Mỹ: Nợ tăng vọt và thâm hụt ngân sách gây quan ngại đối với nền kinh tế
Hiện khoản nợ của chính phủ liên bang lên tới 34.500 tỷ USD, nhiều hơn khoảng 11.000 tỷ USD so với tháng 3/2020. Trước đây, những lo ngại về mức nợ “khủng” phần lớn thường xuất hiện trong cuộc tranh cãi giữa các đảng cầm quyền, cũng như những tổ chức giám sát như Ủy ban Ngân sách Trách nhiệm liên bang.
Tuy nhiên trong những ngày gần đây, những lo ngại này đã lan sang các quan chức chính phủ và những người có tên tuổi lớn trong lĩnh vực tài chính, thậm chí một công ty nổi tiếng ở Phố Wall còn tự hỏi liệu chi phí liên quan đến nợ có gây ra rủi ro đáng kể cho đà tăng của thị trường chứng khoán hay không.
Những con số mà Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) công bố rất đáng quan ngại. Cơ quan giám sát này ước tính nợ do người dân nắm giữ, hiện tổng cộng là 27.400 tỷ USD và không bao gồm nợ chính phủ, sẽ tăng từ mức tương đương 99% GDP hiện tại lên 116% trong thập kỷ tới. Theo CBO, đây sẽ là “con số lớn hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử của quốc gia”.
Thâm hụt ngân sách gia tăng đã đẩy nhanh nợ, và CBO dự kiến điều này sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn. CBO dự báo thâm hụt ngân sách trong năm tài chính 2024 ở mức 1.600 tỷ USD, con số này đã lên tới 855 tỷ USD trong giai đoạn từ tháng 10/2023-4/2024, và sẽ tăng lên 2.600 tỷ USD trong năm 2034. Tỷ lệ thâm hụt trên GDP sẽ tăng từ 5,6% trong năm nay lên 6,1% trong 10 năm.
Theo báo cáo của CBO, kể từ cuộc Đại suy thoái, thâm hụt chỉ vượt quá mức trên trong và ngay sau Thế chiến thứ II, cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2009 và đại dịch COVID-19. Nói cách khác, mức thâm hụt cao như vậy thường xảy ra chủ yếu trong các thời kỳ suy thoái kinh tế, chứ không phải trong giai đoạn tương đối thịnh vượng mà Mỹ đã trải qua.
Để so sánh, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu được yêu cầu giữ mức thâm hụt ở mức 3% GDP. Theo kênh truyền hình Sky News, Giám đốc điều hành của ngân hàng JPMorgan Chase Jamie Dimon cho rằng Mỹ nên nhận thức rõ cần tập trung nhiều hơn vào các vấn đề thâm hụt ngân sách của mình, và điều đó quan trọng đối với thế giới.
Trước đó vài ngày, nhà sáng lập Bridgewater Associates, ông Ray Dalio tỏ ra lo ngại mức nợ cao của Mỹ sẽ khiến trái phiếu chính phủ trở nên kém hấp dẫn, "đặc biệt là với các nhà đầu tư quốc tế lo ngại về tình hình nợ của Mỹ và các lệnh trừng phạt có thể xảy ra.
Cho đến nay, điều đó vẫn chưa xảy ra, nhưng điều này có thể thay đổi nếu Mỹ không kiểm soát được tình hình tài chính. Theo dữ liệu của Bộ Tài chính Mỹ, công bố ngày 15/5, lượng trái phiếu Chính phủ Mỹ do nước ngoài nắm giữ đã lên tới 8.100 tỷ USD trong tháng 3/2024, tăng 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trái phiếu chính phủ vẫn được coi là tài sản an toàn để cất giữ tiền mặt. Đã có những lo ngại rằng lợi suất trái phiếu gia tăng có thể lan sang các thị trường chứng khoán.
Việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất đã làm phức tạp thêm tình hình nợ. Bắt đầu từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023, ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất vay ngắn hạn 11 lần, tổng cộng 5,25 điểm phần trăm, chính sách thắt chặt tiền tệ tương ứng với sự gia tăng mạnh của lợi suất trái phiếu chính phủ.
Lãi vay ròng của khoản nợ, bao gồm tổng các khoản thanh toán nợ của chính phủ trừ đi khoản thu nhập từ đầu tư, đã lên tới 516 tỷ USD trong năm tài chính này. Con số này lớn hơn chi tiêu của chính phủ cho quốc phòng hoặc Medicare và gấp khoảng bốn lần số tiền chi cho giáo dục. Vấn đề lớn nhất với ngân sách là chi tiêu cho An sinh xã hội và Medicare, việc cải cách cho cả hai chương trình này dường như không có khả năng xảy ra.
Các báo cáo mới đây cho thấy kinh tế Mỹ bước vào quý II/2024 với tốc độ chậm lại, thêm bằng chứng về việc nhu cầu đang yếu đi, cho phép Fed có thể hạ lãi suất. Hoạt động xây dựng mới nhà ở và hoạt động chế tạo tại Mỹ đều ở mức thấp hơn dự kiến. Theo các báo cáo trước đó, doanh số bán lẻ giảm mạnh và lạm phát lần đầu tiên giảm trong 6 tháng.
Tốc độ khởi công xây dựng nhà chậm hơn dự kiến và số giấy phép xây dựng giảm cho thấy lãi suất thế chấp tăng gần đây khiến các nhà thầu thận trọng để đánh giá triển vọng nhu cầu. Lòng tin trong lĩnh vực này cũng chịu tác động khi lãi suất thế chấp vẫn ở mức trên 7%.
Trong khi đó, sản lượng công nghiệp đình trệ trong tháng 4/2024, khi sản lượng của các nhà máy giảm, do sự lạc quan hồi đầu năm về tăng trưởng của lĩnh vực chế tạo giảm bớt. Chế tạo, lĩnh vực chiếm 3/4 tổng sản lượng công nghiệp, gặp khó khăn lớn hơn, do giá nguyên liệu đầu vào tăng và nhu cầu không đồng đều.
Chỉ số mới nhất về hoạt động chế tạo theo Viện Quản lý Nguồn cung đã cho thấy sự suy giảm trở lại trong tháng 4, sau khi lĩnh vực này tăng trưởng lần đầu tiên kể từ năm 2022 trong tháng 3/2024.
Doanh số bán lẻ giảm đối với 7 trong số 13 sản phẩm. Đa phần chi tiêu là cho các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm và xăng, thay vì cho các hàng hóa không thiết yếu. Doanh số bán lẻ giảm sau hai tháng trước tăng mạnh, cho thấy lãi suất cao và ngân sách eo hẹp có thể khuyến khích người tiêu dùng hạn chế chi tiêu cho hàng hóa không thiết yếu.
Lạm phát giá tiêu dùng giảm lần đầu tiên trong 6 tháng. Chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ trong tháng 4/2024 tăng 3,4%, giảm 0,1 điểm phần trăm so với mức tăng tương ứng của tháng Ba.
Tin liên quan
-
Thị trường
Thị trường châu Á biến động ngược chiều khi chờ đợi số liệu kinh tế Mỹ
18:06' - 15/05/2024
Thị trường chứng khoán châu Á chật vật tìm hướng đi trong phiên 15/5 trước khi Mỹ công bố dữ liệu lạm phát quan trọng vào cuối ngày.
-
Giá vàng
Giá vàng thế giới bật tăng sau tín hiệu từ kinh tế Mỹ
07:56' - 07/05/2024
Theo công cụ FedWatch của CME, khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng 9/2024 là hơn 69% tính đến ngày 6/5.
-
Giá vàng
Giá vàng châu Á phục hồi nhờ khả năng kinh tế Mỹ "hạ cánh mềm"
12:28' - 06/05/2024
Phiên sáng 6/5, giá vàng giao ngay tăng 0,3%, lên 2.308,86 USD/ounce tại Singapore, khi gia tăng khả năng kinh tế Mỹ sẽ "hạ cánh mềm".
-
Ý kiến và Bình luận
Bộ trưởng Tài chính: Kinh tế Mỹ có thể mạnh hơn dự đoán
07:46' - 26/04/2024
Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen tuyên bố tăng trưởng kinh tế của Mỹ có thể mạnh hơn so với những dự đoán dựa trên dữ liệu về sản lượng quý đầu tiên yếu hơn so với dự kiến.
Tin cùng chuyên mục
-
Kinh tế Thế giới
Diễn đàn Davos tìm kiếm cách thức hỗ trợ phục hồi kinh tế toàn cầu
20:13'
Theo Tân Hoa xã, Diễn đàn Davos mùa Hè lần thứ 15 sẽ diễn ra từ ngày 25-27/6 tại thành phố Đại Liên (Dalian), tỉnh Liêu Ninh (Liaoning), Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Các công nhân tại cảng biển ở Đức đồng loạt đình công
14:16'
Căng thẳng gia tăng tại các cảng biển Đức khi nhân viên đồng loạt tham gia đình công chung vào ngày 17/6 nhằm gia tăng sức ép lên các nhà tuyển dụng trong các cuộc đàm phán lương đang diễn ra.
-
Kinh tế Thế giới
Singapore dẫn đầu bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu 2024
13:56'
Ngày 18/6, Viện Phát triển Quản lý Quốc tế (IMD) có trụ sở tại Thuỵ Sĩ công bố báo cáo về xếp hạng năng lực cạnh tranh toàn cầu 2024, trong đó Singapore đứng đầu danh sách xếp hạng này.
-
Kinh tế Thế giới
Kinh tế Nga đón tín hiệu lạc quan
17:25' - 17/06/2024
Bộ Tài chính Nga cho biết, trong tháng 5/2024, ngân sách Liên bang ghi nhận thặng dư lần đầu tiên trong một năm qua, khi thu đạt 2.600 tỷ ruble (29 tỷ USD) và chi 2.100 tỷ ruble.
-
Kinh tế Thế giới
Liên hợp quốc: Thế giới đang chệch hướng các mục tiêu phát triển bền vững
14:51' - 17/06/2024
Một báo cáo toàn cảnh của của Liên hợp quốc (LHQ) cho thấy thực trạng đáng báo động: thế giới đang đi chệch hướng hầu hết các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG) đã được LHQ thông qua năm 2015.
-
Kinh tế Thế giới
Trung Quốc đối mặt với tăng trưởng không đồng đều
14:50' - 17/06/2024
Sản lượng công nghiệp thấp hơn kỳ vọng, thị trường bát động sản sụt giảm...đang tạo thêm sức ép lên nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc.
-
Kinh tế Thế giới
Nhật Bản bán rác thải cỡ lớn để tái chế qua sàn thương mại điện tử Mercari
10:56' - 17/06/2024
Ngày càng nhiều chính quyền địa phương ở Nhật Bản sử dụng ứng dụng sàn thương mại điện tử Mercari để bán rác thải cỡ lớn có thể tái sử dụng, nhằm giảm lượng khí thải carbon từ việc đốt rác thải.
-
Kinh tế Thế giới
Máy bay của Thủ tướng New Zealand gặp sự cố trên đường đến Nhật Bản
09:00' - 17/06/2024
Ngày 16/6, máy bay của Lực lượng Phòng vệ New Zealand (NZDF) chở Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon tới Nhật Bản đã bị trục trặc, buộc ông phải sử dụng một chuyến bay thương mại thay thế.
-
Kinh tế Thế giới
Tâm điểm trên thị trường thế giới tuần tới
21:05' - 16/06/2024
Một tuần sau khi một loạt báo cáo được công bố cho thấy áp lực lạm phát ở Mỹ đã giảm bớt, các nhà đầu tư đang chờ đón những số liệu mới về nhu cầu tiêu dùng, thị trường nhà...