Cần Thơ sẽ xây Trung tâm hành chính mới tại phường Hưng Phú

Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Văn Lâu phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Ngày 18/8, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Văn Lâu đã chủ trì cuộc họp với các sở, ngành để nghe báo cáo và cho ý kiến về phương án điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/500 Trung tâm Văn hóa Tây Đô. Dự án này, sau hơn 20 năm quy hoạch, sẽ được điều chỉnh để xây dựng Trung tâm hành chính tập trung mới của thành phố tại phường Hưng Phú.

Báo cáo tại buổi làm việc, đại diện Viện Quy hoạch xây dựng (Sở Xây dựng) thành phố Cần Thơ đã trình bày tổng quan quá trình hình thành và các phương án điều chỉnh quy hoạch của dự án. Theo đó, Trung tâm Văn hóa Tây Đô được quy hoạch từ năm 2004 trên diện tích 69,37 ha. Trải qua nhiều giai đoạn điều chỉnh, đến nay, thành phố quyết tâm triển khai xây dựng khu hành chính tập trung tại đây để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới.

Ba phương án quy hoạch chi tiết đã được Viện Quy hoạch xây dựng nghiên cứu; trong đó, phương án 3 có nhiều ưu điểm. Phương án này kết hợp các ưu điểm của hai phương án trước, tạo ra một không gian kiến trúc cảnh quan hài hòa, hiện đại. Quy hoạch sẽ hình thành hai trục không gian chính, một trục hướng ra sông Cần Thơ và một trục kết nối với các tuyến đường huyết mạch là Võ Nguyên Giáp và Quang Trung. Trung tâm của khu vực sẽ là một quảng trường lớn rộng khoảng 4 ha, đóng vai trò là không gian sinh hoạt cộng đồng và tổ chức các sự kiện văn hóa lớn của thành phố.

Theo đề xuất điều chỉnh, diện tích đất dành cho khu hành chính sẽ tăng từ 10,87 ha lên 20 ha. Để có đủ quỹ đất, quy hoạch sẽ giảm diện tích đất thương mại, dịch vụ, đồng thời giữ nguyên các công trình văn hóa trọng điểm như bảo tàng, nhà hát và trung tâm hội nghị. Khu hành chính mới dự kiến là nơi làm việc của khoảng 2.955 cán bộ, công chức, viên chức sau khi đã thực hiện giảm 20% biên chế so với trước.

Nêu ý kiến tại cuộc họp, ông Nguyễn Minh Hoàng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Cần Thơ cho biết, vấn đề mấu chốt đầu tiên là phải rà soát, củng cố lại toàn bộ cơ sở pháp lý về quy hoạch để đảm bảo tính chặt chẽ, đúng quy trình, tránh các vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình thanh tra, kiểm tra sau này.

Ông Hoàng cho rằng, nếu chỉ xây dựng khu hành chính trên diện tích 10 ha thì sẽ không đảm bảo tính hài hòa, đồng bộ về kiến trúc cảnh quan và không xứng tầm với một thành phố trực thuộc Trung ương. Việc chỉ "chen" một khu hành chính vào sẽ khiến không gian bị chia cắt, khó khăn trong kết nối và không tạo được điểm nhấn đô thị. Do đó, ông đề xuất nên thực hiện dự án trên quy mô toàn bộ 69 ha để Cần Thơ có được các công trình thiết yếu còn thiếu như một quảng trường xứng tầm và một trung tâm hội nghị quốc tế.

Một trong những khó khăn lớn nhất hiện nay là giải phóng mặt bằng. Diện tích đất đã được giải phóng không liền khối mà tồn tại dưới dạng "da beo", gây trở ngại lớn cho việc triển khai xây dựng.  Bên cạnh đó, áp lực giao thông cũng là một bài toán cần giải quyết. Các trục đường chính dẫn vào khu vực như Quang Trung và Võ Nguyên Giáp hiện đã thường xuyên ùn tắc vào giờ cao điểm, đòi hỏi phải có những giải pháp giao thông thông minh và đồng bộ.

Quang cảnh cuộc họp. Ảnh: Thanh Liêm - TTXVN

Về phương thức đầu tư, ông Hoàng bày tỏ quan ngại về tính khả thi của hình thức đối tác công tư (PPP) theo hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao). Cụ thể, trong quy hoạch điều chỉnh đang được đề xuất đã giảm hết diện tích đất thương mại dịch vụ để ưu tiên cho khu hành chính thì việc thu hút nhà đầu tư sẽ vô cùng khó khăn. Vì vậy, thành phố cần xem xét đến phương án sử dụng vốn đầu tư công để đảm bảo dự án được triển khai đúng tiến độ.

Cung cấp góc nhìn pháp lý về việc thu hồi đất, ông Trần Phú Lộc Thành, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ cho biết, chủ trương ban đầu của dự án Trung tâm Văn hóa Tây Đô từ năm 2004 là chỉ phục vụ hoạt động văn hóa, không có chức năng hành chính. Mãi đến tháng 12/2014, Thủ tướng Chính phủ mới chấp thuận chủ trương điều chỉnh, bổ sung khu hành chính vào quy hoạch. Tuy nhiên, việc thu hồi đất đã được thực hiện từ tháng 10/2014 dựa trên cơ sở quy hoạch cũ.

Theo ông Thành, bản chất thu hồi đất từ tháng 10/2014, đến nay thu hồi được hơn 18 ha là vẫn là quy hoạch cũ của Trung tâm Văn hóa Tây Đô, không bao gồm Trung tâm Hành chính. Do cơ sở pháp lý ban đầu (Nghị quyết 15 năm 2004 của HĐND thành phố) đã không còn hiệu lực, việc tiếp tục thu hồi đất cho một dự án có chức năng khác với mục tiêu ban đầu là không đảm bảo tính pháp lý.

Để giải quyết vướng mắc, ông Thành đề xuất dừng dự án thu hồi đất giai đoạn 1 đã triển khai. Phần diện tích đã thu hồi sẽ trở thành đất công do địa phương quản lý. Sau đó, thành phố sẽ khởi động một dự án mới, lập lại thủ tục thu hồi đất với mục tiêu rõ ràng là xây dựng Khu hành chính tập trung. Ông cho rằng nên thực tế với quy mô hơn 10 ha hiện có, không cần thiết phải mở rộng lên 20 ha vì diện tích này vẫn đủ công năng cho khoảng 3.000 công chức đến năm 2030. Đối với các trường hợp đã nhận tiền nhưng chưa giao đất, ông Thành khẳng định thành phố đã có tiền lệ và quy định pháp luật để xử lý hài hòa.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ Trần Văn Lâu khẳng định quyết tâm chính trị của Thành ủy là phải khởi công dự án vào cuối năm 2025. Ông nhấn mạnh, hai vấn đề tiên quyết, phải được giải quyết dứt điểm trước khi bàn đến các phương án kiến trúc là đảm bảo cơ sở pháp lý và hoàn thành giải phóng mặt bằng. Dự án đã kéo dài hơn 20 năm, các quy định của pháp luật đã có nhiều thay đổi, do đó việc rà soát lại toàn bộ văn bản pháp lý là yêu cầu bắt buộc.

Chủ tịch UBND thành phố giao nhiệm vụ thành lập ngay một Tổ công tác do Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Văn Hòa làm tổ trưởng để rà soát toàn bộ cơ sở pháp lý của dự án. Tổ công tác có trách nhiệm làm rõ các nghị quyết của HĐND, các quyết định quy hoạch, phương án bồi thường, tái định cư đã ban hành để đề xuất điều chỉnh, bổ sung hoặc ban hành mới cho phù hợp với quy định hiện hành, tạo hành lang pháp lý vững chắc để triển khai.

Đối với giải phóng mặt bằng, ông Trần Văn Lâu yêu cầu các đơn vị liên quan phải xác định rõ số hộ chưa nhận tiền bồi thường, lập phương án cụ thể và phải lo được nơi tái định cư ổn định, đảm bảo cuộc sống cho người dân trước khi di dời. Ông nhấn mạnh, phải hoàn thành dứt điểm giai đoạn 1 của bồi thường, giải phóng mặt bằng để có được mặt bằng sạch, liền khối.

Về định hướng quy hoạch, Chủ tịch UBND thành phố đồng ý giữ nguyên quy hoạch tổng thể 69,37 ha nhưng sẽ triển khai theo từng giai đoạn. Giai đoạn 1 sẽ tập trung xây dựng các hạng mục cốt lõi bao gồm khối nhà làm việc của các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể, trung tâm hội nghị quốc tế và quảng trường. Ông Trần Văn Lâu yêu cầu các công trình phải được thiết kế với tầm nhìn dài hạn, tận dụng lợi thế cảnh quan bờ sông Cần Thơ, xây dựng cao tầng để không lãng phí "đất vàng", tạo thành một điểm nhấn kiến trúc hiện đại, một biểu tượng phát triển mới của thành phố.

Chủ tịch UBND thành phố cũng chỉ đạo các sở, ngành liên quan sớm tham mưu, đề xuất phương án đầu tư khả thi nhất; trong đó, cần tính đến khả năng sử dụng vốn đầu tư công khi việc kêu gọi đầu tư theo hình thức BT gặp khó khăn. Đồng thời, cần có phương án xử lý, sắp xếp lại các trụ sở làm việc dôi dư sau khi khu hành chính mới đi vào hoạt động, đảm bảo sử dụng hiệu quả tài sản công.