COVAX Facility thông báo cung ứng chậm vaccine cho Việt Nam

Nhân viên bốc dỡ các thùng vaccine ngừa COVID-19 của Hãng AstraZeneca/Oxford được viện trợ theo chương trình vaccine Covax toàn cầu, tại Dakar, Senegal ngày 3/3/2021. Ảnh: AFP/TTXVN

Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) vừa nhận được thư của COVAX Facility thông báo về việc phân bổ vaccine của COVAX Facility sẽ chậm hơn so với kế hoạch do các nhà sản xuất mở rộng quy mô và tối ưu hóa quá trình sản xuất. Dự kiến, lô vaccine đầu tiên của COVAX Facility bao gồm khoảng 811.200 liều sẽ được giao trong ba tuần tới.

Số lượng vaccine này thấp hơn số lượng dự kiến theo thông báo trước đó. Số lượng giao hàng của lô đầu tiên dựa trên tỷ lệ phân chia công bằng nguồn cung ứng hiện có đối với các thành viên thụ hưởng của chương trình COVAX Facility.
Ngày 23/3, Bộ Y tế đã quyết định phê duyệt có điều kiện vaccine Sputnik V của Nga cho nhu cầu cấp bách trong phòng, chống dịch COVID-19 tại Việt Nam. Như vậy, Sputnik V là vaccine phòng COVID-19 thứ hai được Bộ Y tế phê duyệt sử dụng tại Việt Nam và Việt Nam là nước thứ 56 phê duyệt khẩn cấp sử dụng vaccine này. Ước tính vaccine Sputnik V có thể bao phủ cho 1,5 tỷ người dân trên thế giới.
Để được phê duyệt khẩn cấp chính thức sử dụng vaccine Sputnik V tại Việt Nam, cuối năm 2020, Trung tâm Nghiên cứu, Sản xuất Vắc xin và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC) thuộc Bộ Y tế đã liên hệ, trao đổi với đối tác Nga để phối hợp nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, phân phối vaccine Sputnik V tại Việt Nam phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19.
Ngày 10/12/2020, POLYVAC đã ký Thỏa thuận Bảo mật với Công ty Cổ phần Quỹ Đầu tư Trực tiếp (DIRF) của Liên bang Nga với mục đích thực hiện sản xuất, phân phối vaccine Sputnik V tại Việt Nam. Sau các cuộc đàm phán với sự tham dự của đại diện của Bộ Y tế Việt Nam, Đại sứ quán Liên bang Nga tại Việt Nam, POLYVAC, RDIF và Viện Nghiên cứu Gamalaya, hai bên đã ký thỏa thuận hợp tác.

Phía Nga ủy quyền cho POLYVAC là đơn vị đăng ký, nhập khẩu, phân phối vaccine Sputnik V tại Việt Nam; sản xuất vaccine Sputnik V tại Việt Nam đáp ứng nhu cầu sử dụng tại Việt Nam và xuất khẩu.
Trong những ngày tới, POLYVAC sẽ thương thảo với phía Nga "Thỏa thuận cung cấp vaccine", hiện chưa có kế hoạch cụ thể về cung ứng vaccine Sputnik V trong năm 2021.
Ngoài ra, Bộ Y tế và các đơn vị cung ứng vaccine, dược đã khẩn trương làm việc với hãng Johnson & Johnson và Moderna, các nhà sản xuất của Ấn Độ và các nước khác đề nghị thông báo chính thức khả năng cung ứng vaccine phòng COVID-19. Cho đến nay chưa có đơn vị nào trong số các hãng trên cho biết về khả năng cung ứng vaccine trong năm 2021.
Để có thêm nguồn cung ứng vaccine với mục tiêu tăng độ bao phủ tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 cho người dân Việt Nam, sớm chủ động đẩy lùi dịch bệnh, Bộ Y tế khuyến khích tất cả các doanh nghiệp trong và ngoài nước có đủ điều kiện, tiếp cận, đàm phán với các đối tác trên thế giới có khả năng cung cấp vaccine phòng COVID-19 cho Việt Nam để nhập khẩu vaccine về sử dụng trong nước theo tinh thần Nghị quyết số 21/NQ-CP của Chính phủ về mua và sử dụng vaccine phòng COVID-19. Hiện có Tập đoàn AMV, VABIOTECH, Vimedimec cũng đang tiếp cận với các đối tác khác từ Mỹ và Ấn Độ.
Ngoài nguồn vaccine nhập khẩu, Bộ Y tế đang thúc đẩy tiến độ nghiên cứu, phát triển vaccine trong nước. Vaccine Nanocovax do Công ty NANOGEN phát triển đã được tiêm thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2 trên người từ ngày 26/2/2021. Vaccine Covivac do IVAC phát triển bắt đầu thử nghiệm lâm sàng từ ngày 15/3/2021.
Vaccine Gam-COVID-VAC (tên gọi khác vaccine "Sputnik V") là vắc xin được cấp phép đầu tiên trên thế giới do Trung tâm Dịch tễ và Vi sinh Quốc gia Gamaleya (thuộc Bộ Y tế Nga) nghiên cứu và phát triển. Vaccine được sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp gồm vec-tơ Adenovirus của người typ huyết thanh 26 (Ad26) mang gen mã hoá protein S của SARS-CoV-2 và vec-tơ Adenovirus của người typ huyết thanh 5 (Ad5) mang gen mã hoá protein S của SARS-CoV-2, không sử dụng virus SARS-CoV-2 gây bệnh cho người.

Đây là công nghệ  được Trung tâm Gamaleya nỗ lực phát triển từ những năm 1980, công nghệ này đã được sử dụng để phát triển và đăng ký thành công vắc-xin vec-tơ phòng bệnh sốt Ebola. 
Sputnik V có rất nhiều điểm nổi bật. Cụ thể, hiệu quả của Sputnik V là 91,6% được xác nhận bởi dữ liệu được công bố trên Lancet, một trong những tạp chí y khoa lâu đời nhất và uy tín nhất thế giới. Đây là một trong ba loại vaccine trên thế giới có hiệu lực bảo vệ trên 90%. Sputnik V sử dụng hai loại vec-tơ khác nhau cho hai mũi tiêm chủng tạo đáp ứng miễn dịch mạnh và kéo dài hơn so với việc tiêm chủng 2 mũi giống nhau.
Tính an toàn, hiệu quả, không có nguy cơ ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của vaccine Adenovirus đã được chứng minh qua hơn 250 nghiên cứu lâm sàng trong hơn hai thập kỷ. Các nghiên cứu đã chứng minh vaccine không gây rủi ro liên quan đến khả năng gây ung thư và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Sputnik V có thể bảo quản ở -20oC (đối với vaccine dạng đông băng) hoặc 2-8oC (đối với vaccine dạng dung dịch) trong tủ lạnh thông thường, không cần đầu tư thêm vào cơ sở hạ tầng dây chuyền lạnh, cho phép dễ dàng phân phối trên toàn thế giới, kể cả những vùng khó tiếp cận. Giá cả của Sputnik V rất hợp lý để sử dụng trên toàn thế giới./.