Chuyển đổi số - "thang thuốc" cho tương lai nông nghiệp Việt Nam

Chiều ngày 15/12, diễn ra Hội nghị "Chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp", đây là một trong các nội dung trong khuôn khổ Diễn đàn Cấp cao CNTT-TT Việt Nam – Ngày chuyển đổi số Việt Nam - DXDay Vietnam 2020. Diễn đàn do VINASA, Cục Tin học hóa (Bộ Thông tin và Truyền thông) và Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại Du lịch thành phố Hà Nội phối hợp tổ chức.

Phát biểu tại Hội nghị Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp, ông Lê Quốc Doanh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nêu rõ, ngày 3/6/2020 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số Quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; trong đó, nêu rõ 8 lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số; trong đó, có ngành nông nghiệp.

Có thể thấy Chính phủ đặc biệt quan tâm đến thúc đẩy nhanh chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp. Hôi nghị Chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp được tổ chức trong khuôn khổ Ngày Chuyển đổi số Việt Nam là hoạt động thiết thực đồng hành cùng Chính phủ để đạt được các mục tiêu đề ra của Chương trình chuyển đổi số quốc gia.

Việt Nam hiện là đất nước nông nghiệp với khu vực nông thôn chiếm tới 63% dân cư, 66% số hộ, 68% người làm việc; nông nghiệp chiếm tỷ trọng 13,96% trong GDP.

Mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả và thiếu liên kết chuỗi giá trị vẫn luôn là "căn bệnh trầm kha” của nền nông nghiệp Việt Nam. Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, xuất khẩu nông sản Việt bế tắc, những thị trường xuất khẩu lớn Trung Quốc, EU, Mỹ đóng băng cộng thêm tác động kép của hạn hán, kèm theo xâm nhập mặn, bão lũ, nền nông nghiệp Việt Nam chứng kiến cảnh nông dân mất mùa, doanh nghiệp phá sản và hàng loạt khó khăn trước mắt.

Trong bối cảnh đó, bên cạnh đầu tư công nghệ chế biến, chú trọng thị trường nội địa, chuyển đổi số được xem là "Thang thuốc" hiệu quả cho tương lai nông nghiệp Việt. Câu chuyện chuyển đổi số được nhắc đến không chỉ như một xu thế ngắn hạn mà là một hành trình xuyên suốt liền mạch để thay đổi bộ mặt nền nông nghiệp Việt Nam.

Thứ Trưởng Lê Quốc Doanh cho biết, trong những năm gần đây, ngành nông nghiệp đã bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến nhiều các giải pháp chuyển đổi số và ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực, đồng thời nêu một số ứng dụng công nghệ đang được triển khai trong ngành nông nghiệp.

Trong ngành trồng trọt, công nghệ IOT, Big Data bắt đầu được ứng dụng thông qua các sản phẩm công nghệ số như phần mềm cho phép phân tích các dữ liệu về môi trường, loại cây và giai đoạn sinh trưởng của cây, người tiêu dùng có thể truy suất và theo dõi các thông số này theo thời gian thực…

Trong ngành chăn nuôi, công nghệ IOT, blockchain, công nghệ sinh học được áp dụng rộng ở trang trại chăn nuôi quy mô lớn. Ngành chăn nuôi bò sữa ứng dụng công nghệ số nhiều nhất, với mô hình nổi bật là các trang trại hiện đại của Tập đoàn TH TrueMilk và Công ty Vinamilk.

Trong lâm nghiệp, ứng dụng công nghệ DND mã mạch trong quản lý giống lâm nghiệp và lâm sản; công nghệ GIS và ảnh viễn thám để xây dựng các phần mềm phát hiện sớm và cảnh báo cháy rừng từ ảnh vệ tinh, phần mềm giám sát và phát hiện sớm mất rừng, suy thoái rừng...

Trong thủy sản cũng chuyển đổi số mạnh mẽ như việc sử dụng thiết bị dò cá sử dụng sóng siêu âm, máy đo dòng chảy, điện thoại vệ tinh; máy thu lưới vây (đứng); hệ thống thu-thả lưới chụp,  công nghệ GIS và hệ thống định vị toàn cầu (GPS) giúp quản lý đội tàu khai thác hải sản xa bờ.

Ngành nuôi trồng thủy sản ứng dụng công nghệ sinh học chọn lọc, lai tạo các giống có năng suất, chất lượng cao, có khả năng kháng bệnh, chịu đựng tốt với môi trường, công nghệ nuôi thủy sản tuần hoàn (RAS), công nghệ biofloc, công nghệ nano, công nghệ nuôi lồng trên biển, công nghệ nuôi cá nước lạnh.

Công nghệ Trí tuệ nhân tạo đã được sử dụng trong nuôi tôm nhằm phân tích các dữ liệu về chất lượng nước; quản lý thức ăn và sức khỏe của tôm nuôi. Công nghệ tự động hóa đã được áp dụng khá rộng rãi trong khâu chế biến thủy sản từ phân loại, hấp, đóng gói, dây chuyền sản xuất... giúp giảm chi phí sản xuất, đảm bảo chất lượng sản phẩm thủy sản, v.v.

Ông Phạm S, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, đề xuất các chính sách sát được ban hành cần phù hợp với thực tiễn sản xuất, có “tính sống cao” nhằm huy động các nguồn lực để phát triển đồng bộ, toàn diện nông nghiệp thông minh 4.0, từ đó chủ động đầu tư công nghệ phù hợp với từng vùng sinh thái và quy mô sản xuất để tạo ra một luồng sinh khí mới.

Việt Nam có nhiều doanh nghiệp ứng dụng chuyển đổi số phát triển nông nghiệp thông minh với quy mô lớn, tạo ra nhiều nông sản có chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, để khai thác lợi thế tiềm năng thế mạnh của địa phương; sản xuất nông sản an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu./.

>>>FSI tích hợp nhiều giải pháp chuyển đổi số phù hợp, hiệu quả