30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ: Nhiều điểm nhấn trong thương mại song phương

Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (12/7/1995 – 12/7/2025), Việt Nam và Hoa Kỳ đã mở ra một chương mới, mang ý nghĩa lịch sử trong quan hệ hai nước. Đặc biệt, từ khi nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào tháng 9/2023, quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có thêm nhiều bước hợp tác và phát triển mới. Đây cũng là nền tảng để thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ sớm đạt mốc 200 tỷ USD trong thời gian tới.

*Đối tác hàng đầu

Nhận định từ các chuyên gia thương mại, kể từ khi Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ (BTA) được ký kết vào năm 2000, cơ cấu hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã thay đổi đáng kể. Nếu trước đây, Việt Nam xuất khẩu chủ yếu vào thị trường Hoa Kỳ nhóm mặt hàng công nghiệp nhẹ gia công theo đơn hàng từ công ty nước ngoài như: dệt may, da giày…, đến nay trong danh mục mặt hàng xuất khẩu quan trọng vào Hoa Kỳ đã có thêm nhóm hàng công nghiệp chế biến, chế tạo, mặt hàng nông, lâm, thủy hải sản thuần Việt nhưng có mức độ chế biến và giá trị gia tăng ngày càng cao.

Ở chiều ngược lại, hàng hóa nhập khẩu từ Hoa Kỳ có kim ngạch nhập khẩu lớn nhất gồm mặt hàng công nghiệp có hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng cao và nhóm mặt hàng nguyên liệu được dùng làm đầu vào cho sản xuất gồm máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện…

Theo các chuyên gia, cơ cấu xuất, nhập khẩu giữa hai nước cho thấy đặc điểm rất quan trọng của quan hệ kinh tế, thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là tính chất bổ trợ lẫn nhau của hai nền kinh tế. Cụ thể, Hoa Kỳ có nhu cầu nhập khẩu lớn sản phẩm nông nghiệp đặc trưng hoặc sản phẩm mà Việt Nam có thế mạnh dựa trên điều kiện tự nhiên thuận lợi, lợi thế về nhân công trong nhiều lĩnh vực như dệt may, da giày, máy móc thiết bị điện tử…

Trong khi đó, Hoa Kỳ được coi là nguồn nhập khẩu quan trọng nguyên vật liệu đầu vào phục vụ sản xuất của Việt Nam, cung cấp sản phẩm nguồn như bông, thức ăn gia súc, ngô, đậu tương, hóa chất, máy móc, công nghệ… để đáp ứng nhu cầu đang mở rộng nhanh chóng của nền kinh tế có tốc độ tăng trưởng xuất khẩu cao.

“Việc nhập khẩu sản phẩm nguồn này từ Hoa Kỳ tạo ưu thế giúp Việt Nam làm sạch hóa chuỗi cung ứng do nguồn lực đầu vào phục vụ sản xuất có nguồn gốc và chứng nhận xuất xứ rõ ràng”, các chuyên gia chỉ rõ.

Mới đây, trong khuôn khổ chuyến công tác tại Hoa Kỳ làm việc với Cơ quan Đại diện Thương mại Hoa Kỳ (USTR), Bộ Năng lượng (DOE) và các cơ quan liên quan, Đặc phái viên của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã tham dự và chứng kiến buổi lễ ký kết và công bố thỏa thuận hợp tác, hợp đồng mua sắm máy móc, trang thiết bị, nguyên nhiên vật liệu và dịch vụ, hàng hóa giữa doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ.

Phát biểu tại buổi lễ ký kết và công bố, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, 10 năm thiết lập quan hệ đối tác toàn diện và 2 năm nâng cấp quan hệ lên mức đối tác chiến lược toàn diện, quan hệ hai nước đã và đang phát triển tích cực, vững chắc trên tất cả lĩnh vực. Đặc biệt, trụ cột kinh tế - thương mại - đầu tư đóng vai trò là động lực chủ chốt thúc đẩy tổng thể quan hệ song phương.

Về đầu tư, Hoa Kỳ là thị trường trọng điểm mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam hướng tới để thúc đẩy xuất nhập khẩu. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang thu hút và tiếp nhận dòng vốn đầu tư công nghệ cao từ thị trường Hoa Kỳ, đặc biệt trong lĩnh vực vi mạch, bán dẫn, nhằm bắt nhịp với kỷ nguyên khoa học công nghệ trên thế giới. Đặc biệt, Việt Nam hiện đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Hoa Kỳ, trong khi doanh nghiệp Hoa Kỳ đã đóng góp lớn vào quá trình chuyển đổi và phát triển kinh tế Việt Nam.

*Nâng tầm quan hệ

Thông tin từ Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Houston, Texas (Hoa Kỳ), đầu tháng 6/2025, các Công ty L&V Food Supply và CT Choice là những doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối có trụ sở tại TP. Houston đã cùng phối hợp với đối tác để trực tiếp nhập khẩu, đưa lô hàng vải thiều tươi đầu vụ 2025 của tỉnh Bắc Giang qua đường hàng không đến Houston.

Trái vải thiều tươi thơm ngon là loại hoa quả đặc sản Việt Nam đã được Công ty L&V Food Supply và CT Choice nhập khẩu, phân phối để bán không chỉ tại các khu thương mại của người Việt, người Mỹ tại vùng Texas mà đã vươn xa tới hàng trăm điểm bán hàng tại hàng chục tiểu bang trong khắp địa bàn Hoa Kỳ.

Bà Diễm Chinh - chủ doanh nghiệp L&V Food Supply và CT Choice cho biết, doanh nghiệp đã có trên 20 năm kinh nghiệm xuất nhập khẩu cùng niềm đam mê và tâm huyết đưa hàng Việt Nam sang Hoa Kỳ. Hiện thực hóa khát vọng, doanh nghiệp đã cùng các đối tác nhập khẩu nhiều loại hoa quả và thực phẩm của Việt Nam sang bán tại Hoa Kỳ với quy mô lớn.

Bằng kinh nghiệm và sự quyết tâm hỗ trợ cộng đồng, năm nay, trái vải thiều tươi, trái bưởi Diễn đang là mặt hàng hoa quả tươi Việt Nam nhập chính ngạch, thu hút nhiều khách hàng. Các sản phẩm hoa quả tươi của Việt Nam đang được triển khai bán đồng loạt tại nhiều siêu thị và chợ châu Á lớn nhất tại Texas, Hoa Kỳ trong tháng 6/2025 (bao gồm các siêu thị lớn tại vùng Houston và Dallas). Ngoài ra, các loại hoa quả, thực phẩm do L&V Food Supply và CT Choice cũng đã được nhập khẩu và phân phối đến bán tại các siêu thị lớn như H-Mart, H.E.B... tại các tiểu bang bờ Tây Hoa Kỳ.

Những năm gần đây, để thúc đẩy xúc tiến thương mại, đầu tư, Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Houston đã và đang tăng cường phối hợp với doanh nghiệp xuất khẩu Việt Kiều tư vấn, hỗ trợ, giới thiệu đối tác và quảng bá sản phẩm Việt Nam tại Hoa Kỳ. Cùng đó, phối hợp, đưa các đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ về tìm hiểu/mua hàng, về dự Hội nghị Xúc tiến thương mại đầu tư trong nước nhằm giúp doanh nghiệp kết nối thêm đối tác mới, mở rộng quy mô xuất nhập khẩu góp phần trong việc thúc đẩy quan hệ thương mại song phương. Đặc biệt, Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Houston đang chú trọng đến các mặt hàng là thế mạnh, đặc sản vùng miền của Việt Nam để giúp doanh nghiệp nhập khẩu, kinh doanh tại Hoa Kỳ nói chung và vùng Texas nói riêng.

Tương tự, trong tháng 6/2025, Tổng lãnh sự quán và Chi nhánh thương vụ Việt Nam tại Houston đã tiến hành tổ chức các buổi làm việc, gặp đại diện một số doanh nghiệp lớn thuộc lĩnh vực công nghiệp - năng lượng; trao đổi và làm việc với các phòng thương mại, hiệp hội ngành hàng vùng Nam Hoa Kỳ, hỗ trợ đối tác tìm hiểu môi trường và cơ hội đầu tư tại Việt Nam. Ngoài ra, Chi nhánh Thương vụ Houston đã và đang hỗ trợ THACO quảng bá hình ảnh sản phẩm tại Hoa Kỳ và đã giới thiệu 1 số đối tác để hợp tác sản xuất, xuất khẩu, hỗ trợ 1 đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ về thăm nhà máy tại Khu công nghiệp THACO Chu Lai.

Theo các chuyên gia, Apple, Nike và hàng trăm công ty khác của Hoa Kỳ lựa chọn Việt Nam là điểm đến vì thị trường Việt Nam có nhiều tiềm năng và cơ hội cho họ. Nếu Việt Nam tiếp tục nỗ lực tạo môi trường đầu tư thuận lợi, công bằng, có thể dự đoán được và tiếp tục hoàn thiện môi trường pháp lý, coi trọng sự đổi mới, nhà đầu tư Hoa Kỳ sẽ tiếp tục đến Việt Nam đầu tư kinh doanh.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Hợp chúng quốc Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper cho biết, năm 2025 là năm kỷ niệm 30 năm Việt Nam và Hoa Kỳ thiết lập quan hệ ngoại giao. Mong muốn của phía Hoa Kỳ năm 2025 sẽ là năm bản lề để tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước lên tầm cao mới, hiện thực hóa cam kết và nội hàm của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện; trong đó, trụ cột hợp tác kinh tế - thương mại sẽ đóng vai trò động lực chủ chốt thúc đẩy tổng thể quan hệ song phương.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, tính chất bổ trợ của hai nền kinh tế Việt Nam và Hoa Kỳ là đặc điểm quan trọng giúp cho hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước phát triển ngày càng mạnh mẽ, hài hòa và bền vững, đảm bảo nền tảng quan trọng và duy trì lợi ích quốc gia trong hợp tác song phương.

“Việt Nam luôn coi Hoa Kỳ là đối tác quan trọng hàng đầu; đồng thời mong muốn thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại, đầu tư với Hoa Kỳ một cách toàn diện và bền vững, góp phần tăng cường sự hiểu biết và lòng tin chiến lược giữa hai nước”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.