Mở rộng phạm vi địa bàn bắt buộc thanh toán không dùng tiền mặt qua kho bạc

Ngày 12/1, phát biểu tại họp báo kết quả công tác trong năm 2023 của Kho bạc Nhà nước, Phó Tổng giám đốc Kho bạc Nhà nước Trần Thị Huệ cho biết, thời gian tới, Kho bạc Nhà nước tiếp tục mở rộng các kênh thanh toán phối hợp thu với ngân hàng thương mại; mở rộng các tài khoản chuyên thu, đẩy mạnh các kênh thu nộp điện tử qua các kênh trung gian thanh toán.

Đồng thời, mở rộng phạm vi địa bàn bắt buộc phải thanh toán qua kênh chuyển khoản bằng cách phối hợp với Ngân hàng Nhà nước khảo sát các địa bàn, những nơi có thể thực hiện tốt việc trả lương qua tài khoản, nhất là ở những vùng sâu vùng xa.

Theo Kho bạc Nhà nước, năm 2023 là năm thứ 2 thực hiện Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt. Theo đó, hệ thống Kho bạc Nhà nước đã nỗ lực hiện đại hóa phương thức thu, chi ngân sách nhà nước; tăng cường trao đổi, phối hợp, kết nối với các đơn vị liên quan, thúc đẩy các kênh thanh toán điện tử nhằm gia tăng tiện ích, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, người dân như tiếp tục thực hiện kết nối liên thông giữa các hệ thống, chương trình với cơ quan thuế, hải quan, Cổng Dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng quốc gia (IPBS) và các hệ thống thanh toán của các ngân hàng thương mại. 

Thống kê của Kho bạc Nhà nước cho thấy, trong năm 2023 số thu chi ngân sách nhà nước bằng tiền mặt tại hệ thống Kho bạc Nhà nước tiếp tục giảm, số thu ngân sách nhà nước bằng tiền mặt chiếm khoảng 0,069% so với tổng thu ngân sách nhà nước, giảm 0,091% so với năm 2022; số chi ngân sách nhà nước bằng tiền mặt chiếm khoảng 0,097% so với tổng chi ngân sách nhà nước, giảm 0,263% so với năm 2022.

Chia sẻ tại buổi họp báo, ông Nguyễn Văn Quang - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Kho bạc Nhà nước) cho biết, để có những kết quả trên hệ thống Kho bạc Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt, từ việc tổ chức thực hiện đến cơ chế chính sách; xây dựng đề án thanh toán không dùng tiền mặt với mục đích chung để giảm thu – chi tiền mặt qua Kho bạc Nhà nước.

Ông Nguyễn Văn Quang cho biết, thực tế vẫn còn những khoản chi tiền mặt qua Kho bạc Nhà nước dù chiếm ttỷ lệ rất nhỏ. Theo quy định hiện nay, những khoản được phép chi tiền mặt qua Kho bạc Nhà nước, cụ thể khoản thanh toán cá nhân của các đơn vị hưởng lương ngân sách chưa có điều kiện để chuyển khoản được như tai các vùng sâu vùng xa; một số khoản chi bằng tiền mặ như chi trả nợ, chi đền bù giải phóng mặt bằng; chi về nghiệp vụ mật của khối an ninh quốc phòng. 

Cùng với đó, theo quy định, mua sắm hàng hoá dịch vụ dưới 5 triệu đồng được phép thanh toán bằng tiền mặt qua Kho bạc Nhà nước. Ngoài ra với những khoản chi mua sắm hàng hoá ở mức dưới 100 triệu đồng cũng có thể được rút tiền mặt tại kho bạc, từ 100 triệu đồng trở lên thì rút tiền mặt tại ngân hàng.

Theo ông Nguyễn Văn Quang, mục tiêu của hệ thống Kho bạc Nhà nước là đến năm 2025 không còn chi tiền mặt. Về thu tiền mặt thì hướng tới giảm mức thấp nhất vì theo quy định của Luật Quản lý thuế, với người nộp thuế, phí, lệ phí có quyền chọn phương thức nộp bằng tiền mặt hay chuyển khoản tại các điểm thu… 

Mặt khác, để tránh tình trạng thực hiện chi sai tiền mặt hoặc các đề nghị sai, hệ thống Kho bạc Nhà nước sẽ tăng cường kiểm soát chi ngân sách nhà nước với các khoản chi; phân định rõ khoản nào sẽ chuyển khoản; khoản nào được rút tiền mặt; từ đó yêu cầu khách hàng thực hện đúng quy định.

Bên cạnh đó, để tạo thuận lợi tối đa cho đơn vị sử dụng ngân sách, Kho bạc Nhà nước đã triển khai uỷ quyền thanh toán các khoản chi điện, nước, dịch vụ viễn thông. Tính đến ngày 31/12/2023, có tổng cộng 39.388 đơn vị sử dụng ngân sách đã uỷ quyền để Kho bạc Nhà nước thực hiện thanh toán số tiền hơn 1.459 tỷ đồng cho dịch vụ điện, nước và 176 tỷ đồng cho dịch vụ viễn thông trên toàn quốc. 

Theo ông Trần Mạnh Hà, Vụ trưởng Vụ Kiểm soát chi (Kho bạc Nhà nước), sau khi uỷ quyền cho Kho bạc Nhà nước, đơn vị sử dụng ngân sách không cần lập hồ sơ thanh toán qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến. Các hoá đơn của đơn vị sử dụng ngân sách sẽ được Kho bạc Nhà nước tự động thanh toán ngay sau khi nhận được thông tin từ nhà cung cấp dịch vụ. Do ngày thanh toán được ấn định trước, việc triển khai chương trình góp phần tăng hiệu quả cho dự báo ngân quỹ. 

Đồng thời, các nhà cung cấp phối hợp với Kho bạc Nhà nước cũng được hưởng lợi từ chương trình do dòng tiền được lưu thông nhanh chóng, chủ động trong xây dựng và thực hiện kế hoạch.

“Hiện nay có khoảng 120 nghìn đơn vị sử dụng ngân sách, tính trung bình mỗi tháng sẽ có khoảng 240 nghìn hồ sơ đề nghị thanh toán khoản chi điện, nước với quy trình thực hiện trên dịch vụ công trực tuyến giống như các khoản chi khác. Với gần 40 đơn vị sử dụng ngân sách đã thực hiện uỷ quyền thanh toán, ước tính giảm được tổng số 90.684 hồ sơ giao dịch/tháng). Điều này đã giúp tiết kiệm thời gian và chi phí hoạt động”, ông Trần Mạnh Hà cho biết.

Kho bạc Nhà nước cũng cho biết, đến ngày 31/12/2023, có hơn 568 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư công dược thanh toán qua Kho bạc Nhà nước, bằng 85,7% kế hoạch Thủ tướng giao. Đối với giải ngân vốn chi thường xuyên, năm 2023, Kho bạc Nhà nước đã giải ngân hơn 1 triệu tỷ đồng, bằng 84,7% dự toán chi thường xuyên năm 2023.

Bên cạnh đó, theo Kho bạc Nhà nước, đến cuối năm 2023, tồn dư ngân quỹ nhà nước khoảng 800.000 tỷ đồng, gồm các khoản như: nguồn tiền cải cách tiền lương, tiền chuyển nguồn...

Kho bạc Nhà nước yêu cầu thành viên chấp hành đúng quy định về phương thức gửi, thời gian xử lý hồ sơ, không được yêu cầu khách hàng giao dịch bổ sung, hoàn thiện hồ sơ quá 01 lần. Đồng thời, hiện đại hóa phương thức kiểm soát chi thông qua các chương trình ứng dụng. Đến nay, 100% các đơn vị đã tham gia giao dịch trên Hệ thống Dịch vụ công trực tuyến. 

Để góp phần đẩy nhanh vốn đầu tư công, Kho bạc Nhà nước phối hợp đơn vị phổ biến cơ chế, chính sách cho cán bộ kiểm soát chi trong hệ thống về thanh toán, quyết toán dự án đầu tư công nguồn ngân sách để triển khai, thực hiện đúng quy định.

Kho bạc Nhà nước cũng trao đổi, chia sẻ khó khăn vướng mắc trong quá trình triển khai để từ đó đề ra các biện pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công cũng như kịp thời giải đáp, ghi nhận, tổng hợp khó khăn vướng mắc báo cáo cấp có thẩm xem xét, quyết định.