Toàn cảnh Hội nghị thượng đỉnh EU ở Brussels (Bỉ) ngày 22/6. AFP/ TTXVN
Ngày 23/6, trong phiên họp cuối cùng của Hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) tại Brussels, Bỉ lãnh đạo các nước thành viên nhất trí sẽ tiếp tục mở cửa thị trường đồng thời nỗ lực kiểm soát các đường biên giới bên ngoài nhằm ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp.
Tại cuộc họp báo kết thúc Hội nghị, Chủ tịch Hội đồng châu Âu (EC) Donald Tusk cho biết EU theo đuổi một chính sách thương mại vững chắc dựa trên một hệ thống thương mại đa phương mở và các quy tắc với vai trò trung tâm của Tổ chức Thương mại Quốc tế (WTO). EU sẽ tiếp tục chính sách giữ thị trường mở, chống lại các hành động bảo hộ và tích cực hành động vì mục tiêu tự do thương mại toàn cầu. Để đạt được mục đích đề ra, Liên minh sẽ tìm cách thúc đẩy một sân chơi bình đẳng, trong khi vẫn không lơ là việc tôn trọng và quảng bá các tiêu chuẩn then chốt về môi trường, xã hội, sức khoẻ và bảo vệ người tiêu dùng.
Hội đồng châu Âu yêu cầu các nhà lập pháp của các nước thành viên nhanh chóng thống nhất về các công cụ phòng vệ thương mại hiện đại và phù hợp với quy định của WTO nhằm tăng cường khả năng của EU trong việc giải quyết có hiệu quả các hành vi thương mại không công bằng, phân biệt đối xử và làm méo mó thị trường.
Hội đồng châu Âu kêu gọi Ủy ban châu Âu (EC) nhanh chóng triển khai các biện pháp bổ sung để các hoạt động thương mại và các công cụ phòng vệ thương mại của EU trở nên chủ động và đạt hiệu quả cao hơn. Nhằm làm chủ toàn cầu hóa, Hội đồng hoan nghênh sáng kiến của EC trong phân tích khoản đầu tư từ các nước thứ ba vào các lĩnh vực chiến lược, trong khi vẫn tôn trọng thẩm quyền của các quốc gia thành viên. Riêng về vấn đề này, Hội đồng sẽ bàn bạc tiếp trong những cuộc họp sau.
Trên thực tế, vấn đề thương mại quốc tế là yếu tố đang gây mâu thuẫn giữa những nhà bảo vệ tự do thương mại với những người chủ trương theo đuổi chính sách bảo hộ thương mại. Diễn biến Hội nghị thượng đỉnh EU lần này cũng thể hiện khá rõ sự bất đồng hiện nay trong nội bộ EU giữa phe chủ trương bảo vệ thương mại tự do và những người mong muốn theo đuổi một chính sách thương mại dựa trên các quy định cân bằng hơn.
Về vấn đề di cư, EU chủ trương tiếp tục kiểm soát hiệu quả các đường biên giới bên ngoài nhằm ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp vào Liên minh và cải cách hệ thống tị nạn châu Âu cũng như việc thực thi thỏa thuận EU-Thổ Nhĩ Kỳ một cách đầy đủ và không phân biệt đối xử.
EU cho rằng dòng di cư chủ yếu của những người nhập cư vì lý do kinh tế trên tuyến Trung Địa Trung Hải là một thách thức về cơ cấu và hiện vẫn là vấn đề đáng lo ngại. Khoảng 1.900 người đã thiệt mạng trên biển năm 2016 và hoạt động buôn người đã phát triển lên một quy mô lớn hơn. EU và các quốc gia thành viên sẽ phải tăng cường phối hợp và nỗ lực hiện thực hóa tất cả các nội dung chính của Tuyên bố Malta, Khung đối tác và kế hoạch hành động chung Valletta.
Tại buổi họp báo, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker đã kêu gọi các nước thành viên EU tôn trọng các cam kết tài chính đối với châu Phi để chống nạn nhập cư trái phép. Các nước thành viên đã không giữ lời hứa về các cam kết đối với quỹ châu Phi.
Năm 2015 EC đưa ra đề xuất về một quỹ trị giá 1,8 tỷ euro và các nước thành viên đã dự định tăng gấp đôi con số này, tuy nhiên đến thời điểm hai năm sau thì điều này không hề được thực hiện. Đến nay các nước thành viên đã hứa hẹn 200 triệu nhưng mới chỉ 89 triệu euro được giải ngân. Chính vì thế EC phải tăng khoản đóng góp của mình lên 2,6 tỷ euro.
Cũng tại phiên họp này, các nhà lãnh đạo EU đã nhấn mạnh sự quan trọng hàng đầu của một tầm nhìn kỹ thuật số đầy tham vọng cho châu Âu. Một sự tiếp cận toàn diện về kỹ thuật số là cần thiết để EU có thể đối mặt với những thách thức mới nảy sinh và tận dụng các cơ hội do cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đem lại. Và muốn đạt được điều này châu Âu cần phải khẩn trương triển khai chiến lược về thị trường kỹ thuật số chung trong tất cả các lĩnh vực.