Hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long - Bài 4: Cần sớm thay đổi kỹ thuật canh tác
Nhiều cư dân bắt đầu tìm cách “sống chung”, kiếm kế sinh nhai phù hợp. Tuy nhiên, các giải pháp cần có sự tính toán lâu dài, thích ứng với biến đổi khí hậu nhất là khi vùng sông nước này không còn dồi dào nguồn nước ngọt như vốn có.
* Đắp đê ngăn mặnNhững ngày giữa tháng 2, đi dọc theo tuyến đê bao ngăn mặn Long Mỹ - Vị Thanh, chạy dọc con sông Cái Lớn, đoạn qua xã Hỏa Tiến, thành phố Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang), phóng tầm mắt nhìn đã thấy màu xanh cây ăn trái như cam, quýt bao phủ gần hết vùng.
Ba năm trước đây, cả vùng này phèn chua, nhiễm mặn chỉ có vườn tạp và trồng một số loại cây ăn trái chịu được phèn mặn như cây dứa, mía.
Được đầu tư xây dựng từ năm 2009, tuyến đê bao Long Mỹ - Vị Thanh có chiều dài 70 km bảo vệ cho hơn 30.000 ha đất sản xuất nông nghiệp của thành phố Vị Thanh và huyện Long Mỹ.Đê cao 1,5 m với bề mặt rộng 3,5 m kiêm đường giao thông phục vụ lưu thông thuận tiện. Nhờ có đê bao nên vùng Hỏa Tiến, Tân Tiến của thành phố Vị Thanh hôm nay không bị nước mặn xâm nhập, cây cối xanh tươi, kinh tế vườn phát triển.
Tuy nhiên, để hoàn thiện hệ thống đê bao bảo vệ các diện tích sản xuất nông nghiệp của tỉnh trước tình trạng thiếu nước ngọt và xâm nhập mặn ngày một khốc liệt, theo Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang Trần Công Chánh, địa phương cần vốn hoàn thiện đê bao bảo vệ phía Tây và vốn làm đập ngăn mặn từ phía Đông, cũng như khoan khẩn cấp 5 giếng cấp nước sinh hoạt cho dân.Hệ thống đê bao, cống bọng ngăn mặn, trữ ngọt cũng đang phát huy một số nơi trong tỉnh Bạc Liêu. Tại xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân, chỉ còn ít ngày nữa là cánh đồng phía Bắc con Kênh Xáng Ninh Quới – Ngan Dừa canh tác lúa Đông Xuân bắt đầu cho thu hoạch.
Dù bao quanh cánh đồng, hệ thống sông này đã nhiễm mặn hoàn toàn nhưng lúa vẫn chín vàng ươm, khoe bông trĩu hạt, chờ thu hoạch.
Ông Phan Tấn Lời, ấp Ninh Thạnh 2, xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân cho biết, gia đình có 14.000 m2 đất sản xuất nông nghiệp; trong đó có 6.000 m2 sản xuất lúa tại vùng bắc Kênh Xáng Ninh Quới – Ngan Dừa.Lúa ở đây làm quanh năm được 3 vụ vì có hệ thống cống bọng, đê bao chủ động được nguồn nước sản xuất. Còn 8.000 m2 đất phía nam Kênh Xáng Ninh Quới – Ngan Dừa do không có đê bao, cống ngăn mặn nên chỉ làm được một vụ lúa Đông Xuân, các tháng còn lại bị nhiễm mặn chỉ để nuôi tôm hoặc nuôi cá phi.
Trước tình trạng hạn, mặn khốc liệt, tỉnh Kiên Giang cũng đang chọn giải pháp trước mắt là đắp đê chống hạn, ngăn mặn. Địa phương này đắp 82 đập nhỏ với kinh phí gần 20 tỷ đồng và đang kiến nghị nguồn vốn để đắp 27 đập lớn. Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng, Huỳnh Ngọc Vân cũng cho biết tỉnh đang khẩn trương xây dựng các đập tạm thời để tích trữ nước ngọt; điều tiết cống để vừa ngăn mặn và khi có nước ngọt là lấy ngay vào nội đồng. *Thay đổi kỹ thuật canh tác Lội từ miếng ruộng được chia từng ô nhỏ như bàn cờ của người dân xã Vị Bình, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang, Tiến sĩ Chu Văn Hách, Trưởng bộ môn Phân bón và kỹ thuật canh tác - Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long cho biết, ông và các cộng sự đang kiểm tra thực nghiệm, so sánh trồng lúa áp dụng giải pháp canh tác giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long. Với giải pháp này, canh tác lúa được áp dụng tưới khô ngập xen kẽ, giúp canh tác lúa trong điều kiện thiếu nước, tưới tiết kiệm. Trong tình hình thiếu nước ngọt, giải pháp trồng lúa bền vững là không cần duy trì nguồn nước liên tục mà sẽ làm khô nước mặt ruộng.Trừ hai giai đoạn là phân hóa đòng và trổ đòng, ruộng lúa sẽ được cho cạn nước, mặt nứt nẻ chân chim. Hiện kỹ thuật này đã được Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long chuyển giao cho nông dân một số tỉnh thực hiện như Trà Vinh, Sóc Trăng.
Cùng với kỹ thuật canh tác lúa chịu hạn, đến nay, Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long cũng đã nghiên cứu, chọn tạo và đưa vào sản xuất nhiều giống lúa chịu, mặn.Là những dòng lúa kế thừa, được phát hiện có khả năng chịu mặn lên đến 4‰. Những dòng lúa triển vọng này được Viện phối hợp khảo nghiệm, đánh giá ở một số trung tâm giống tại các tỉnh thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long đạt sản lượng từ 6 đến 9 tấn/ha với chất lượng đạt yêu cầu sản xuất lúa hàng hóa.
Đặc biệt, Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long đang triển khai các chương trình nghiên cứu, chọn tạo các giống lúa chịu mặn lên tới 6‰ có chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu sản xuất lúa hàng hóa và xuất khẩu.
Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Sóc Trăng Hà Tấn Việt cho biết, đã khuyến cáo người dân tại vùng sản xuất lúa nằm xa vùng tiếp nước ngọt, hoặc không có nguồn tiếp ngọt hạn chế xuống giống vụ Hè Thu và phải chờ mùa mưa bắt đầu mới xuống giống. Dự kiến vụ Hè Thu tại Sóc Trăng xuống giống khoảng giữa tháng 5 trở đi để tránh thiệt hại do thiếu nước. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Quốc Doanh, về lâu dài ngành nông nghiệp sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình trong kế hoạch trung hạn 2016 – 2020, các công trình vốn trái phiếu Chính phủ, vốn ODA phục vụ cho phòng chống hạn, mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long.Các dự án quản lý thủy lợi phục vụ phát triển nông thôn vùng Đồng bằng sông Cửu Long đúng kế hoạch sẽ sớm hoàn thành; đồng thời, chuẩn bị đàm phán và triển khai thực hiện dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và phát triển sinh kế bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Việc xây dựng hệ thống cống khu vực An Minh – An Biên, hệ thống cống dự án bắc Bến Tre, Nam Măng Thít và khẩn trương chuẩn bị kỹ thuật các dự án tạo nguồn nước như cống Cái Lớn, cống Cái Bé cũng được quan tâm đặc biệt. Giải pháp chuyển nước ngọt cho một số vùng ven biển có tiềm năng lớn như phía nam Quốc lộ 1A đoạn qua tỉnh Bạc Liêu, Cà Mau nhằm hạn chế hút nước ngầm gây sụt lún được nghiên cứu; đồng thời, đầu tư xây dựng công trình phân ranh mặn ngọt chắc chắn cho các vùng Bạc Liêu, Sóc Trăng; nghiên cứu giải pháp kênh trục dẫn ngọt trong bán đảo Cà Mau; bổ sung thêm các cống dọc theo các cửa sông nơi mặn 4g/l đã vượt qua; đề xuất giải pháp thay thế các cửa cống tự động bằng các cửa vận hành cưỡng bức tại một số cống lấy nước dòng chính, nhằm tranh thủ lấy ngọt khi điều kiện cho phép. =>> Bài cuối: Liên kết, lồng ghép phát triển- Từ khóa :
- đắp đê ngập mặn
- nhiễm mặn
- tiền giang
- hạn mặn
- năng suất lúa
Tin liên quan
-
Kinh tế Việt Nam
Năng suất thu hoạch đầu vụ ở Tiền Giang vẫn tăng dù hạn mặn
12:11' - 02/03/2016
Đến ngày 2/3, các hộ nông dân ở Tiền Giang đã thu hoạch đầu vụ được khoảng 35.000 ha với năng suất bình quân 72 tạ/ha, tăng hơn 2 tạ/ha so kế hoạch đề ra và sản lượng khoảng 250.000 tấn lúa hàng hóa.
-
Kinh tế Việt Nam
Hạn mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long - Bài 2: Khát trên vùng sông nước
16:10' - 01/03/2016
Năm nay, tình trạng khô hạn, thiếu nước diễn ra ngay cả mùa lũ đang khiến nơi nơi trong vùng “khát nước ngọt”.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Việt Nam
Lần đầu tiên Việt Nam đứng thứ 5 xuất khẩu thủy sản vào Singapore
19:36'
Quý I/2024, đánh dấu mốc Việt Nam đã vượt qua Nhật Bản, vươn lên từ vị trí đối tác lớn thứ 6 lần đầu tiên lên vị trí đối tác xuất khẩu thủy sản lớn thứ 5 vào Singapore.
-
Kinh tế Việt Nam
Gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều giữa Việt Nam và Singapore
15:24'
Kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và Singapore trong tháng 3/2024 tiếp tục thể hiện tín hiệu tích cực, đặc biệt là chiều xuất khẩu sang Singapore vẫn giữ được mức tăng tốt.
-
Kinh tế Việt Nam
Khai thác đá gây bụi chắn tầm nhìn trên đoạn cao tốc Nha Trang - Cam Lâm
13:30'
Việc khai thác đá tại các mỏ đá nằm sát đường bộ cao tốc đoạn Nha Trang - Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa đã làm bụi đá phát tán, hạn chế tầm nhìn của lái xe khi lưu thông.
-
Kinh tế Việt Nam
Giá vé cao, sân bay Tân Sơn Nhất dịp 30/4 chỉ đón khoảng 120.000 khách/ngày
13:28'
Dịp nghỉ lễ 30/4 -1/5 sắp tới, sân bay Tân Sơn Nhất (Tp. Hồ Chí Minh) dự kiến đón lượng khách trung bình khoảng 115.000 – 120.000 khách/ngày. Lượng khách này thấp so với những kỳ nghỉ lễ, tết gần đây.
-
Kinh tế Việt Nam
Áp dụng kiểm soát an ninh hàng không tăng cường dịp 30/4 - 1/5
11:13'
Cục Hàng không Việt Nam vừa ra quyết định áp dụng biện pháp kiểm soát an ninh hàng không tăng cường cấp độ 1 tại cảng hàng không, sân bay, các cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5.
-
Kinh tế Việt Nam
Cấm xe tải trên 20 tấn qua đèo Bảo Lộc giờ cao điểm dịp lễ 30/4
11:08'
Ngành Giao thông vận tải tỉnh Lâm Đồng vừa có văn bản hướng dẫn phân luồng tổ chức giao thông trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 trên các tuyến đường từ các tỉnh, thành phía Nam lên thành phố Đà Lạt.
-
Kinh tế Việt Nam
Bộ Công Thương lấy ý kiến Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện
20:40' - 24/04/2024
Bộ Công Thương tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đối với Dự thảo Nghị định quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa các đơn vị phát điện với khách hàng (DPPA).
-
Kinh tế Việt Nam
Sắp diễn ra Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Tây Nguyên
20:08' - 24/04/2024
Tây Nguyên được đánh giá là vùng có rất nhiều lợi thế trong phát triển kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, nhờ tính đặc thù trong bản sắc văn hoá, dân tộc, hệ sinh thái, tài nguyên...
-
Kinh tế Việt Nam
Tỉnh Đồng Nai sẵn sàng chào đón làn sóng các nhà đầu tư Nhật Bản
19:49' - 24/04/2024
Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, ngày 24/4, tại thủ đô Tokyo đã diễn ra Hội nghị xúc tiến đầu tư tỉnh Đồng Nai.