Khẩn trương công khai các chính sách, quy định đưa Trung tâm Tài chính quốc tế đi vào hoạt động

Thủ tướng Chính phủ vừa yêu cầu các cơ quan liên quan khẩn trương trình Chính phủ ban hành Nghị định về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam, đưa vào hoạt động ngay trong tháng 11. Theo đó, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng cần chuẩn bị các điều kiện cần thiết, ban hành và công bố công khai các chính sách, quy định đặc thù trong thẩm quyền; đồng thời, khẩn trương, công khai, minh bạch để tạo đà, tạo lực, tạo khí thế…

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và căn cứ Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam, dự kiến Chính phủ sẽ thành lập Trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Theo đó, Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh có quy mô diện tích khoảng 899 ha; Trung tâm Tài chính quốc tế tại Đà Nẵng có quy mô diện tích khoảng 300 ha. Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ bắt đầu vận hành ngay trong năm 2025.

Trong đó, định hướng phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh có hệ sinh thái tài chính đa dạng, hiện đại; cung cấp các dịch vụ tài chính chuyên sâu, khai thác tác động cộng hưởng, tương hỗ của các dịch vụ tài chính, dịch vụ hỗ trợ khác nhau. Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh phát triển thị trường vốn gắn với các sản phẩm tài chính, phái sinh tài chính, dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ, bảo hiểm, các sản phẩm, dịch vụ tài chính xanh; hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ; phát triển các lĩnh vực dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ (fintech) và đổi mới sáng tạo…

Trong khi đó, Trung tâm Tài chính quốc tế tại Đà Nẵng gắn với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và ứng dụng các công nghệ chiến lược; phát triển trên nền tảng hạ tầng công nghệ và đổi mới sáng tạo, hoạt động ổn định, minh bạch, theo thông lệ quốc tế và phù hợp với xu hướng phát triển; cung cấp dịch vụ tổ chức thị trường và tài chính, thu hút nguồn vốn quốc tế, các nhà đầu tư lớn, các nhà phát triển, doanh nghiệp khởi nghiệp, chuyên gia công nghệ có tư duy toàn cầu và nhân tài thuộc lĩnh vực tài chính đến làm việc và tạo ra giá trị vượt trội dựa trên môi trường sống và làm việc thân thiện, có bản sắc, dịch vụ chất lượng cao, an ninh an toàn và quản trị minh bạch.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Nghị định của Chính phủ về thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế là văn bản có tính nền tảng, bản lề cho toàn bộ quá trình triển khai sau này. Nghị định sẽ quy định cụ thể cơ cấu bộ máy quản lý, điều hành, giám sát Trung tâm Tài chính quốc tế, chức năng, quyền hạn của các cơ quan trong trung tâm, cũng như các cơ chế, chính sách đặc thù để Trung tâm Tài chính quốc tế vận hành theo thông lệ quốc tế.

Mục tiêu là tạo ra khung khổ pháp lý vừa đột phá, cạnh tranh, vừa ổn định và nhất quán, đủ sức thiết lập và vận hành Trung tâm Tài chính quốc tế thành công, bền vững. Nếu được thiết kế bài bản, chặt chẽ và minh bạch, nghị định sẽ giúp xây dựng niềm tin vững chắc cho nhà đầu tư và các định chế tài chính quốc tế ngay từ đầu.

Nghị quyết 222 của Quốc hội đã xác định, Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam gồm các cơ quan: Cơ quan điều hành, có chức năng quản lý, điều hành trực tiếp mọi hoạt động tại Trung tâm tài chính quốc tế; Cơ quan giám sát có chức năng giám sát, thanh tra, kiểm tra, phòng ngừa và xử lý vi phạm tại đây; Cơ quan giải quyết tranh chấp.

Với mô hình "1 trung tâm, 2 điểm đến" là TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, việc quan trọng là xác định vị trí và thẩm quyền của mỗi cơ quan, sao cho không chồng chéo và phát sinh thêm thủ tục hành chính.

Trong Hội nghị về thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam cuối tuần qua, các đại biểu đã thống nhất với phương án thành lập hai cơ quan điều hành tại hai địa phương (TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng), nhưng một cơ quan giám sát chung, một toà án chung để giải quyết các tranh chấp.

Các đại biểu cho rằng, việc hình thành 2 cơ quan điều hành tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng không chỉ làm rõ mô hình "1 trung tâm tài chính, 2 điểm đến" của Việt Nam, mà còn trao quyền chủ động cho mỗi địa phương.

Để Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam sớm đi vào hoạt động, tại Hội nghị kinh tế - xã hội vừa tổ chức cuối tuần qua, ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Giám đốc Sở Tài chính TP. Hồ Chí Minh cho biết, hiện thành phố đang tích cực triển khai các nhiệm vụ trọng điểm nhằm sớm đưa Trung tâm Tài chính quốc tế đi vào hoạt động. Về khung pháp lý, TP. Hồ Chí Minh đã tham gia góp ý chi tiết đối với 8/8 Nghị định hướng dẫn thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế, bao gồm các cuộc họp, thảo luận với Tổ soạn thảo và Hội đồng thẩm định của Bộ Tư pháp.

Hiện, 7 Nghị định đã được thẩm định, riêng Nghị định về chính sách cư trú, xuất nhập cảnh do Bộ Công an chủ trì đang lấy ý kiến các cơ quan liên quan. Song song đó, thành phố chủ động soạn thảo Quy chế hoạt động Trung tâm Tài chính quốc tế phối hợp với Đà Nẵng để chuẩn bị cho việc đưa trung tâm vào vận hành ngay sau khi khung pháp lý hoàn tất.

TS. Trần Du Lịch, chuyên gia kinh tế nhận định, việc hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh đang hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi, nhất là trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam vừa được FTSE Russell nâng hạng lên nhóm thị trường mới nổi. Đây là bước ngoặt mở ra cơ hội thu hút dòng vốn quy mô lớn từ các quỹ đầu tư toàn cầu.

Theo ông Trần Du Lịch, nếu được triển khai hiệu quả, Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ giúp TP. Hồ Chí Minh huy động nguồn lực tài chính cho các dự án hạ tầng chiến lược, mà còn nâng tầm vị thế tài chính của thành phố, tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành siêu đô thị toàn cầu, trung tâm đổi mới sáng tạo và tài chính của khu vực Đông Nam Á.

Từ góc nhìn nhà đầu tư, ông Qin En Looi, Đối tác điều hành Onigiri Capital cho rằng, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng trong khu vực. Điều khiến họ đặc biệt quan tâm đến Việt Nam không chỉ nằm ở tiềm năng trở thành một trung tâm tài chính của khu vực, mà còn ở chất lượng nguồn nhân lực đang sở hữu.

Theo ông Qin En Looi, trong khu vực Đông Nam Á, hiếm có quốc gia nào sở hữu lực lượng nhân tài kỹ thuật vừa dồi dào vừa có chiều sâu như Việt Nam. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp công nghệ thành công đã được hình thành và phát triển mạnh mẽ tại đây.

“Sự kết hợp giữa tiềm năng trở thành trung tâm tài chính và nguồn nhân lực kỹ thuật chất lượng cao chính là nền tảng đầy hứa hẹn, mở ra cơ hội để các nhà đầu tư quốc tế tăng cường rót vốn và đồng hành cùng các doanh nghiệp, con người Việt Nam trong chặng đường phát triển sắp tới”, ông Qin En Looi cho hay.

Về phía doanh nghiệp trong nước, ông Mai Huy Tuần, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ số SSI (SSI Digital) cho rằng, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất để đưa Trung tâm Tài chính quốc tế vào hoạt động đó là xây dựng hành lang pháp lý, có nguồn nhân lực chất lượng, những người hiểu biết và có kinh nghiệm vận hành lĩnh vực tài chính toàn cầu. Họ sẽ phát triển các mô hình kinh doanh, kết nối với hệ thống tài chính truyền thống và phi truyền thống, vận hành các dòng tiền đa dạng. Chính từ đó, một trung tâm tài chính thực sự sẽ hình thành.

Còn theo PGS-TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh, hoàn toàn có thể đưa Trung tâm Tài chính quốc tế vào hoạt động từ tháng 11 vì công tác chuẩn bị đã được triển khai từ trước. Quá trình đưa trung tâm đi vào hoạt động rồi tiếp tục vừa làm vừa hoàn thiện những vấn đề liên quan đến công nghệ, kỹ thuật sẽ cần từ 3 - 5 năm như lộ trình đã được đưa ra trước đó.

Đại biểu Quốc hội, TS, Trần Hoàng Ngân nhận định, việc Thủ tướng muốn đưa Trung tâm Tài chính quốc tế đi vào hoạt động trong tháng 11 là dễ hiểu vì Nghị quyết số 222 của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9.

“Với nghị quyết của Quốc hội và các nghị định của Chính phủ TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sẽ có đủ cơ sở để đưa Trung tâm Tài chính quốc tế đi vào hoạt động chính thức. Riêng TP. Hồ Chí Minh đã có các dịch vụ như: ngân hàng quốc tế, tài chính quốc tế thì khi có quy chế hoạt động cụ thể sẽ kêu gọi được sự tham gia của nhiều đơn vị quốc tế”, TS. Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh.

Còn theo chuyên gia tài chính ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu, Việt Nam đưa vào vận hành thành công Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ góp phần đưa hình ảnh đất nước tiến thêm một bước lên vị trí cao hơn trên thị trường quốc tế; đồng thời, góp phần làm tăng khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Đáng chú ý, hệ thống tài chính quốc gia sẽ phát triển mạnh hơn, hiện đại hơn và từ đó góp phần thúc đẩy nền kinh tế có khả năng hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 2 chữ số trong giai đoạn tiếp theo", TS Nguyễn Trí Hiếu cho biết thêm./.

Thúy Hiền