Cách thức hóa giải cục diện tiến thoái lưỡng nan của các nền kinh tế
Theo Nhật báo kinh tế Đài Loan (Trung Quốc), thống kê vào tháng 4/2021 của Ray Dalio - nhà sáng lập công ty quản lý đầu tư Bridgewater Associates, kinh tế toàn cầu thiệt hại hơn 20.000 tỷ USD do đại dịch COVID-19 (riêng Mỹ thiệt hại 5.000 tỷ USD).
Con số trên gấp đôi mức 10.000 tỷ USD do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính vào tháng 10/2020, và lớn hơn nhiều so với thiệt hại mà trận "sóng thần tài chính thế kỷ" gây nên cho kinh tế toàn cầu năm 2008.
Khác với các tình huống thiên tai, diễn biến của đại dịch COVID-19 luôn có tính không xác định rất cao. Chẳng hạn, trong bảng xếp hạng khả năng chống chịu dịch bệnh do Bloomberg công bố hàng tháng, tiến hành đánh giá đối với 53 nền kinh tế hàng đầu thế giới, Đài Loan từng xếp thứ hai vào tháng 12/2020, nhưng đã tụt xuống vị trí 44 trong tháng 6/2021.
Tính khoa học và tính khách quan đối với hoạt động khảo sát của Bloomberg bị hoài nghi, bởi vì vị trí đứng đầu là Mỹ, trong khi Trung Quốc (thứ 8) và Singapore (thứ 13) đều xếp khá xa sau Mỹ.
Những tranh cãi kiểu này cũng đang phản ánh tình trạng tiến thoái lưỡng nan và lúng túng phổ biến của các nước khi đối diện với dịch COVID-19, nghĩa là mắc kẹt giữa sự lựa chọn "phòng dịch" và "kinh tế". Phòng dịch nghiêm ngặt sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế, nhưng phòng dịch lơi lỏng lại khiến cho dịch bệnh diễn biến xấu.
Các nhà hoạch định chính sách của các nước đều đau đầu với câu hỏi làm thế nào để có thể xác định điểm cân bằng tốt nhất giữa "phòng dịch" và "kinh tế". Không những vậy, điểm cân bằng này còn khó nắm bắt hơn do virus vẫn đang tiếp tục biến đổi.
Về lý thuyết, cách duy nhất có thể hóa giải cục diện tiến thoái lưỡng nan này chính là tăng tỷ lệ tiêm chủng và hiệu quả của vaccine. Cũng chính vì vậy, cuộc chiến chống đại dịch toàn cầu sẽ dần chuyển từ "kiểm soát nghiêm ngặt tự do cá nhân" của giai đoạn một sang "đọ sức vaccine" của giai đoạn hai.
Khác với kiểm soát nghiêm ngặt tự do cá nhân, ngoại trừ một số ít nước lớn cá biệt, phần lớn các nước trên thế giới đều rơi vào trạng thái bị động do là bên đặt mua vaccine.
Ngày 21/01/2020, hai ngày trước khi Vũ Hán phong tỏa thành phố, Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc đã triệu tập một cuộc họp, quyết định dốc toàn lực để nghiên cứu phát triển vaccine COVID-19, lần lượt là: Vaccine bất hoạt, vaccine axit nucleic (m-ARN), vaccine protein tái tổ hợp, vaccine vector (adenovirus), vaccine vector virus giảm độc lực.
Hiện nay, sự lựa chọn cơ bản của Mỹ và các nước châu Âu là vaccine axit nucleic. Loại vaccine này có hai ưu điểm lớn là quy trình đơn giản và hiệu quả cao, nhưng cũng có hai nhược điểm lớn là chưa có tiền lệ thành công và khó khăn trong vận chuyển, bảo quản.
Bất chấp hoài nghi "đốt tiền", Trung Quốc vẫn quyết tâm dốc toàn lực nghiên cứu phát triển vaccine. Nguyên nhân chủ yếu là tỷ lệ thất bại trong nghiên cứu phát triển vaccine cao, nên cần dốc toàn lực với mục tiêu lớn là phải đảm bảo thành công.
Với chính sách như vậy, hiện nay Trung Quốc đã có 21 loại vaccine đưa vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng, 4 loại được phê duyệt đưa ra thị trường, trong đó có 2 loại được đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp của WHO.
Tình hình tiêm chủng vaccine toàn cầu cho thấy, các loại vaccine khác nhau đều có những ưu và nhược điểm riêng, hiệu quả không đồng đều, nhưng nhìn chung đều có thể chứng minh giúp ngăn chặn bệnh diễn biến nặng và tử vong.
Nói cách khác, diễn biến của dịch COVID-19 và sự phát triển của vaccine dường như đã xác định COVID-19 là một loại cúm, nghĩa là chỉ cần tiêm chủng vaccine thì tỷ lệ bệnh diễn biến nặng và tử vong sẽ rất thấp, song muốn xóa bỏ vĩnh viễn là điều không thể, do đó con người sẽ chung sống hòa bình với virus SARS-CoV-2.
Thách thức duy nhất của loài người chính là làm thế nào để chạy đua với những biến thể mới của virus, điều chế vaccine mới để ứng phó với biến thể mới.
Với nhận thức như vậy, việc gỡ bỏ phong tỏa hay không chính là một câu hỏi dựa vào nhận định khoa học.
Theo số liệu mới nhất tính đến ngày 17/7, số liều vaccine tiêm chủng trên toàn Trung Quốc đã đạt 1,447 tỷ liều, chiếm 100,56% tỷ lệ dân số, tỷ lệ tiêm chủng của người dân trên 18 tuổi đạt hơn 80%.
Dựa vào tiến độ hiện nay, hy vọng trong thời sớm nhất có thể đạt được tỷ lệ tiêm chủng hai mũi cho trên 80% dân số cả nước, sau khi thực hiện miễn dịch cộng đồng sẽ dần nới lỏng các biện pháp kiểm soát biên giới nghiêm ngặt.
Quý I và quý II/2021, kinh tế Trung Quốc lần lượt tăng trưởng 18,3% và 7,9%, dự kiến cả năm tăng trên 8%, đây là kết quả của việc duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định sau khi là nước đạt mức tăng trưởng dương duy nhất (2,3%) trong số các nền kinh tế chủ chốt trên toàn cầu năm 2020.
Đánh giá triển vọng phục hồi kinh tế toàn cầu sau dịch bệnh dưới góc độ này, có thể sẽ xuất hiện sự chênh lệch khá lớn giữa các nước.
Singapore đã tuyên bố sẽ nhanh chóng quay lại trạng thái bình thường, nhưng e rằng phần lớn các nước khác, bao gồm nhiều nước phát triển vẫn chưa thể đưa tỷ lệ tiêm chủng và tỷ lệ nhiễm về trạng thái cân bằng.
Đại dịch COVID-19 là một bài kiểm tra đánh giá trình độ ra quyết sách và năng lực quản trị của chính phủ các quốc gia./.
Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Khẩu trang là "tầng bảo vệ bổ sung cần thiết" cho người đã tiêm vaccine
16:17' - 26/07/2021
Nhiều người ở Mỹ đã được tiêm phòng vaccine ngừa COVID-19 đầy đủ bắt đầu đặt câu hỏi liệu họ có cần phải đeo khẩu trang khi ở trong phòng kín hay không.
-
Kinh tế Thế giới
Biến thể Delta lây lan mạnh ở Hàn Quốc
15:40' - 26/07/2021
Biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 có khả năng lây lan nhanh đang trở thành biến thể gây ngày càng nhiều ca bệnh COVID-19 ở Hàn Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Tổng thống Mỹ: Trọng tâm hiện nay là thuyết phục người dân đi tiêm vaccine COVID-19
08:34' - 21/07/2021
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ca ngợi những thành tích mà nước này đạt được trong đại dịch COVID-19, dù thừa nhận vẫn còn chặng đường dài ở phía trước do số ca mắc mới đang gia tăng của biến chủng Delta.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh nguyên tắc then chốt trong quan hệ với Mỹ
19:56'
Chủ tịch Trung Quốc đánh giá mối quan hệ Trung - Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm và có một số bài học quan trọng để chia sẻ.
-
Kinh tế Thế giới
Tòa án Tối cao Mỹ để ngỏ khả năng áp dụng quyền miễn trừ với cựu Tổng thống Donald Trump
08:18'
Các thẩm phán đã bày tỏ sự hoài nghi với những lập luận của cựu Tổng thống Trump về quyền miễn trừ đối với nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử mang lại thắng lợi cho đương kim Tổng thống Joe Biden.
-
Kinh tế Thế giới
Lợi thế về giá giúp Trung Quốc "giảm xóc" trước tác động của thuế quan
07:44'
Mặt bằng giá cả của Trung Quốc quá cạnh tranh đến mức nước này có thể chịu đựng bất kỳ mức thuế quan mới nào.
-
Kinh tế Thế giới
Bỉ xây dựng đảo năng lượng tái tạo đầu tiên trên thế giới
07:30'
Bỉ đang xây dựng một hòn đảo năng lượng ngoài khơi đầu tiên trên thế giới.
-
Kinh tế Thế giới
Tăng trưởng kinh tế Trung Quốc năm 2024 được nâng lên 4,8%
21:50' - 25/04/2024
Các nhà phân tích đã nâng dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay sau kết quả tốt hơn mong đợi trong quý đầu tiên.
-
Kinh tế Thế giới
Hàng loạt các chuyến bay tại Pháp bị hủy do đình công
15:57' - 25/04/2024
Ngày 25/4, việc di chuyển bằng đường hàng không trên khắp châu Âu đang phải đối mặt với sự gián đoạn đáng kể do các cuộc đình công tại Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Nga xem xét bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái
15:32' - 25/04/2024
Các nguồn tin cho biết Chính phủ Nga có kế hoạch bãi bỏ thuế xuất khẩu than gắn với tỷ giá hối đoái từ ngày 1/5 trong bối cảnh giá than đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 3 năm.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ đưa ra ưu tiên số một cho ngành vận tải vào năm 2050
08:47' - 25/04/2024
Ngày 24/4, Chính phủ Mỹ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là cắt giảm lượng phát thải từ ngành vận chuyển hàng hóa về mức 0 vào năm 2050.
-
Kinh tế Thế giới
Giá vàng "ém mình" chờ các dữ liệu kinh tế quan trọng của Mỹ
08:24' - 25/04/2024
Giá vàng thế giới đi ngang trong phiên giao dịch 24/4, khi rủi ro từ căng thẳng ở Trung Đông giảm bớt.