Cảnh báo “bẫy Boomer”
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng bị lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo tinh vi, đặc biệt nhắm vào người lớn tuổi là những người có ít kinh nghiệm và dễ bị tổn thương trong môi trường trực tuyến. Các nội dung giả mạo được tạo ra bằng công nghệ AI, từ thông tin, hình ảnh đến video, đang tràn lan trên mạng xã hội, tạo nên những cái gọi là “bẫy boomer” — chiêu trò lừa đảo tinh vi nhắm vào thế hệ "baby boomer" (những người trên 60 tuổi).
Một ví dụ điển hình là hình ảnh giả mạo lan truyền trên mạng xã hội tại Bỉ, được phóng viên TTXVN tại Brussels ghi nhận. Hình ảnh này mô tả một cậu bé khóc nức nở, cầm tấm bảng ghi dòng chữ “Ông già Noel không có thật”, xung quanh là cảnh cả gia đình đang chế giễu cậu bé. Bức ảnh đã nhận được hàng trăm bình luận, bày tỏ cả sự phẫn nộ và thương cảm. Tuy nhiên, tất cả đều là sản phẩm của công nghệ deepfake, hoàn toàn không có thật. Đây chỉ là một trong vô số chiêu trò lợi dụng cảm xúc người dùng để thao túng và lừa gạt.
Các “bẫy boomer” thường khai thác mạnh mẽ cảm xúc của người dùng thông qua các hình ảnh dễ gây xúc động như chú chó bị bỏ rơi, bà cụ cô đơn hay cựu chiến binh xúc động bên lá cờ. Những nội dung này được thiết kế kỹ lưỡng để tạo ra sự phẫn nộ, thương cảm hoặc bất ngờ, khiến người xem dễ dàng chia sẻ mà không kiểm chứng.
Theo một nghiên cứu tại vùng nói tiếng Pháp Wallonie của Bỉ, những người trên 70 tuổi thường có kỹ năng công nghệ thấp, khiến họ dễ dàng trở thành mục tiêu của các chiêu trò lừa đảo. Thêm vào đó, sự phát triển quá nhanh của công nghệ cũng làm tăng sự mệt mỏi và thiếu cảnh giác của nhóm đối tượng này.
Không chỉ dừng lại ở việc thu hút lượt xem và kiếm tiền từ quảng cáo, một số nhóm đối tượng còn sử dụng các “bẫy boomer” cho mục đích lừa đảo tài chính tinh vi hơn. Các cuộc thi giả mạo, xổ số dỏm hay thậm chí là các chiêu trò lừa đảo tình cảm đều nhắm vào những người cao tuổi vốn dễ tin vào các câu chuyện đầy cảm xúc trên mạng xã hội.Một khi người dùng tương tác với các nội dung này, họ có nguy cơ trở thành mục tiêu cho các cuộc tấn công phức tạp hơn qua tin nhắn hay email giả mạo.
Mặc dù các hình ảnh do AI tạo ra ngày càng khó phân biệt với hình ảnh thực tế nhưng vẫn có một số dấu hiệu có thể giúp người dùng nhận diện như những chi tiết kỳ lạ (bàn tay dị dạng, khuôn mặt mờ hoặc đối xứng bất thường), văn bản không gẫy gọn (AI thường khó tạo ra các văn bản rõ ràng và dễ đọc), hay câu chuyện quá hoàn hảo (những kịch bản đánh mạnh vào cảm xúc nhưng không có nguồn gốc rõ ràng).
Dù các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram hay Threads đã bắt đầu gắn nhãn “Được tạo bằng AI” cho các hình ảnh giả mạo nhưng hành động này là khá chậm và cũng không lọc được hết. Nhiều nội dung giả mạo vẫn bị bỏ lọt và tạo điều kiện cho các “bẫy boomer” tiếp tục lan rộng.
Do đó, bên cạnh việc tăng cường các biện pháp kỹ thuật thì nâng cao nhận thức và kỹ năng số cho người lớn tuổi sẽ là điều vô cùng cần thiết. Các chương trình giáo dục truyền thông và tập huấn về cách kiểm chứng thông tin, nhận diện tin giả cần được đẩy mạnh. Đây chính là “vũ khí” hiệu quả nhất để chống lại các chiêu trò lừa đảo tinh vi sử dụng AI trong thời đại số.
Tin liên quan
-
Thị trường
Bùng nổ AI, quy mô thị trường deepfake ước vượt 6 tỷ USD vào năm 2032
19:45' - 07/12/2024
Theo báo cáo của Global Market Insights Inc, thị trường AI deepfake được dự báo sẽ đạt 6,22 tỷ USD vào năm 2032.
-
Kinh tế và pháp luật
Tội phạm lợi dụng công nghệ deepfake lan rộng
08:52' - 18/09/2024
Tại Hàn Quốc, tội phạm sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tạo các video và hình ảnh giả mạo (công nghệ deepfake) đang gia tăng.
-
Công nghệ
Cách phát hiện hình ảnh deepfake do AI tạo ra
18:03' - 21/03/2024
Ngày mới ra mắt, những hình ảnh được tạo ra bởi deepfake thường có lỗi khá rõ ràng. Sau này khi cải thiện công nghệ, việc mắc lỗi trở nên ít hơn, tuy nhiên vẫn có một số đặc điểm có thể nhận dạng.
Tin cùng chuyên mục
-
Công nghệ
Apple mất phong độ trước thềm WWDC
08:08' - 10/06/2025
Apple đang đứng trước hàng loạt thách thức kỹ thuật và pháp lý chưa từng có, ngay trước thềm hội nghị nhà phát triển phần mềm thường niên (WWDC).
-
Công nghệ
Kiến tạo tương lai số cho đất nước
07:30' - 10/06/2025
Bộ Khoa học và Công nghệ vừa chính thức công bố Danh mục 21 bài toán lớn trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tại Quyết định số 1144/QĐ-BKHCN.
-
Công nghệ
Kỹ sư trẻ và hành trình hiện thực hóa giấc mơ nông nghiệp số
13:30' - 09/06/2025
Dù có lúc đối mặt với áp lực và khó khăn, nhất là trong quá trình chủ trì các đề tài nghiên cứu khoa học, nhưng kỹ sư Nguyễn Quốc Thanh luôn kiên trì vượt qua, lấy thử thách làm động lực
-
Công nghệ
Khai mạc Vòng Chung kết cuộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam – Robocon 2025
08:15' - 09/06/2025
Cuộc thi Robocon chính là môi trường thực tiễn, nơi các bạn sinh viên từng bước làm chủ những công nghệ lõi, từ đó góp phần xây dựng nguồn nhân lực ưu việt, sẵn sàng kiến tạo tương lai.
-
Công nghệ
Máy bay không người lái - động lực mới của nền kinh tế tầm thấp
16:06' - 08/06/2025
Hội nghị máy bay không người lái thế giới lần này đã thu hút hơn 800 doanh nghiệp máy bay không người lái tầm thấp chất lượng cao trong và ngoài nước tham dự.
-
Công nghệ
Ngày hội ứng dụng chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo dành cho doanh nghiệp
07:30' - 08/06/2025
Thạc sĩ Huỳnh Huy Cường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh cho rằng, chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ giúp doanh nghiệp, cải thiện khả năng cạnh tranh.
-
Công nghệ
Đà Nẵng: Lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số” đến mọi người dân
14:58' - 07/06/2025
Ngày 5/6, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Đà Nẵng tổ chức lễ phát động Phong trào “Bình dân học vụ số”.
-
Công nghệ
Những dấu hỏi về chiến lược AI của Apple
07:30' - 07/06/2025
Một năm trước, công ty công nghệ Apple đã công bố ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có tên Apple Intelligence trong bối cảnh hàng loạt chatbot xuất hiện sau màn ra mắt của ChatGPT.
-
Công nghệ
SK hynix lần đầu tiên vượt qua Samsung trên thị trường DRAM toàn cầu
08:41' - 06/06/2025
Theo Omdia, bất chấp sự suy giảm chung của thị trường, thị phần của SK hynix vẫn tăng từ 36% ghi nhận hồi quý IV/2024 lên 36,9% trong quý I/2025.