Nghề đánh bắt cá trước mối nguy biến đổi khí hậu (Phần 1)

Nghề đánh bắt cá trước mối nguy biến đổi khí hậu. Ảnh: TTXVN

Đó là lời cảnh báo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), được đưa ra trong báo cáo mới nhất về thiệt hại do thiên tai gây ra đối với hệ thống lương thực và nông nghiệp.
Theo FAO, sự khác biệt lớn nhất giữa nghề khai thác thuỷ sản và các ngành công nghiệp thực phẩm khác nằm ở mối liên kết và sự phản ứng đối với tình trạng biến đổi khí hậu, cũng như những hệ quả của nó đối với vấn đề an ninh lương thực. 
Không giống hầu hết các động vật trên cạn, những loài động vật thủy sinh có tính biến nhiệt cao. Điều này có nghĩa là nhiệt độ cơ thể của chúng thay đổi theo nhiệt độ môi trường, bất kỳ thay đổi nào trong nhiệt độ môi trường sống cũng đều ảnh hưởng đáng kể đến quá trình trao đổi chất, tốc độ tăng trưởng, năng suất, khả năng sinh sản theo mùa cũng như sự mẫn cảm đối với các loại dịch bệnh và độc tố.
Trong những năm gần đây, thế giới đã chứng kiến những tác động tiêu cực của tình trạng biến đổi khí hậu đối với nghề đánh bắt cá và nuôi trồng thủy sản. Ở những vùng biển, các điều kiện thời tiết khắc nghiệt liên tục xảy ra với cường độ ngày một lớn, trong đó phải kể đến hiện tượng El Niño ở Nam Thái Bình Dương (hiện tượng tự nhiên làm cho nhiệt độ bề mặt nước biển nóng lên).
Dự kiến, sự nóng lên liên tục của các đại dương trên thế giới có thể sẽ tiếp tục diễn ra với tốc độ khác nhau trên từng vùng miền. Trong đó, khu vực Đại Tây Dương có dấu hiệu nóng lên đặc biệt rõ ràng. Tình trạng này tạo ra sự thay đổi trong tỷ lệ phân bổ cá, đổ dồn đến những vùng có nước biển ấm hơn so với những nơi lạnh lẽo. 
Bên cạnh đó, sự thay đổi về độ mặn của nước cũng đang diễn ra, với các vùng biển ở vĩ độ cao có độ mặn giảm do lượng mưa lớn, dòng chảy cao, tình trạng băng tan và tác động của khí quyển. Cùng với đó, tính axit của các đại dương cũng lớn hơn, mang lại nhiều hậu quả tiêu cực đối với các rạn san hô và một số sinh vật biển khác.
Theo báo cáo của FAO, mặc dù có sự chênh lệch lớn giữa các khu vực, song cả thế giới đang trải qua những thay đổi lớn trong ngành sản xuất thủy sản ở biển và đại dương. Đối với bộ phận người dân phụ thuộc nhiều vào nghề cá, bất kỳ sự suy giảm nào về nguồn cung hoặc chất lượng cá để làm thức ăn hoặc làm gia tăng sự bất ổn đối với chiếc “cần câu cơm” của họ sẽ gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng hơn. 
Những cộng đồng đánh bắt cá nằm ở vị trí vĩ độ cao, cộng đồng phụ thuộc vào khai thác sản phẩm chịu tác động từ biến đổi khí hậu, chẳng hạn như hệ thống rạn san hô hoặc san hô, sẽ chịu tác động lớn nhất. Ngoài ra, cộng đồng nghề cá nằm ở vùng đồng bằng, đảo san hô và vùng biển có băng sẽ đặc biệt dễ bị tổn thương trước nguy cơ mực nước biển dâng cao và tình trạng lũ lụt, xâm nhập mặn cũng như xói mòn bờ biển.