Tuy nhiên, do chưa nhận thức đầy đủ về mặt pháp lý cũng như sự thiếu trách nhiệm của các cấp chính quyền, mà từ đó tới nay người dân gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
* Mòn mỏi chờ sổ đỏ
Năm 2004, UBND tỉnh Nam Định có chủ trương giải phóng mặt bằng xây dựng Khu Công nghiệp Mỹ Trung.
Trong quá trình lập phương án giải phóng mặt bằng thực hiện dự án, huyện Mỹ Lộc đã thu hồi đất của 76 hộ dân, đồng thời xét duyệt cho 110 hộ được giao đất tái định cư với tổng diện tích trên 22.000 m2; trong đó, 76 hộ bị thu hồi đất và 34 hộ phát sinh theo diện tách hộ.
Năm 2007, các hộ dân bắt đầu xây dựng nhà và sinh sống tại khu đất tái định cư cách nơi ở cũ từ 500 – 800 m.
Ông Bùi Văn Tiến, người dân trong khu tái định cư thôn 12 xã Mỹ Trung cho biết, phục vụ cho việc giải phóng mặt bằng xây dựng khu công nghiệp, gia đình ông đã nhường hơn 1.100 m2 đất. Sau khi được đền bù với số tiền trên 850 triệu đồng, năm 2007 gia đình chuyển đến khu tái định cư mới để xây dựng nhà ở. Tưởng chừng sau khi ổn định cuộc sống 1 - 2 năm sẽ được cấp sổ đỏ, nhưng đến nay đã 12 năm vẫn chưa nhận được.
Theo ông Tiến, để có được mảnh đất rộng 200 m2 trong khu tái định cư, ông đã phải chi số tiền 150 triệu đồng cho Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh. Sau khi nộp tiền, ông Tiến nhận được tờ phiếu thu từ Công ty này cùng lời hứa sẽ sớm nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tuy nhiên đến nay vẫn chưa thấy đâu. Người dân đã nhiều lần kiến nghị lên các cấp chính quyền nhưng vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng.
Bà Bùi Thị Huệ, người dân trong khu tái định cư cho rằng, nhẽ ra các hộ dân tái định cư phải được ưu tiên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng chúng tôi đã phải chờ đợi suốt một thời gian dài vẫn chưa nhận được trong khi đó các loại hồ sơ, giấy tờ để làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chúng tôi đã chuyển lên xã từ rất lâu rồi.
Nhiều gia đình tại đây kinh tế gặp khó khăn hoặc cần vốn làm ăn, nhưng không có sổ đỏ, không có tài sản thế chấp để vay vốn ngân hàng, phải vay ngoài lãi suất cao.
Ông Bùi Văn Thái, Bí thư Chi bộ thôn 12 cho biết, tại các cuộc họp của xã, các buổi tiếp xúc cử tri, người dân đã nhiều lần kiến nghị về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ trong thôn. Các cấp lãnh đạo hết lần này đến lần khác đều hứa sẽ giải quyết vấn đề này cho dân, song đã 12 năm qua đi, người dân trong thôn vẫn mỏi mòn chờ ngày được cầm sổ đỏ.
* Đảm bảo quyền lợi cho người dân
Ông Mai Đình Thân, Chủ tịch UBND xã Mỹ Trung lý giải, nguyên nhân dẫn đến những khó khăn, vướng mắc trong quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân tái định cư trong xã là do Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh tự đứng ra giao đất, thu tiền của người dân, mà chưa được các cấp có thẩm quyền thông qua. Vì vậy, chưa đủ cơ sở pháp lý để tiến hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo tài liệu của cơ quan chức năng, tại thời điểm tiến hành giao đất cho các hộ dân tái định cư, Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh đã thu tiền sử dụng đất của các hộ với đơn giá từ 600.000 - 750.000 đồng/m2 tùy theo vị trí đất, với tổng số tiền trên 8,1 tỉ đồng mà không được UBND tỉnh Nam Định phê duyệt. Không những thế, danh sách các hộ dân tái định cư cũng chưa được tỉnh thông qua.
Ông Trần Tất Nguyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Lộc xác nhận, năm 2014, khi tiến hành rà soát để lập danh sách các hộ tái định cư đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, huyện phát hiện Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh không làm đúng quy trình, danh sách các hộ tái định cư và giá đất chưa được cơ quan chức năng thông qua mà đã tự giao đất, thu tiền.
Trả lời câu hỏi của phóng viên, vì sao sự việc diễn ra từ năm 2007 nhưng tới tận năm 2014 huyện mới phát hiện Công ty cổ phần Công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh không thực hiện đúng quy định, Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Lộc phân trần: Do khu tái định cư đã 3 lần điều chỉnh quy hoạch vào các năm: 2006, 2007, 2010. Hơn nữa, khu đất tái định cư được quy hoạch làm khu công nghiệp do doanh nghiệp quản lý nên chính quyền chỉ phối hợp giải quyết các vấn đề phát sinh.
Để tháo gỡ những vướng mắc, huyện Mỹ Lộc đã tiến hành rà soát 76 hộ dân có đất bị thu hồi và 34 hộ thuộc diện tách hộ đã được giao đất tái định cư. Qua rà soát có 55/76 hộ bị giải phóng mặt bằng đủ điều kiện tái định cư. Đây là những hộ có diện tích đất rất lớn và bị thu hồi toàn bộ diện tích đất đang sử dụng. 55 hộ này sẽ được ưu tiên cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sớm trong thời gian tới, các hộ còn lại sẽ được xét duyệt trong các đợt tiếp theo.
Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Mỹ Lộc, việc tiến hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 55 hộ cũng đang gặp vướng mắc do các hộ chưa chứng minh được đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước. Huyện đã đề xuất phương án “ghi thu, ghi chi” để tháo gỡ khó khăn cho các hộ trên và đang đợi quyết định của UBND tỉnh Nam Định. Khi tỉnh phê duyệt chủ trương này, huyện sẽ tiến hành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân../.