Việt Nam có tiềm năng thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu Đông Nam Á. Ảnh minh họa: Lê Phương/BNEWS/TTXVN
Tờ Nikkei Asia Review mới đây đã đăng tải bài viết của tác giả Kentaro Iwamoto về sự phát triển của phong trào khởi nghiệp (startup) ở Việt Nam.
Với tiêu đề “Các startup của Việt Nam thu hẹp khoảng cách với Indonesia và Singapore nhờ nguồn vốn mới”, bài viết này khẳng định hoạt động khởi nghiệp ở Việt Nam đang tăng trưởng nhanh bất chấp sự đình trệ của kinh tế thế giới và nước này có tiềm năng thiết lập cho mình hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu Đông Nam Á. Dưới đây là nội dung bài viết:
Hoạt động khởi nghiệp ở Việt Nam đang tăng trưởng nhanh bất chấp sự đình trệ của nền kinh tế toàn cầu, trong bối cảnh Việt Nam đang thu hẹp khoảng cách với hai nước đi đầu về khởi nghiệp trong khu vực là Indonesia và Singapore.
Kết quả nghiên cứu chung giữa quỹ đầu tư mạo hiểm ESP Capital có trụ sở ở Thành phố Hồ Chí Minh và công ty Cento Ventures của Singapore cho thấy đến cuối tháng 6/2019, tổng số vốn đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam lên tới 246 triệu USD cho 56 hợp đồng.
Dự kiến, con số này có thể sẽ đạt 800 triệu USD vào cuối năm nay, tăng ít nhất 80% so với con số 444 triệu USD của năm ngoái.
Trong nửa đầu năm 2019, tổng số vốn đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Đông Nam Á là khoảng 5,9 tỷ USD. Tính theo quốc gia, Việt Nam chiếm 17% con số này, tăng mạnh so với con số 5% của cả năm 2018 và chỉ đứng sau Indonesia (chiếm 48%) và Singapore (25%).
Đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam bắt đầu tăng trong năm ngoái, trong đó các lĩnh vực bán lẻ trực tuyến, thanh toán và giáo dục thu hút nguồn vốn lớn.
Trong số các doanh nghiệp khởi nghiệp đã huy động vốn năm ngoái, ứng dụng thanh toán điện tử Momo đã huy động khoảng 100 triệu USD từ quỹ đầu tư cổ phần tư nhân Warburg Pincus của Mỹ. Đây là một trong những doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam huy động được số vốn lớn nhất trong một vòng gọi vốn.
Năm nay, theo nghiên cứu của ESP và Cento, nền tảng thương mại điện tử Tiki đã được bơm nguồn vốn lớn mặc dù công ty này chưa tiết lộ số tiền huy động được.
Thông tin cho biết Tiki đã huy động được 75 triệu USD hồi tháng 3/2019 từ các nhà đầu tư do quỹ đầu tư cổ phần tư nhân Northstar Group của Singapore.
Công ty giải pháp thanh toán VNPay cũng huy động 50 triệu USD từ quỹ đầu tư Nhà nước GIC của Singapore, trong khi công ty quản lý game trực tuyến VNG nhận 29 triệu USD từ tập đoàn Temasek Holdings.
Trong khi đó, các doanh nghiệp khởi nghiệp nhỏ hơn cũng đang được thành lập. Theo dữ liệu về doanh nghiệp khởi nghiệp Crunchbase, Luxstay, một doanh nghiệp khởi nghiệp cung cấp dịch vụ chia sẻ phòng trọ như Airbnb, đã huy động 4,5 triệu USD vào tháng Năm và nhà điều hành hệ thống bán hàng KiotViet cũng nhận 6 triệu USD vào tháng Tám.
Với dân số khoảng 96 triệu người và một nền kinh tế đang tăng trưởng lành mạnh tốc độ 6,7% trong quý 2/2019, Việt Nam đang được nhiều nhà đầu tư nước ngoài để mắt tới. Các dịch vụ sử dụng công nghệ do kỹ sư trong nước phát triển trong các lĩnh vực như thanh toán điện tử, thương mại điện tử, gọi xe và logistics đang nở rộ.
Báo cáo nghiên cứu trên nhấn mạnh: “Việt Nam đang trong giai đoạn quan trọng khi các bộ phận chính của một nền kinh tế số mạnh mẽ đang bắt đầu định hình”.
Nền kinh tế số của Việt Nam sẽ hưởng lợi từ dân số trẻ, với số người dưới 35 tuổi chiếm tới 60% dân số và tỷ lệ sử dụng điện thoại di động, Internet vẫn đang tăng. Nghiên cứu trên dự báo đến năm 2023, Việt Nam sẽ có thêm hơn 10 triệu người tiêu dùng sử dụng Internet.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có một lực lượng lao động được đào tạo tốt. Các học sinh của nước này đứng thứ tám thế giới trong bài kiểm tra về khoa học quốc tế PISA, cao hơn cả xếp hạng của Hong Kong và Hàn Quốc.
Cùng với chi phí lao động tương đối thấp, Việt Nam từ lâu đã là trung tâm gia công phần mềm ở châu Á - nơi sản sinh ra nhiều công ty công nghệ thông tin lớn như FPT.
Nhận định về xu hướng này, bà Lê Vy, một thành viên của ESP Capital, nhận định có xu hướng các công ty công nghệ giờ đây đang chuyển từ hoạt động gia công cho nước ngoài sang lĩnh vực doanh nghiệp khởi nghiệp.
Sự trỗi dậy của một số doanh nghiệp khởi nghiệp mang tính biểu tượng như công ty quản lý game trực tuyến VNG Corp. đã truyền cảm hứng cho rất nhiều người khi nghĩ về việc lập công ty hơn là làm gia công phần mềm cho nước ngoài.
Theo bà Lê Vy, việc gia nhập thị trường của các doanh nghiệp khởi nghiệp lớn trong khu vực như công ty điều hành dịch vụ gọi xe Grab của Singapore cũng tạo ra nhiều cơ hội mang lại lương cao hơn cho các chuyên gia công nghệ.
Grab đã xâm nhập thị trường Việt Nam vào năm 2014, trong khi Go-Jek của Indonesia mới gia nhập thị trường này vào năm ngoái. Grab đã có trung tâm nghiên cứu và phát triển ở Thành phố Hồ Chí Minh với hơn 100 kỹ sư. Tuần trước, công ty này thông báo sẽ đầu tư 500 triệu USD ở Việt Nam trong vòng 5 năm tới.
Trong lĩnh vực thương mại điện tử, các nền tảng như Shopee của Singapore và Lazada, một công ty con của Alibaba Group Holding, là những trang web có lượng người truy cập lớn nhất.
Mặt khác, các doanh nhân được đào tạo ở nước ngoài cũng đang giúp định hình hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam.
Công ty khởi nghiệp giáo dục Elsa có trụ sở ở Silicon Valley do Vũ Văn, một người Việt Nam đã tốt nghiệp Đại học Stanford làm Tổng Giám đốc, đang có khoảng 50% trong số 40 nhân viên của mình ở Thành phố Hồ Chí Minh để phát triển hoạt động kinh doanh ứng dụng học tiếng Anh tại Việt Nam.
Bà Lê Vy cũng cho rằng sự hỗ trợ của Chính phủ, thông qua các chương trình vườn ươm và hỗ trợ khởi nghiệp, cũng góp phần đáng kể vào hệ sinh thái khởi nghiệp ở Việt Nam. Bà nói: “Chính phủ đã nói rất nhiều về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Trong đó, họ coi các doanh nghiệp khởi nghiệp là động lực chính cho nền kinh tế Việt Nam”.
Nghiên cứu chung giữa ESP và Cento nhấn mạnh Indonesia và Singapore đang dẫn đầu lĩnh vực doanh nghiệp khởi nghiệp ở Đông Nam Á khi có 6 trong số 8 “kỳ lân” khu vực - những doanh nghiệp khởi nghiệp chưa niêm yết có giá trị ít nhất 1 tỷ USD.
Tuy nhiên, chắc chắn Việt Nam có tiềm năng thiết lập cho mình hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu Đông Nam Á trong tương lai./.