Cái giá quá đắt đối với kinh tế Israel
Vào cuối tháng 9/2024, khi cuộc xung đột tại Trung Đông kéo dài gần một năm lan rộng và xếp hạng tín nhiệm của của Israel một lần nữa bị hạ cấp, Bộ trưởng Tài chính nước này Bezalel Smotrich vẫn khẳng định rằng nền kinh tế có khả năng chống chịu dù đang chịu nhiều sức ép.
Tăng trưởng lao dốc
“Nếu những leo thang gần đây biến thành một cuộc xung đột kéo dài và dữ dội hơn, thiệt hại đối với kinh tế và tăng trưởng (của Israel) sẽ rất nặng nề”, cựu Thống đốc ngân hàng trung ương Israel Karnit Flug chia sẻ với CNN ngày 1/10.
Xung đột đã làm trầm trọng hơn cuộc khủng hoảng kinh tế và nhân đạo đã tồn tại từ lâu ở Gaza, khu vực Bờ Tây cũng đang “trải qua một sự suy giảm kinh tế nhanh và đáng báo động”, Liên hợp quốc cho biết trong một báo cáo vào tháng trước. Trong khi đó, kinh tế Liban có thể suy giảm tới 5% trong năm nay do các cuộc tấn công xuyên biên giới giữa lực lượng Hezbollah và Israel, theo BMI, một công ty nghiên cứu thị trường thuộc sở hữu của Fitch Solutions. Đối với Israel, suy giảm kinh tế thậm chí còn nghiêm trọng hơn nếu kịch bản xấu nhất xảy ra theo dự đoán của Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia tại Đại học Tel Aviv. Mặc dù vậy, ngay cả trong một kịch bản tích cực hơn, các nhà nghiên cứu cũng dự đoán Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người của Israel - trong những năm gần đây đã vượt qua Vương quốc Anh - sẽ giảm trong năm 2024, vì dân số Israel tăng nhanh và mức sống giảm. Trong giai đoạn trước cuộc tấn công ngày 7/10/2023 và xung đột Israel-Hamas sau đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo kinh tế Israel sẽ tăng trưởng 3,4% trong năm nay. Hiện tại, dự báo của các nhà kinh tế dao động từ 1% đến 1,9%. Tăng trưởng trong năm tới cũng dự kiến sẽ yếu hơn so với các dự báo trước đó. Tuy nhiên, Ngân hàng trung ương của Israel lại không có khả năng cắt giảm lãi suất để thổi luồng sinh khí mới vào nền kinh tế vì lạm phát đang đi lên do tiền lương và chi tiêu chính phủ tăng vọt để tài trợ cho các hoạt động quân sự.Mất mát dài hạn
Ngân hàng trung ương Israel ước tính hồi tháng Năm rằng, chi phí phát sinh từ chiến sự sẽ lên tới 250 tỷ shekel (66 tỷ USD) cho đến cuối năm 2025, trong đó bao gồm chi phí quân sự và dân sự, chẳng hạn như chi phí nhà ở cho hàng nghìn người Israel buộc phải rời bỏ nhà cửa ở phía Bắc và phía Nam. Con số này tương đương khoảng 12% GDP của đất nước.
Những chi phí này sẽ tăng cao hơn nữa khi các cuộc giao tranh dữ dội với Iran và các lực lượng ủy nhiệm của nước này, bao gồm cả Hezbollah ở Liban, làm tăng thêm chi phí quốc phòng của Israel và khiến việc người dân được trở về nhà ở miền Bắc đất nước bị trì hoãn.Bộ trưởng Tài chính Smotrich tin tưởng rằng kinh tế Israel sẽ phục hồi sau khi chiến sự kết thúc, nhưng các nhà kinh tế lại lo ngại rằng thiệt hại thực tế sẽ kéo dài hơn nhiều.
Cựu Thống đốc Ngân hàng trung ương Israel và hiện là Phó Chủ tịch nghiên cứu tại Viện Dân chủ Israel Karnit Flug cho biết có nguy cơ Chính phủ Israel cắt giảm đầu tư để giải phóng nguồn lực quốc phòng. Bà nói: "Điều đó sẽ làm giảm tiềm năng tăng trưởng (của nền kinh tế) trong tương lai". Các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia cũng có cùng quan điểm này. Trong một báo cáo công bố hồi tháng Tám, cơ quan này viết: "Israel sẽ phải chịu thiệt hại kinh tế dài hạn bất kể kết quả ra sao". Tốc độ tăng trưởng dự kiến giảm so với các dự báo kinh tế trước chiến sự trong mọi kịch bản, và chi tiêu quốc phòng tăng có thể làm trầm trọng thêm nguy cơ suy thoái. Điều này gợi nhớ đến thập kỷ mất mát sau Chiến tranh Yom Kippur. Cuộc chiến năm 1973, còn được gọi là chiến tranh Arập-Israel, đã dẫn đến một thời kỳ đình trệ kinh tế kéo dài ở Israel, một phần do nước này tăng mạnh chi tiêu quốc phòng, tăng thuế và giảm chi tiêu không liên quan đến quốc phòng. Đây là một trong những nguyên nhân thúc đẩy làn sóng di cư của những người Israel có trình độ học vấn cao, đặc biệt là các doanh nhân công nghệ. Cuộc xung đột đã khiến thâm hụt ngân sách của Israel tăng gấp đôi lên 8% GDP, từ mức 4% GDP trước đó. Nợ chính phủ tăng vọt và trở nên đắt đỏ hơn, vì các nhà đầu tư đòi hỏi lợi nhuận cao hơn để mua trái phiếu và các tài sản khác của Israel. Nhiều lần bị hạ xếp hạng tín nhiệm cũng sẽ làm tăng chi phí vay nợ của quốc gia này hơn nữa.Bất ổn là lực cản kinh tế
Để thu hẹp lỗ hổng tài chính, chính phủ không thể dựa vào dòng thuế từ các doanh nghiệp, bởi trong khi nhiều doanh nghiệp trong số đó đang sụp đổ thì những doanh nghiệp khác lại không muốn đầu tư trong khi chưa rõ cuộc chiến sẽ kéo dài bao lâu.
Coface BDi, một công ty phân tích kinh doanh lớn tại Israel, ước tính rằng 60.000 công ty Israel sẽ đóng cửa trong năm nay, tăng so với mức trung bình hàng năm là khoảng 40.000. Hầu hết trong số này là các công ty nhỏ, chỉ có tối đa 5 nhân viên. "Sự bất ổn chỉ gây hại cho nền kinh tế, gây hại cho đầu tư", Giám đốc điều hành Avi Hasson của Startup Nation Central, một tổ chức phi lợi nhuận thúc đẩy ngành công nghệ của Israel trên toàn cầu, cho biết. Trong một báo cáo gần đây, Giám đốc điều hành Hasson đã cảnh báo rằng khả năng phục hồi đáng chú ý của ngành công nghệ Israel cho đến nay "sẽ không bền vững" trước những bất ổn do cuộc xung đột kéo dài và chính sách kinh tế của chính phủ.Tin liên quan
-
Kinh tế & Xã hội
Iran và Israel đe dọa lẫn nhau sau không kích
08:28' - 02/10/2024
Sau cuộc không kích bằng tên lửa của Iran vào Israel tối 1/10, 2 nước đã đưa ra thông điệp chỉ trích và đe dọa, khiến cho tình hình căng thẳng tại khu vực Trung Đông vẫn chưa có dấu hiệu “hạ nhiệt”.
-
Hàng hoá
Giá dầu tăng vọt 3% sau khi Iran phóng tên lửa vào Israel
07:11' - 02/10/2024
Giá dầu thế giới đã tăng khoảng 3% trong phiên giao dịch ngày 1/10, sau khi Iran phóng một loạt tên lửa tấn công Israel.
-
Ý kiến và Bình luận
Ai Cập cảnh báo hậu quả từ các hành động của Israel ở Gaza và Liban
09:44' - 27/09/2024
Bộ Ngoại giao Ai Cập ngày 26/9 đã cảnh báo về rủi ro khó ngăn chặn từ các hành động quân sự leo thang của Israel ở Dải Gaza và Liban, đồng thời kêu gọi ngừng bắn hoàn toàn và ngay lập tức.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Nguy cơ kinh tế Đức suy thoái kéo dài
08:10'
Ngày 6/10, truyền thông Đức đưa tin chính phủ nước đã giảm dự báo và thừa nhận nền kinh tế sẽ suy thoái trong năm thứ 2 liên tiếp khi không còn hy vọng rằng tiêu dùng thúc đẩy phục hồi kinh tế.
-
Kinh tế Thế giới
Kỳ vọng "làn sóng mới" tại hội nghị đầu tư toàn cầu ở Anh
15:14' - 06/10/2024
Hội nghị đầu tư toàn cầu với sự tham dự của nhiều giám đốc điều hành các tập đoàn hàng đầu thế giới, được kỳ vọng mang lại làn sóng FDI tại Anh.
-
Kinh tế Thế giới
Các công ty điện Mặt Trời đang phát triển nhanh chóng ở châu Phi
20:21' - 05/10/2024
Trong số các công ty lọt vào bảng xếp hạng thường niên của Financial Times về phát triển nhanh nhất châu Phi năm 2023 có Easy Solar, một công ty địa phương cung cấp năng lượng Mặt Trời.
-
Kinh tế Thế giới
Thêm động lực nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam và Pháp
08:50' - 05/10/2024
Chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm tới CH Pháp là dấu mốc quan trọng, sẽ tạo thêm động lực để nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Pháp lên một tầm cao mới.
-
Kinh tế Thế giới
EU nhất trí áp thuế bổ sung đối với ô tô điện Trung Quốc
22:21' - 04/10/2024
Liên minh châu Âu nhất trí áp thuế bổ sung đối với xe ô tô điện nhập khẩu của Trung Quốc, trong bối cảnh các cuộc đàm phán với Trung Quốc nhằm tìm giải pháp cho tranh chấp thương mại vẫn đang diễn ra.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ tập trung tái thiết kinh tế hậu thiên tai
16:59' - 04/10/2024
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã chỉ thị cho các bộ trưởng khởi động việc soạn thảo những biện pháp kinh tế, dự kiến sẽ hoàn tất vào mùa Thu năm nay.
-
Kinh tế Thế giới
Goldman Sachs: Giá dầu sẽ tăng 20 USD/thùng nếu Trung Đông "tăng nhiệt"
16:21' - 04/10/2024
Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs ngày 4/10 đã nhận định rẳng giá dầu thế giới có thể tăng vọt, thêm 20 USD mỗi thùng, nếu sản lượng dầu của Iran bị ảnh hưởng do hành động quân sự đáp trả của Israel.
-
Kinh tế Thế giới
Ảnh hưởng dây chuyền từ cuộc đình công tại các cảng biển Mỹ
14:29' - 04/10/2024
Cuộc đình công tại các cảng của Mỹ “kéo dài hơn một hoặc hai tuần sẽ dẫn đến giá cả tăng và tình trạng thiếu hụt đáng kể các đầu vào sản xuất và hàng hóa bán lẻ”.
-
Kinh tế Thế giới
Tháp Tokyo ra mắt tour du lịch "hút" khách quốc tế hạng sang
13:43' - 04/10/2024
Trong nỗ lực thu hút khách du lịch quốc tế hạng sang, nhà điều hành Tháp Tokyo thông báo sẽ ra mắt các tour du lịch cao cấp dành cho các nhóm nhỏ du khách trong tuần này.