Tân Thủ tướng Malaysia Muhyiddin Yassin đã tuyên thệ nhậm chức ngày 1/3 sau khi Thủ tướng Mahathir Mohamad từ chức. Chính phủ mới của Malaysia giờ đây bày tỏ mong muốn cử một phái đoàn đến Ấn Độ càng sớm càng tốt, trong một nỗ lực cải thiện các mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Theo Bộ trưởng Công nghiệp Đồn điền và Hàng hóa Malaysia Mohd Khairuddin Aman Razali, nước này đặt mục tiêu giải quyết bất đồng về vấn đề dầu cọ với Ấn Độ trong vòng một tháng.
Ấn Độ là quốc gia tiêu thụ nhiều dầu ăn nhất và là nhà nhập khẩu dầu cọ lớn nhất thế giới. Hồi tháng 1/2020, Ấn Độ từ chối mua dầu cọ của Malaysia, sau khi sau khi ông Mahathir Mohamad có những phát biểu chỉ trích các chính sách của Ấn Độ liên quan vấn đề Kashmir và Luật Quốc tịch sửa đổi (CAA).

Ấn Độ chiếm gần 1/4 tổng khối lượng dầu cọ xuất khẩu của Malaysia trong năm 2019 và là quốc gia mua dầu cọ lớn nhất của Malaysia trong 5 năm trở lại đây.

Việc Ấn Độ hạn chế nhập khẩu dầu cọ từ Malaysia đã tác động tiêu cực đến hoạt động xuất nhập khẩu dầu ăn toàn cầu, với việc Indonesia chuyển sang cung cấp cho Ấn Độ, Malaysia vội vàng tiếp cận những thị trường do Indonesia bỏ lại và Ấn Độ thay thế dầu cọ bằng các loại dầu khác.

Đáng chú ý, Malaysia trong hai tháng đầu năm nay đã tăng nhập khẩu đường thô từ Ấn Độ. Theo thống kê của Hiệp hội Thương mại Đường Ấn Độ (AISTA), từ đầu năm đến nay, Malaysia đã nhập khẩu gần 324.500 tấn đường thô từ Ấn Độ.

Trong cả năm 2019, Malaysia nhập khẩu tổng cộng 1,95 triệu tấn đường thô, theo Tổ chức Đường Quốc tế. Các chuyên gia cho rằng Malaysia thường mua nhiều đường từ các đối tác như Brazil và Thái Lan, nhưng trong thời điểm này ưu tiên được dành cho Ấn Độ để giải quyết vấn đề dầu cọ giữa hai nước.
Những thay đổi chính trị ở Malaysia có thể thực sự giúp hai nước chấm dứt "cuộc chiến dầu cọ”, mặc dù thực tế Kuala Lumpur chưa đưa ra bất kỳ gợi ý nào trong việc sửa đổi các đánh giá trước đây về vấn đề Kashmir và mối liên hệ với luật quốc tịch Ấn Độ, theo nhận định của bà Ekaterina Kochetkova - nhà nghiên cứu từ Viện nghiên cứu phương Đông, Viện Hàn lâm Khoa học Nga.

Chuyên gia Kochetkova đánh giá, để giảm thiểu và thậm chí loại bỏ cuộc xung đột này, Malaysia cũng xem xét việc tăng nhập khẩu thịt trâu từ Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ sẽ đáp lại và thỏa hiệp, bởi vượt qua tranh chấp thương mại có lợi cho tất cả các bên.

Sự rạn nứt trong mối quan hệ truyền thống không chỉ khiến Malaysia thiệt hại, mà còn ảnh hưởng đến thị trường tiêu dùng ở Ấn Độ. Chuyên gia Nga cũng lưu ý Ấn Độ có số người di cư lớn thứ ba ở Malaysia. Họ theo dõi sự phát triển của quan hệ song phương và cũng có thể ảnh hưởng đến tình hình.

Bên cạnh đó, bà Kochetkova cho rằng chính phủ mới của Malaysia cũng sẽ tiếp tục phát triển mối quan hệ láng giềng thân thiện, truyền thống với Trung Quốc. Dưới thời ông Mahathir Mohamad, quan hệ song phương trong chính trị, kinh tế phát triển ổn định, mặc dù Malaysia đã đình chỉ một số dự án cơ sở hạ tầng chung.

Hai bên đã có thể tìm ra các giải pháp chấp nhận lẫn nhau và tiếp tục thực hiện một số dự án, điều này khẳng định tính chất cùng có lợi của sự hợp tác song phương. Chuyên gia này tin rằng những khó khăn hiện tại trong việc thực hiện các dự án liên quan đến đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 chỉ là tạm thời.
Trong một diễn biến khác, Cục Thống kê Quốc gia Malaysia cho biết, xuất khẩu tháng 1/2020 của nước này đã giảm 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, bộ phận nghiên cứu của ngân hàng Kenanga dự đoán xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm này của Malaysia cũng sẽ giảm.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế Lý Hiểu Vi, thuộc ngân hàng Hong Leong, nhận định xuất khẩu giảm sẽ kéo tụt tăng trưởng kinh tế của nước này quý I/2020 xuống dưới 3%.
Đối với cả năm 2020, chuyên gia kinh tế trưởng Antonidas, thuộc ngân hàng đầu tư Malaysia (AmInvestment Bank Bhd), chỉ rõ dịch COVID-19 ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng và vận tải của thế giới, thương mại toàn cầu sẽ giảm xuống.

Cộng thêm sự suy giảm của giá nguyên liệu thô, sự sụt giảm của ngành công nghệ toàn cầu, rủi ro xuất nhập khẩu lao dốc gia tăng. Dự kiến, tăng trưởng kinh tế của Malaysia năm 2020 có thể giảm tới mức "đáy" là 2,5%, giới hạn dưới của biên độ 2,5-3,8%.
Theo báo cáo mới nhất của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), dịch COVID-19 sẽ ảnh hưởng lớn tới kinh tế của các nước đang phát triển ở châu Á. Kinh tế Malaysia có thể bị tổn thất 3,5 tỷ RM (831 triệu USD), tương đương 0,23% GDP. Nếu tình hình nghiêm trọng, kinh tế Malaysia có thể tổn thất tới 6,3 tỷ RM (1,52 tỷ USD)./.