức triển khai thực hiện nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ như: Hội chợ OCOP cấp tỉnh; cung cấp thông tin trên 20 chương trình xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài nước…

Không dừng lại ở số lượng, tỉnh Quảng Ninh chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm OCOP, đặt mục tiêu phát triển thêm nhiều sản phẩm 5 sao quốc gia. Cùng đó, ưu tiên khai thác lợi thế bản địa từ trà hoa vàng, sá sùng, ruốc hàu, nước khoáng… Đồng thời, các chủ thể OCOP được hỗ trợ xây dựng vùng nguyên liệu theo chuẩn VietGAP, hữu cơ, bảo đảm truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đây là nền tảng để sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và hướng tới phục vụ thị trường quốc tế.

Để hỗ trợ sản phẩm OCOP mở rộng thị trường, tỉnh đã đẩy mạnh chuyển đổi số, xúc tiến thương mại. Hiện tại, 100% sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên đã có mặt trên các sàn thương mại điện tử như nongsan.buudien.vn, Shopee… Quảng Ninh thường xuyên tổ chức hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu trong và ngoài nước.

Nhiều sản phẩm đặc trưng vùng cao như miến dong, trà hoa vàng… đã được xây dựng chuỗi giá trị khép kín, ứng dụng công nghệ chế biến, truy xuất nguồn gốc, qua đó mở rộng cơ hội xuất khẩu.

Đơn cử tại xã Kỳ Thượng, tỉnh Quảng Ninh, ông Nịnh Văn Trắng (người Sán Chỉ), Giám đốc Công ty cổ phần Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh đã biến đam mê với cây trà hoa vàng thành động lực phát triển kinh tế cộng đồng.

Từ nguyên liệu trà hoa vàng, công ty đã phát triển nhiều dòng sản phẩm như trà khô, tinh chất, viên nang, trà túi lọc, đóng gói cao cấp phục vụ quà tặng và xuất khẩu. Đặc biệt, sản phẩm trà hoa vàng của công ty đã đạt chuẩn OCOP 5 sao quốc gia, minh chứng cho tiềm năng lớn của nông sản bản địa nếu được đầu tư bài bản.

Điểm khác biệt là Quảng Ninh không dừng lại ở việc công nhận sản phẩm, mà chuyển trọng tâm sang chuẩn hóa quy trình, xây dựng thương hiệu và mở rộng kênh tiêu thụ quốc tế. Tỉnh đầu tư mạnh vào quảng bá, xúc tiến thương mại, coi đó là “mũi nhọn dẫn đường” cho chiến lược phát triển kinh tế hàng hóa.

Chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã tổ chức 16 chương trình xúc tiến thương mại trong và ngoài nước; trong đó, có các hoạt động kết nối cung cầu với thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu. Nhiều doanh nghiệp OCOP đã ký kết hợp đồng phân phối tại chuỗi siêu thị lớn, mở gian hàng tại hội chợ quốc tế, từng bước xây dựng hình ảnh sản phẩm Việt chất lượng cao, có truy xuất nguồn gốc và thương hiệu rõ ràng.

Theo các chuyên gia thương mại, nếu trước đây, OCOP chủ yếu được hiểu như chương trình phát triển sản phẩm địa phương nhưng tại Quảng Ninh đã được nâng lên tầm chiến lược thương mại hóa giá trị vùng miền. Tỉnh xác định rõ muốn sản phẩm đi xa, phải bắt đầu từ thị trường chứ không chỉ từ sản xuất.

Chính vì vậy, xúc tiến thương mại được đặt ở vị trí trung tâm, không phải là khâu sau mà là “bước khởi đầu” của quá trình phát triển sản phẩm. Từ việc khảo sát nhu cầu thị trường, đào tạo kỹ năng bán hàng quốc tế, thiết kế bao bì nhãn mác, đến đăng ký bảo hộ thương hiệu và kết nối chuỗi cung ứng, mọi hoạt động đều được thực hiện có kế hoạch, bài bản.

Theo Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh, doanh nghiệp này đang mở rộng xuất khẩu trà hoa vàng, sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia. Với hơn 30ha vùng nguyên liệu hữu cơ, hệ thống chế biến đạt chuẩn ISO 22000, sản phẩm đã bước đầu nhận phản hồi tích cực từ các đối tác quốc tế.

Trong khi đó, miến dong Bình Liêu, sản phẩm sản xuất từ cây dong riềng vùng cao đã khẳng định thương hiệu nhờ độ dai, trong, thơm tự nhiên. Các hợp tác xã địa phương đã đầu tư dây chuyền sấy bằng năng lượng mặt trời, đóng gói hút chân không, dán tem điện tử truy xuất nguồn gốc. Năm 2025, sản phẩm được công nhận OCOP 5 sao quốc gia và hiện đã xuất khẩu sang Trung Quốc.

Bà Nguyễn Thị Hiền, Giám đốc Sở Công Thương Quảng Ninh cho biết: Chính quyền tỉnh luôn đặt trọng tâm hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế. Sở Công Thương đã, đang và sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, tổ chức hội chợ, diễn đàn kết nối và tăng cường cung cấp thông tin thị trường để doanh nghiệp chủ động tiếp cận cơ hội kinh doanh toàn cầu.

Không chỉ dừng ở thương mại điện tử, Quảng Ninh còn đang phát triển hệ thống dữ liệu kết nối cung – cầu hàng hóa trên toàn tỉnh, liên thông với Cổng thông tin quốc gia về xúc tiến thương mại. Cùng đó, với lợi thế cửa khẩu quốc tế Móng Cái một trong những điểm giao thương sôi động nhất phía Bắc tỉnh Quảng Ninh đang biến khu vực này thành bàn đạp xuất khẩu cho sản phẩm OCOP.

Nhằm hướng tới hệ sinh thái xuất khẩu bền vững cho sản phẩm OCOP, Quảng Ninh đang tập trung ba trụ cột gồm doanh nghiệp làm trung tâm, được hỗ trợ tiếp cận thị trường quốc tế và nguồn vốn ưu đãi; chính quyền đóng vai trò kiến tạo, đồng hành trong xúc tiến, bảo hộ thương hiệu và mở rộng kênh phân phối; công nghệ và logistics là nền tảng kết nối chuỗi giá trị xuất khẩu.

Mục tiêu đến năm 2030, Quảng Ninh sẽ có 15–20 sản phẩm OCOP 5 sao quốc gia; trong đó, ít nhất một nửa đạt tiêu chuẩn xuất khẩu ổn định, đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu nông sản, thực phẩm chế biến của tỉnh.

Theo các chuyên gia, xúc tiến thương mại không chỉ là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng mà đã trở thành chiến lược phát triển dài hạn giúp sản phẩm OCOP Quảng Ninh bước ra thị trường toàn cầu. Khi tiêu chuẩn, thương hiệu và câu chuyện sản phẩm được đầu tư đồng bộ, mỗi sản phẩm OCOP không còn dừng ở giá trị hàng hóa mà trở thành đại diện cho hình ảnh địa phương năng động, hội nhập và sáng tạo.