Không thực hiện hạ lãi suất, Thống đốc Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ bị sa thải

Thống đốc Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ Murat Cetinkaya tại một buổi lễ ở Ankara ngày 19/4/2016. Ảnh: AFP/ TTXVN

Theo ba nguồn tin, quyết định của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan hồi đầu tháng về việc sa thải Thống đốc Ngân hàng trung ương Murat Cetinkaya xuất phát từ việc ông này không thực hiện yêu cầu hồi tháng Sáu về việc cắt giảm lãi suất 300 điểm cơ bản.
Các nguồn tin cho biết, Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ được yêu cầu hạ lãi suất 300 điểm cơ bản trong tháng Sáu và tiếp tục trong tháng Bảy.

Tuy nhiên, ủy ban chính sách tiền tệ của ngân hàng này họp đã quyết định giữ nguyên lãi suất, do nhiều yếu tố như tình hình nền kinh tế, các số liệu, đặc biệt là số liệu về lạm phát.
Ông Erdogan là người công khai phản đối việc duy trì các mức lãi suất cao. Trong một phát biểu, ông đã nói, người không thực hiện những yêu cầu về lãi suất cần phải được thay thế.

Hai giờ trước quyết định tăng lãi suất của Ngân hàng trung ương vào tháng Chín năm ngoái được thông báo, ông đã chỉ trích gay gắt Ngân hàng trung ương về các giải pháp sai lầm trong vấn đề lạm phát.

Ông cũng đã bày tỏ lo ngại về các lần nâng lãi suất trước đó và từ giữa năm ngoái đã chấm dứt việc liên hệ trực tiếp với ông Cetinkaya.
Trong năm ngoái, Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã nâng lãi suất 11,25 điểm phần trăm khi nước này đối mặt với cuộc khủng hoảng tiền tệ và lạm phát tăng, bao gồm lần tăng 625 điểm cơ bản lên 24% vào tháng Chín.

Quyết định này xuất phát từ việc đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ mất giá mạnh và góp phần đưa lạm phát giảm xuống từ mức cao kỷ lục 15 năm là 25% vào tháng 10. Tuy nhiên, nền kinh tế do đó đã rơi vào suy thoái.
Các biện pháp khác cũng đã gây căng thẳng giữa Bộ trưởng Tài chính Berat Albayrak và ông Cetinkaya.

Những biện pháp này bao gồm các động thái hỗ trợ về tài chính cho chính phủ bằng việc chuyển cổ tức của ngân hàng trung ương cho Bộ Tài chính trước thời hạn, đề ra trần lãi suất mà các ngân hàng nhà nước phải trả cho người gửi tiền và điều chỉnh tỷ lệ dự trữ bắt buộc của các ngân hàng. 
Tuy nhiên, việc ông Cetinkaya bị sa thải diễn ra vào lúc các nhà kinh tế đang nhận định ngân hàng này dưới sự điều hành của ông Cetinkaya sẽ bắt đầu hạ lãi suất. 

Khảo sát của Reuters được công bố ngày 19/7 cho thấy các nhà kinh tế nhận định Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hạ lãi suất 250 điểm cơ bản xuống 21,5% tại cuộc họp vào ngày 25/7.