Những nét mới trong xuất khẩu lao động năm 2018

Năm 2017, các thị trường xuất khẩu lao động truyền thống tăng bất ngờ về số lượng tiếp nhận, tạo đà cho xuất khẩu lao động vượt kế hoạch, đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho lao động Việt Nam đi làm việc tại quốc gia có điều kiện tốt, thu nhập cao trong năm 2018.

Xuất khẩu lao động đạt kỷ lục từ trước đến nay

Xuất khẩu lao động đạt kỷ lục từ trước đến nay . Ảnh minh họa: TTXVN

Theo đánh giá của các chuyên gia, những năm gần đây, hoạt động xuất khẩu tăng trưởng khá mạnh, thu nhập của người lao động đi làm việc ở nước ngoài gửi về nước tăng dần qua các năm, tiếp tục góp phần quan trọng vào công tác giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, trong giai đoạn 2006-2016, số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng bình quân mỗi năm đạt 87.500 người, tăng khoảng 4,2% mỗi năm.

Đặc biệt trong những năm gần đây, số lao động làm việc ở nước ngoài đạt hơn 100.000 người/năm, trong đó năm 2016 đạt 126.000 người, tăng 8,9% so với năm 2015. Tỷ lệ lao động đi làm việc ở nước ngoài đã qua đào tạo chiếm trên 30%, cao hơn nhiều so với tỷ lệ 15% năm 2015.

Năm 2017, mục tiêu đề ra là đưa 105.000 lao động đi làm việc ở nước ngoài, tuy nhiên, kết quả thực hiện năm 2017 đạt trên 130.000 người, vượt gần 24% so với kế hoạch đề ra và đạt có số kỷ lục từ trước đến nay trong lĩnh vực này. Hiện có 500.000 lao động Việt Nam làm việc ở các quốc gia và vùng lãnh thổ như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Đài Loan và khu vực Trung Đông...

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, tình trạng vi phạm pháp luật trong lĩnh vực xuất khẩu lao động đang diễn biến phức tạp.

Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã nêu tên 46 doanh nghiệp xuất khẩu lao động bị thu hồi giấy phép hoạt động. Hầu hết, những doanh nghiệp bị thu hồi giấy phép là do vi phạm quy định về xuất khẩu lao động, như: không trực tiếp tuyển dụng lao động, cho người khác sử dụng giấy phép, lợi dụng hoạt động đưa người lao động người lao động đi làm việc ở nước ngoài để thu tiền trái phép; đưa lao động ra nước ngoài làm việc nhưng không đăng ký hợp đồng cung ứng lao động…

Vi phạm của các doanh nghiệp không chỉ xâm hại quyền lợi của người lao động mà còn ảnh hưởng tới uy tín của lao động Việt Nam với đối tác nước ngoài. Số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu lao động bị xử phạt, chấn chỉnh trong năm 2017 nhiều nhất từ trước đến nay.

Hứa hẹn có thêm nhiều cơ hội cho người lao động

Theo đánh giá của Cục Quản lý lao động ngoài nước, với tốc độ tăng trưởng như trên, năm 2018 hứa hẹn sẽ có thêm nhiều cơ hội cho người lao động. Bên cạnh việc phái cử lao động phổ thông, thì cánh cửa tiếp nhận lao động có trình độ cao của Việt Nam ngày càng rộng mở.

Những chương trình thí điểm đưa điều dưỡng viên, hộ lý sang Nhật Bản, Đức đang được triển khai khá thuận lợi và được đánh giá tốt từ phía đối tác.

Với xu hướng ổn định thị trường truyền thống và mở rộng đưa lao động vào các thị trường có thu nhập cao, như: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Australia, tạo điều kiện phát triển việc làm an toàn, thu nhập cao cho lao động Việt Nam.

Ngoài ra, một số thị trường như Thái Lan, Arab Saudi… cũng mở ra nhiều cơ hội mới với nhiều ưu đãi hấp dẫn cho lao động Việt Nam. Mới đây, Bản ghi nhớ về hợp tác lao động và Thỏa thuận về phái cử và tiếp nhận lao động giữa Chính phủ Việt Nam và Thái Lan đã được ký kết.

Theo đó, người lao động Việt Nam đi làm việc tại Thái Lan không phải trả tiền môi giới. Khoản tiền này sẽ do chủ sử dụng lao động Thái Lan trả cho công ty môi giới Thái Lan.

Nhật Bản cũng được dự kiến sẽ là thị trường hấp dẫn nhất do năm 2018 sẽ thực hiện một số chính sách mới. Cụ thể, Nhật Bản sẽ cho phép lao động được ở lại làm việc 5 năm, cho phép một số ngành nghề đi làm việc lại lần 2, tăng mức lương cơ bản thêm từ 25-30 yên/giờ làm.

Đáng chú ý, nếu như các năm trước Nhật Bản dành cơ hội cho những lao động phổ thông thì năm 2018 này sẽ có nhiều vị trí làm việc cho những lao động trí thức, tuyển dụng theo chương trình kỹ sư, kỹ thuật viên với nhiều ưu đãi đặc biệt. Đây là những điểm chính làm cho thị trường lao động Nhật Bản 2018 sẽ rất sôi động.

Đối với những thị trường truyền thống như Malaysia, cũng đã có hoạt động xúc tiến để phát triển hơn trong năm 2018.

Ngày 15-12 vừa qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia phối hợp với Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) tổ chức hội thảo về các biện pháp duy trì và tăng cường đưa lao động Việt Nam sang làm việc tại Maylaysia.

Hiện nay, có khoảng 30.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại Malaysia. Giai đoạn 2004-2007, hằng năm có khoảng 10.000 lao động đi làm việc tại Malaysia.

Những năm gần đây, số lượng lao động Việt Nam đi làm việc tại Malaysia sụt giảm. Nguyên nhân do thu nhập trong nước tăng lên, thu nhập của người lao động tại Malaysia giảm do đồng Ringgit mất giá.

Để khắc phục những tồn tại thời gian qua, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nêu rõ, thời gian tới sẽ thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ như: Xây dựng những quy định và điều kiện chặt chẽ về quy định cấp phép để chỉ những doanh nghiệp thực sự đáp ứng đủ và bảo đảm duy trì các điều kiện theo quy định của pháp luật mới được tham gia hoạt động đưa người đi làm việc ở nước ngoài.

Đồng thời, sẽ xử lý nghiêm các doanh nghiệp vi phạm và cả các doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả. Bộ cũng sẽ kiên quyết xử lý các doanh nghiệp tuyển chọn lao động thông qua môi giới, cò mồi, thu phí vượt mức quy định hoặc thu tiền nhưng không đưa được lao động đi, không bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động. Trường hợp phát hiện các doanh nghiệp không duy trì việc đáp ứng các điều kiện hoạt động, sẽ thu hồi giấy phép theo quy định của pháp luật./.