Khắc trị "tư duy phòng thủ"

Dây chuyền sản xuất lốp xe tại một công ty Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: Danh Lam - TTXVN

Chỉ số tăng trưởng kinh tế trong quý I/2023 của Tp. Hồ Chí Minh chỉ đạt 0,7% như là "một dấu đỏ" cảnh báo về tình trạng "sức khỏe" của nền kinh tế lớn của cả nước đang đà giảm tốc và nhìn xa hơn đó là chiều hướng ngày càng suy giảm vai trò, động lực của đầu tàu kinh tế.

Một trong những nguyên nhân chính được chỉ ra đó là một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức của thành phố rơi vào tình trạng "ngủ đông", có tư duy "phòng thủ", tâm lý đùn đẩy, không dám làm.

*Rào cản của sự phát triển

Nêu ra một trong những nguyên nhân khiến chỉ số tăng trưởng kinh tế của Tp. Hồ Chí Minh trong quý đầu tiên năm 2023 thấp bất ngờ, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Tp. Hồ Chí Minh cho rằng: Sự sụt giảm kinh tế của Tp. Hồ Chí Minh có một phần đến từ vấn đề nội tại của bộ máy công vụ. Qua quan sát có thể nhận ra các sự vụ liên quan đến pháp lý thời gian vừa qua khiến đội ngũ cán bộ, công chức thực thi công vụ có tâm lý e dè, cẩn trọng trong giải quyết công việc.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng. Ảnh: Thúy Hiền/BNEWS/TTXVN

Tại buổi làm việc của Thường trực Chính phủ với Ban Thường vụ Thành ủy Tp. Hồ Chí Minh ngày 16/4 vừa qua, trong phát biểu của mình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã đề cập rất mạnh mẽ về thực trạng sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh của một bộ phận cán bộ, công chức của Tp. Hồ Chí Minh hiện nay.

Nhưng trong 10 năm (2011-2020), tốc độ này giảm chỉ còn 7,2%/năm và năm 2020, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Tp. Hồ Chí Minh chỉ bằng khoảng 45% so với tốc độ tăng trưởng chung của cả nước. Qua đó cho thấy, từ năm 2010 đến nay, sự phát triển của thành phố đã bộc lộ sự giảm tốc, thậm chí tụt hậu so với cả nước ở một số lĩnh vực như thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, xuất khẩu, tính hấp dẫn của môi trường cạnh tranh; các yếu kém về giao thông, ngập nước, chất lượng môi trường có xu hướng gia tăng.

Tính vượt trội, sự năng động, sáng tạo, vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt đối với vùng và cả nước có chiều hướng suy giảm, kinh tế tăng trưởng chậm, năng lực cạnh tranh quốc tế còn thấp. Những hạn chế, khuyết điểm, vướng mắc chưa được giải quyết dứt điểm thì nhiều khó khăn, thách thức mới phát sinh, trở thành điểm nghẽn cản trở sự phát triển của thành phố.

Một số ban, bộ, ngành Trung ương chưa thực sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời cho thành phố, dẫn đến một số chủ trương thực hiện chậm hoặc chưa đầy đủ, nhiều khó khăn, vướng mắc chậm được tháo gỡ, giải quyết.

* Cần một "cú hích mạnh" về tư duy đổi mới

Theo nhiều chuyên gia kinh tế, "cú sốc" và những "sang chấn" từ đại dịch COVID-19 thời gian qua cũng được nhìn nhận tác động không nhỏ đến đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố hiện nay. Mặt khác, truyền thống, bản sắc sáng tạo và dám nghĩ, dám làm của bộ máy chính quyền, doanh nghiêp và người dân Tp. Hồ Chí Minh đã bị mai một và thay thế bằng "tư duy phòng thủ", tâm lý "không làm, không sai".

Vòng xoay Lăng Cha Cả (quận Tân Bình) thưa vắng người tham gia giao thông trong ngày đầu Thành phố thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

Thiết nghĩ, người dân, doanh nghiệp và tất cả những ai quan tâm đến đầu tàu kinh tế Tp. Hồ Chí Minh đều đang rất trông chờ vào một "cú hích mạnh" về sự thay đổi của bộ máy chính quyền với tư duy đổi mới, quyết đoán, sáng tạo, "dám nghĩ, dám làm" và cả "dám nói" như Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh Ban thường vụ Thành ủy thành phố vừa qua.

Có lẽ yêu cầu tiên quyết đặt ra đối với thành phố lúc này đó là tiếp tục xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo, quản lý của các cấp uỷ, chính quyền; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đủ phẩm chất, năng lực, ngang tầm nhiệm vụ. Mặt khác, "chăm lo quy hoạch, đào tạo, phát triển đội ngũ cán bộ kế thừa; tạo môi trường thuận lợi và khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung", như trong Nghị quyết 31-NQ-TW đã nêu.

Tuy nhiên, để cụ thể hóa những chính sách đó thành các sản phẩm cụ thể, tạo động lực cho doanh nghiệp phát triển sản xuất – kinh doanh, mang lại cuộc sống ấm no cho người dân, tạo điều kiện cho thành phố đóng góp nhiều hơn nữa cho cả nước cần phải có một bộ máy, đội ngũ cán bộ năng động, mang trong mình bản sắc sáng tạo và dám nghĩ, dám làm, có tinh thần trách nhiệm cao vì lợi ích chung.

Vấn đề cấp bách trước mắt là phải tháo được điểm nghẽn về đầu tư công cho từng dự án cụ thể, xác định rõ vướng mắc ở đâu, trách nhiệm của ai, thẩm quyền cấp nào để giải quyết một cách ráo riết. Nếu đó là trách nhiệm của cán bộ cấp thành phố, không xong việc thì thay người. Có như vậy mới tạo ra sự chuyển động cho các dự án và chấn chỉnh tình trạng chùng lại trong bộ máy công quyền.

Xem thêm:

>> Né trách nhiệm “bào mòn” tăng trưởng: Bài 1 - Sợ sai kéo dài ...trì trệ

• >> Né trách nhiệm “bào mòn” tăng trưởng - Bài 2: Gỡ điểm nghẽn về chính sách