Cơ hội và nguy cơ đến từ các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Campuchia

 Thủ tướng Campuchia Hun Sen. Ảnh: TTXVN phát 

Phát biểu, với tư cách là đồng chủ tịch của Triển lãm Trung Quốc – ASEAN, tại Hội nghị bàn tròn với sự tham dự của nhiều Giám đốc điều hành Trung Quốc, Thủ tướng Hun Sen khẳng định Chính phủ Campuchia sẽ tiếp tục bảo vệ quyền lợi của tất cả các công ty Trung Quốc.

Trên trang cá nhân Facebook, ông viết: “Chính phủ mới trong nhiệm kỳ VI dưới sự lãnh đạo của Hun Sen sẽ tiếp tục bảo đảm an toàn lợi ích của tất cả các công ty Trung Quốc tại Campuchia”.
Trong bài phát biểu, ông cũng nhấn mạnh các đề nghị của Chính phủ Campuchia về việc có thêm những khoản vay ưu đãi từ Trung Quốc nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng của quốc gia này để kết nối với các nước thành viên Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc.

Trung Quốc ngày càng trở thành đối tác kinh tế và ngoại giao quan trọng nhất của Campuchia. Chỉ riêng trong 2 năm vừa qua, Campuchia đã ký hơn 30 thỏa thuận song phương với Trung Quốc. Bắc Kinh cũng là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất của Campuchia trong giai đoạn năm 2013-2017.

Đầu tư của Trung Quốc vào Campuchia thời gian này tổng cộng lên tới 5,3 tỷ USD. Riêng trong năm 2017, đầu tư của Trung Quốc vào lĩnh vực bất động sản ở Campuchia là 1,4 tỷ USD, chiếm 27% tổng đầu tư nước ngoài vào quốc gia Đông Nam Á này.

Thương mại song phương năm 2017 đạt hơn 5,1 tỷ USD. Hàng hóa của Campuchia xuất sang Trung Quốc hầu hết là nông sản như gạo, khoai mì, hạt điều, dầu cọ, trong khi Campuchia nhập của Trung Quốc xe hơi, xe gắn máy, vật liệu xây dựng, vải, thuốc lá, thuốc trừ sâu.

Cũng trong năm 2017, Campuchia nhận được khoảng 4,2 tỷ USD từ Trung Quốc dưới dạng viện trợ hoặc cho vay lãi nhẹ. Đến cuối năm 2017, nợ công của chính phủ Campuchia cộng dồn lại là 9,6 tỷ USD, trong đó 42% là nợ Trung Quốc.

Trung Quốc đã làm thay đổi hẳn Campuchia. Tiền từ Trung Quốc đã giúp Campuchia cải thiện cơ sở hạ tầng, kết nối với khu vực và tăng tính cạnh tranh. Đến cuối năm 2017, đã có hơn 2.000 km đường, 7 cây cầu lớn và một cảng mới được xây dựng với sự hỗ trợ của Bắc Kinh. Đầu tư vào ngành dệt may cũng đóng góp cho phát triển kinh tế xã hội, tạo việc làm cho nửa triệu công nhân.

Trong lĩnh vực du lịch, Trung Quốc đầu tư nhiều dự án lớn, trong đó có một tổ hợp nghỉ dưỡng quốc tế ở tỉnh Koh Kong, một tổ hợp nghỉ dưỡng và khách sạn năm sao tại Preah Sihanouk. Khách du lịch Trung Quốc đến Campuchia đạt hơn 1 triệu lượt trong năm 2017, mang lại 700 triệu USD cho nền kinh tế Campuchia.

Trung Quốc cũng là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất về năng lượng ở Campuchia, với tổng số vốn lên tới hơn 7,5 tỷ USD cho 7 nhà máy thủy điện, khoảng 4 tỷ USD cho 2 nhà máy điện chạy bằng than đá.

Nhà phân tích chính trị Em Sovanara cho rằng Campuchia có thể rơi vào thế bất lợi nếu không tính đến những ảnh hưởng tiêu cực của việc Trung Quốc đầu tư vào nước này. Nhà phân tích này nói: “Đó là điều tốt trong giới hạn của các mối quan hệ Trung Quốc - Campuchia và các mối quan hệ song phương trong khuôn khổ ASEAN. Đó là dấu hiệu tích cực để phát triển quốc gia”.

Nhưng để giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực, Campuchia cần phải áp dụng luật pháp một cách hiệu quả nhằm ngăn chặn việc người Trung Quốc đang tràn vào Campuchia, trong số đó có nhiều đối tượng gây mất trật tự xã hội.

Ông Sovannara phân tích: “Để duy trì phát triển, Campuchia cần phải có các mối quan hệ tốt với các nước phương Tây, trong đó có Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ. Đó có thể là cách tiếp cận tốt đối với Campuchia”. Theo nhà phân tích này, các mối quan hệ tốt với Trung Quốc đã làm cho các quan chức Chính phủ Campuchia sao nhãng mối quan hệ của mình với các nước phương Tây.

Trong khi đó, ông Sen Chey, Giám đốc điều hành một chi nhánh của Hệ thống vì trách nhiệm xã hội, nói rằng chỉ có đầu tư minh bạch mới có thể đem đến lợi ích kinh tế cho Campuchia. Theo ông, chính phủ không nên “phớt lờ” đối với những dự án đầu tư có thể ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia, trật tự xã hội, an ninh và truyền thống của người Campuchia, đặc biệt là đầu tư liên quan đến lĩnh vực giải trí như các sòng bạc./.