Cuộc chiến sống còn của các công ty dầu khí toàn cầu
Khi các nền kinh tế toàn cầu quay cuồng với tác động của đại dịch COVID-19, tác động đối với lĩnh vực năng lượng là rất lớn. Tuy nhiên, tác động này là không đồng đều. Nhu cầu đối với dầu mỏ và khí đốt giảm mạnh khiến giá của hai loại nhiên liệu hóa thạch này lao dốc.
Hồi tháng Tư, giá dầu ngọt nhẹ New York thậm chí còn xuống mức âm lần đầu tiên trong lịch sử. Trong khi đó, năng lượng tái tạo lại là ngoại lệ. Tỷ trọng của loại năng lượng này trong nhu cầu điện toàn cầu đang tăng lên ngay cả khi người tiêu dùng sử dụng điện ít hơn.
Quá trình chuyển đổi năng lượng – gần như được định nghĩa là sự chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch - dường như vẫn nguyên vẹn dù có những lo ngại rằng COVID-19 có thể phá vỡ tiến trình này. Do đó, theo tờ Finacial Times của Anh, các công ty dầu khí lớn hiện phải quyết định xem mình sẽ là “kẻ sống sót” hay cũng chuyển hướng sang năng lượng sạch.
Các nhà phân tích cho rằng các khoản chi tiêu mới đang được thực hiện khi hệ thống năng lượng thế giới bắt đầu quá trình chuyển đổi mạnh mẽ, tách khỏi nền tảng hạ tầng đã chỗng đỡ cho kỷ nguyên dầu khí và nền kinh tế toàn cầu trong hơn một thế kỷ qua, đồng thời hướng tới một hệ thống năng lượng tái tạo giúp giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính.
Ngân hàng Goldman Sachs ước tính rằng đầu tư vào việc giảm khí thải carbon trong ngành công nghiệp năng lượng – bao gồm năng lượng tái tạo, thu giữ khí carbon và nâng cấp cơ sở hạ tầng điện - sẽ đạt 16.000 tỷ USD trong 10 năm tới.
Michele Della Vigna, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tài nguyên thiên nhiên châu Âu của Goldman Sachs, nói: “Điều này sẽ dẫn đến lượng đầu tư cho cơ sở hạ tầng có thể so sánh với sự nổi lên của nhóm BRICS trong 20 năm qua”.
Việc Trung Quốc cam kết đạt mức khí phát thải thực bằng 0 vào năm 2060, Thỏa thuận xanh mới của EU và chương trình năng lượng sạch trị giá 2.000 tỷ USD do ứng cử viên Dân chủ Joe Biden đề xuất nếu ông thắng cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 tới, có nghĩa là cả ba nền kinh tế lớn nhất thế giới đều đi cùng hướng.
Các nhà phân tích tại công ty tư vấn McKinsey cho rằng những cam kết táo bạo này đã góp phần thêm vào nhưng xu hướng đã và đang diễn ra.
Ngành công nghiệp dầu mỏ, một trong những nguồn phát thải lớn nhất hành tinh, cũng đang tham gia ngày càng nhiều vào xu hướng này.
Dù vậy, vẫn còn sự chia rẽ lớn. BP, một trong những tập đoàn dầu khí lâu đời nhất, năm nay đã bắt đầu nỗ lực thứ hai của mình trong lịch sử nhằm thay đổi thương hiệu thành một công ty hậu xăng dầu khi cam kết các mục tiêu giảm mạnh khí thải carbon và xây dựng thành một doanh nghiệp năng lượng tái tạo khổng lồ. Các tập đoàn Shell, Total và Equinor cũng đã có những cam kết tương tự.
Trong khi đó, các đối thủ của các PB ở Mỹ là ExxonMobil và Chevron đã chậm chân hơn dù thị trường đã “trừng phạt” cổ phiếu ngành dầu khí.
ExxonMobil, từng là công ty có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất thế giới, đã bị Tesla, Accenture và gần đây nhất là NextEra vượt qua. ExxonMobil cho biết họ sẽ tiếp tục tập trung “các năng lực cốt lõi” của mình vào lĩnh vực xăng dầu.
BP tính toán rằng, nếu thế giới giảm lượng khí thải carbon đủ nhanh để đạt mục tiêu nhiệt độ năm 2100 chỉ tăng 2 độ C so với mức thời tiền công nghiệp, tiêu thụ dầu toàn cầu sẽ giảm một nửa vào năm 2050.
Theo kịch bản khí phát thải thực bằng 0 của BP, nhu cầu dầu trong 30 năm tới giảm xuống còn 26 triệu thùng/ngày vào năm 2050, chỉ bằng 1/4 mức của năm 2019.
Một kịch bản như vậy sẽ ảnh hưởng đến nền chính trị toàn cầu và làm giảm tầm quan trọng chiến lược của các nhà sản xuất dầu lớn trên thế giới. Một số nhà phân tích tranh luận rằng kịch bản này cũng có thể phá hủy ngành công nghiệp dầu mỏ.
Kingsmill Bond, một chiến lược gia về năng lượng tại tổ chức tư vấn Carbon Tracker, cho rằng các “ông lớn” dầu mỏ rõ ràng không có tương lai trong một thế giới tuân thủ các mục tiêu giảm khí thải carbon mà các nhà lãnh đạo thế giới đã đồng ý trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.
Một nghiên cứu gần đây của Đại học California tại Berkeley cũng cho biết, đến năm 2035, nước Mỹ có thể tạo ra 90% điện năng từ năng lượng sạch mà “chắc chắn hóa đơn của người tiêu dùng không có thêm khoản chi phí nào và không cần thêm các nhà máy nhiên liệu hóa thạch mới”. Theo nghiên cứu này, thời gian 15 năm là đủ để các nhà máy nhiệt điện than và khí đốt hiện tại thu hồi vốn trước khi đóng cửa.
Tuy nhiên, nhiệm vụ phía trước không hề dễ dàng. Tỷ trọng của nhiên liệu hóa thạch trong nền kinh tế toàn cầu từ năm 2010 đến năm 2019 chỉ giảm 1%, dù giá thành năng lượng sạch đã giảm mạnh, công nghệ pin có những tiến bộ nhanh chóng và hội nghị cấp cao của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu cũng đã tổ chức được 25 năm.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), 80% năng lượng tiêu thụ trong năm 2019 vẫn đến từ dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và than đá.
Trong khi đó, Công ty tư vấn Accenture cũng cho rằng nhu cầu dầu sẽ giảm mạnh, nhưng không giảm mạnh như BP dự đoán. Ngoài ra, ngay cả khi tiêu thụ dầu vào năm 2050 bằng 60-80% mức hiện nay, thì phần lớn sản lượng cần thiết để đáp ứng nhu cầu đó sẽ đến từ những giếng dầu hiện chưa hoạt động.
Quá trình chuyển đổi năng lượng khỏi dầu và khí đốt cũng có nguy cơ làm tăng giá của các loại nhiên liệu hóa thạch này do các nhà đầu tư ngừng đầu tư cho các dự án cung ứng mới trước khi người tiêu dùng sẵn sàng ngừng tiêu thụ loại năng lượng này.
Ông Della Vigna từ ngân hàng Goldman Sachs cho biết: “Chúng ta có thể có một thị trường dầu khí rất chật chội vì nguồn cung đang chậm lại nhưng nhu cầu vẫn không giảm”.
Các nhà phân tích cũng cho rằng các công nghệ khác có ý nghĩa quan trọng đối với việc giảm lượng khí thải carbon trong hệ thống năng lượng, như năng lượng hạt nhân quy mô nhỏ, thu trữ khí carbon và hydro xanh, cũng vẫn chưa thực sự phát triển.
Do đó, David Rabley, Giám đốc điều hành của Accenture, cho rằng vẫn có chỗ cho việc cung cấp hydro carbon, nhưng các nhà sản xuất dầu sẽ phải quyết định xem có trở thành công ty năng lượng rộng lớn với năng lượng tái tạo và hydro carbon hay không, hay chỉ tập trung vào sản xuất dầu khí với chi phí thấp và sạch hơn để trở thành “kẻ sống sót” của ngành công nghiệp này hoặc xoay trục hoàn toàn để trở thành nhà cung cấp năng lượng sạch với năng lượng tái tạo./.
Tin liên quan
-
Doanh nghiệp
Nhật Bản phát triển tàu chở dầu sử dụng năng lượng điện đầu tiên trên thế giới
08:27' - 09/10/2020
Tập đoàn công nghiệp nặng Kawasaki mới đây cho biết sẽ phát triển tàu chở dầu sử dụng năng lượng điện, không phát sinh khí thải gây hiệu ứng nhà kính đầu tiên trên thế giới.
-
Doanh nghiệp
Tập đoàn dầu khí ExxonMobil cắt giảm 1.600 việc làm ở châu Âu
10:56' - 06/10/2020
Tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ sẽ cắt giảm 1.600 nhân viên tại châu Âu, tương ứng hơn 11% lực lượng lao động của hãng tại khu vực này, do hoạt động kinh doanh chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19.
-
Doanh nghiệp
“Khoảng lặng” trong các hoạt động khai thác khi giá dầu giảm
18:18' - 04/10/2020
Giá dầu thấp đã buộc các công ty năng lượng lớn phải siết chặt hoạt động thăm dò và khai thác dầu, ngay cả khi việc tìm ra các mỏ dầu mới là yếu tố quyết định sự tồn tại của họ.
-
Hàng hoá
Nga tiếp tục là nước xuất khẩu dầu nhiều nhất sang Trung Quốc
21:04' - 25/09/2020
Số liệu được Tổng Cục Thống kê Hải quan Trung Quốc (GAC) công bố ngày 25/9 cho thấy tháng 8/2020 là tháng thứ hai liên tiếp Nga là nước xuất khẩu dầu mỏ nhiều nhất sang Trung Quốc.
Tin cùng chuyên mục
-
Hàng hoá
Khai mạc Hội chợ xúc tiến thương mại khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2024
19:56' - 18/04/2024
Sự kiện nằm trong khuôn khổ chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại được Bộ Công Thương phê duyệt; đồng thời là sự kiện hưởng ứng Tháng hành động vì hợp tác xã năm 2024.
-
Hàng hoá
Thông tin minh bạch bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp
16:47' - 18/04/2024
Thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ đã đem lại nhiều thuận lợi cũng như cả những phiền toái như "tiền mất tật mang" cho người tiêu dùng.
-
Hàng hoá
Giá dừa khô tăng hơn 30.000 đồng/chục
11:19' - 18/04/2024
Từ cuối tháng 2, giá dừa khô ở Trà Vinh liên tục tăng. Hiện dừa khô ở Trà Vinh được thương lái thu mua tại vườn có giá 80.000 đồng/chục (12 quả), cao hơn 30.000 đồng/chục so với gần 2 tháng trước.
-
Hàng hoá
Giá dầu giảm 3% trong phiên giao dịch 17/4
09:22' - 18/04/2024
Giá dầu giảm 3% trong phiên giao dịch 17/4 do dự trữ dầu thô của Mỹ tăng, số liệu kinh tế Trung Quốc yếu và nỗ lực của Mỹ nhằm thúc đẩy gói viện trợ cho Ukraine và Israel.
-
Hàng hoá
Áp lực tăng giá trên thị trường dầu thế giới
08:53' - 18/04/2024
Những bất ổn địa chính trị và lo ngại về nguồn cung đã đẩy giá dầu thế giới liên tục leo dốc trong thời gian qua.
-
Hàng hoá
Vì sao giá dầu thế giới đứng vững sau cuộc tấn công của Iran tại Israel?
20:06' - 17/04/2024
Giá dầu không tăng mạnh sau khi nước sản xuất lớn là Iran tấn công Israel, gây rủi ro xung đột lan rộng ở khu vực Trung Đông giàu dầu mỏ.
-
Hàng hoá
Giám sát chặt, kịp thời xử lý các vi phạm về kinh doanh vàng
16:26' - 17/04/2024
Quản lý thị trường cả nước đang đẩy mạnh quản lý, thu thập thông tin, theo dõi biến động với mặt hàng vàng, thường xuyên giám sát thị trường để kịp thời phát hiện những hành vi vi phạm
-
Hàng hoá
Argentina ghi nhận lượng tiêu thụ thịt bò thấp kỷ lục
14:32' - 17/04/2024
Lượng thịt bò được tiêu thụ tại Argentina, một trong những quốc gia sản xuất và tiêu thụ thịt bò hàng đầu thế giới đã xuống mức thấp gần như kỷ lục trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng.
-
Hàng hoá
Thu giữ gần 4.000 sản phẩm nhập lậu ở Móng Cái
12:22' - 17/04/2024
Đội Quản lý thị trường số 1 kịp thời phát hiện, xử lý đối với hành vi kinh doanh thực phẩm nhập lậu tại thành phố Móng Cái theo kế hoạch và công văn chỉ đạo của Cục Quản lý thị trường.