COVID-19 tạo ra khoản nợ khổng lồ trên toàn cầu
Gánh nặng nợ nần
Các ngân hàng trung ương và chính phủ trên toàn thế giới đã phân bổ ít nhất 15.000 tỷ USD cho các gói kích cầu, thông qua biện pháp mua trái phiếu và tăng chi tiêu ngân sách, để vượt qua suy thoái kinh tế toàn cầu, được cho là tồi tệ nhất kể từ những năm 1930.
Tuy nhiên, những hành động đó sẽ chồng chất nợ nhiều hơn cho các quốc gia, vốn đang phải vật lộn với hậu quả từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008-2009.
Viện Tài chính Quốc tế (IIF) ước tính tổng nợ toàn cầu đã tăng thêm 87.000 tỷ USD kể từ năm 2007, và các chính phủ với 70.000 tỷ USD chiếm tỷ lệ lớn trong phần tăng đó.
Cùng theo IIF, năm 2020, tỷ lệ nợ toàn cầu trên GDP sẽ tăng 20 điểm phần trăm, lên 342%, dựa trên ước tính 3% quy mô kinh tế bị thu hẹp và tăng gấp đôi số tiền vay của chính phủ tính từ năm 2019.
Nợ do kích cầu quá mức sẽ phá hủy các nền kinh tế, trong đó chịu tổn thương nhiều nhất là các quốc gia có mức nợ cao nhất, bất kể đó là nước giàu có như Italy hay nghèo như Zambia, một quốc gia vốn đã bị căng thẳng từ trước khi virus SARS-CoV-2 gây dịch COVID-19 tấn công và hiện đang ở trên bờ vực vỡ nợ.
Nhưng ngay cả các quốc gia giàu nhất cũng sẽ không thoát khỏi bị ảnh hưởng. Nợ gia tăng có thể làm cho Đức và Mỹ bị mất mức xếp hạng tín nhiệm vàng AAA, trong khi các chính phủ sẽ ngày càng phụ thuộc vào các ngân hàng trung ương để kiểm soát chi phí vay hoặc thậm chí là trực tiếp tài trợ cho chi tiêu trong nhiều năm tới.
Mike Kelly, nhà lãnh đạo của Tập đoàn Đầu tư PineBridge, nói: “Trong lịch sử, bất cứ khi nào các quốc gia tăng mức nợ, mọi thứ sẽ thay đổi. Cuộc khủng hoảng này sẽ khiến thế giới rơi lại vào bẫy tăng trưởng thấp, nơi mà chúng ta mới thoát ra được trong các năm 2016-2019”.
Cường quốc của châu Âu là Đức dự báo sẽ phải gánh một khoản nợ mới lần đầu tiên kể từ năm 2013, trong khi khoản vay quý II/2020 của Kho bạc Mỹ sẽ lên tới gần 3.000 tỷ USD – nhiều hơn gấp năm lần kỷ lục trước đó.
Ngân hàng Deutsche Bank tính toán, nợ liên bang Mỹ do công chúng nắm giữ, một thước đo được Văn phòng Ngân sách Quốc hội theo dõi, sẽ tăng lên 100% GDP trong năm nay – mức được ghi nhận lần gần đây nhất vào những năm 1940 – và tiệm cận 125% GDP vào năm 2030. Trong tài khóa 2019, con số này là 79% GDP.
Cuối cùng, nợ có thể ảnh hưởng tới tăng trưởng kinh tế, nếu các quốc gia bắt đầu chi nhiều hơn nữa các khoản tiền kiếm được từ thu nhập hàng năm cho các chủ nợ, một tình huống mà các quốc gia đang phát triển phải chịu đựng hết lần này đến lần khác .
Nới lỏng định lượng không phải là thuốc chữa bách bệnh
Lãi suất cơ bản thấp sẽ cho phép một số quốc gia duy trì mức nợ cao. Nợ của Nhật Bản hiện vượt 200% GDP, nhưng nước này đã in thêm tiền để phát hành nợ và ngân hàng trung ương sau đó mua lại chúng.
Eric Brard, một nhà lãnh đạo thuộc công ty Amundi, nhận định khả năng kiểm soát lãi suất cơ bản và giữ chúng ở một tỷ lệ thấp là giải pháp then chốt cho việc giữ chi phí trả nợ ở mức thấp. Xu hướng này đang được quan sát thấy ở Mỹ và châu Âu, với việc các ngân hàng trung ương chiếm phần lớn các khoản nợ tăng thêm.
Nhưng ở một số quốc gia, tăng trưởng GDP trung bình đã nằm dưới mức lãi suất trong nhiều năm, điều đó có nghĩa là tỷ lệ nợ đã tăng không ngừng, thậm chí là cả trước khi đại dịch tác động. Kevin Thozet, một thành viên của ủy ban đầu tư tại Công ty Carmignac, phân tích Italy là một ví dụ điển hình. Nước này đã không hưởng lợi nhờ lãi suất thấp từ 5 năm nay.
Ông nói nợ của Italy vào khoảng 135% GDP và có khả năng tăng lên xấp xỉ 170% GDP- ngưỡng không bền vững nếu cần tăng trưởng nhanh hoặc chuyển đổi nợ. Ông Thozet gợi ý nên gộp rủi ro của tất cả các quốc gia thành viên châu Âu. Tuy nhiên, đây là một ý tưởng mà các nước giàu đang phản đối.
Theo Quỹ Quản lý Tài sản Pictet, Hy Lạp có khoản nợ bền vững tồi tệ nhất vào cuối năm 2019, trong số các quốc gia phát triển, theo sau là Italy, Nhật Bản, Bỉ và Anh.
Tuy nhiên, Italy và một số quốc gia Nam Âu khác có thể được Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) bảo trợ cho các khoản tiền vay, một điều xa xỉ mà hầu hết các quốc gia đang phát triển đều thiếu.
Các ngân hàng trung ương tại một loạt các nền kinh tế mới nổi đã bắt đầu thực hiện các chương trình nới lỏng định lượng riêng của mình.
Nhưng, các quốc gia này không có tích lũy trong nước, hầu hết phụ thuộc vào các nhà đầu tư nước ngoài để bù đắp thâm hụt cán cân thanh toán và củng cố các loại tiền tệ.
Điều đó, cùng với rủi ro lạm phát, gây hạn chế số lượng tiền mà họ có thể in thêm nhằm hỗ trợ tăng trưởng. Các nhà phân tích cho biết động lực đó có thể đưa một số nền kinh tế đang phát triển rơi vào một chu kỳ mất giá và lạm phát khác.
Ông Andres Sanchez Balcazar, nhà quản lý thuộc Quỹ Quản lý Tài sản Pictet cho biết: "Đáng lo ngại là một số nền kinh tế đang phát triển nhanh - Thổ Nhĩ Kỳ, Brazil, Nam Phi - đang đi theo hướng này."
Một số quốc gia như Brazil và Nam Phi trong nhiều năm qua đã vật lộn với mức tăng trưởng hàng năm dưới 2%, trong khi lãi suất cao tương ứng là 14,25% và 7%.
Nợ công của Brazil vào cuối năm nay có thể tăng lên tương đương 77,2% GDP và ở Nam Phi là tương đương 64,9% GDP. Dữ liệu của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cho thấy, một thập kỷ trước, chúng lần lượt là khoảng 61% GDP và 35% GDP.
Mức nợ tăng lên lần lượt làm tăng chi phí vay của các tổ chức phát hành. Và nỗi lo trong dài hạn đó là ai sẽ là người trả những khoản nợ đó./.
Tin liên quan
-
Kinh tế Thế giới
Indonesia tung gói kích thích kinh tế trị giá 43 tỷ USD
21:20' - 18/05/2020
Chính phủ Indonesia đang triển khai chương trình kích thích kinh tế trị giá 641.170 tỷ rupiah (43 tỷ USD), lớn hơn khoản tiền được công bố trước đó, nhằm giảm nhẹ tác động của đại dịch COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Thủ tướng Ấn Độ công bố gói kích thích kinh tế trị giá 270 tỷ USD
09:39' - 13/05/2020
Gói kích thích này sẽ được dành cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, vừa và nhỏ, nông dân, người lao động và tầng lớp trung lưu.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản sẽ nhanh chóng bổ sung gói kích thích kinh tế
12:29' - 11/05/2020
Ngày 11/5, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cho biết nước này sẽ nhanh chóng triển khai bổ sung các biện pháp kích thích kinh tế nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Các gói kích thích kinh tế liệu có hiệu quả trong ứng phó với suy thoái toàn cầu?
10:39' - 04/05/2020
Nhiều nước trên thế giới đã tung ra hàng loạt các gói kích thích kinh tế “khổng lồ” nhằm chặn đà suy giảm do tác động của dịch COVID-19. Vậy các gói kích thích kinh tế này liệu có mang lại hiệu quả?
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Người Mỹ "đổi gió" mùa du lịch Hè
14:21'
Cuộc khảo sát mới do AHLA thực hiện cho thấy, giá xăng và lạm phát ảnh hưởng đến quyết định du lịch mùa Hè của người dân Mỹ nhiều hơn là những lo ngại về đại dịch COVID-19.
-
Kinh tế Thế giới
Thái Lan dự kiến đón hơn 9 triệu lượt du khách nước ngoài trong năm nay
14:02'
Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha đã bày tỏ lạc quan về triển vọng hồi phục ngành du lịch của “Xứ sở chùa Vàng” sau khi nhận được thông tin dự báo có thể thu hút hơn 9 triệu lượt du khách quốc tế.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ: Hàng trăm chuyến bay bị hủy do thiếu nhân viên
12:51'
Theo trang dịch vụ giám sát chuyến bay flightaware.com, hơn 600 chuyến bay đến và đi từ Mỹ từ chiều 2/7 (giờ địa phương) đã bị hủy bỏ.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Canada đang gợi nhớ về đầu những năm 1990
10:28'
Giới quan sát nhận định "sức khỏe" của nền kinh tế Canada hiện nay đang gợi nhớ về đầu những năm 1990.
-
Kinh tế Thế giới
Đức cảnh báo khả năng Nga trì hoãn thêm việc cung cấp khí đốt
08:39'
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Kinh tế và Bảo vệ khí hậu liên bang Đức Robert Habeck ngày 2/7 cảnh báo nước này có thể sẽ phải đối mặt với khả năng Nga tiếp tục trì hoãn việc vận chuyển khí đốt.
-
Kinh tế Thế giới
Pháp và Australia tạo dựng "khởi đầu mới"
17:45' - 02/07/2022
Australia và Pháp là hai quốc gia của cả Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương và có chung lịch sử hợp tác lâu dài trong khu vực, bao gồm các vùng lãnh thổ thuộc Pháp.
-
Kinh tế Thế giới
Tốc độ dự trữ khí đốt của châu Âu giảm mạnh
16:18' - 02/07/2022
Số liệu do Gas Infrastructure Europe (GIE) công bố ngày 2/7 cho biết tỷ lệ dự trữ khí đốt trong các kho chứa ngầm của châu Âu tính đến tháng 6 vừa qua đạt 60%.
-
Kinh tế Thế giới
Mỹ mở cửa cho nhiều hoạt động khoan dầu khí ngoài khơi
14:11' - 02/07/2022
Chính phủ của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mở cửa cho nhiều hoạt động khoan dầu khí ngoài khơi tại vùng biển liên bang trong vòng 5 năm tới.
-
Kinh tế Thế giới
Kim ngạch thương mại Trung Quốc-Hong Kong tăng mạnh sau 25 năm
13:55' - 02/07/2022
Sau 25 năm, kim ngạch thương mại giữa Trung Quốc đại lục và Hong Kong đã tăng từ 50,77 tỷ USD lên 360,33 tỷ USD, tăng 7,1 lần, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 8,5%.