Người Việt thường làm gì trong ngày Tết cổ truyền?
Về quê ăn Tết
Người Việt Nam có truyền thống mỗi khi năm hết Tết đến lại trở về sum họp dưới mái ấm gia đình, để được khấn vái trước bàn thờ, thăm lại ngôi mộ hay nhà thờ tổ tiên, báo cáo các cụ, các ông bà những điều đã làm được trong cả năm đã qua.
Người thì lại muốn về thăm nơi họ đã từng sinh sống với gia đình trong thời niên thiếu. Đặc biệt với những người xuất thân từ nông thôn Việt Nam, những kỷ niệm gắn liền với giếng nước, sân đình, lũy tre... cả đời chắc không thể quên.
Vì thế, “về quê ăn Tết” đã trở thành thành ngữ chỉ cuộc hành hương về nơi cội nguồn trong ngày Tết cổ truyền.
Tỏ lòng hiếu kính tổ tiên
Cũng trong những ngày này, chăm chút, sắp dọn bàn thờ là cách để con cháu bày tỏ lòng hiếu kính với tổ tiên, ông bà. Mỗi gia đình tuy có một cách bài trí và sắp đặt bàn thờ khác nhau nhưng tựu chung đều là nơi tưởng nhớ đến những người đã khuất.
Lễ vật dâng cúng ngày Tết thường là cặp bánh chưng xanh, mâm ngũ quả, lọ hoa tươi, hộp bánh, chai rượu… Ngoài ra còn có hai cây mía đặt ở hai bên bàn thờ, với ý nghĩa để các cụ chống gậy về với con cháu, dẫn linh hồn tổ tiên từ trên trời về hạ giới…
Đây chính là nét văn hóa truyền thống góp phần bảo tồn di sản tinh thần và đạo đức trong đời sống con người lưu truyền từ ngàn xưa.
Xuất hành và hái lộc
Dân gian xưa cho rằng, trong đêm giao thừa hay ngày đầu tiên của năm mới, người chủ gia đình cần “xuất hành”, tức là đi ra khỏi nhà, để đi tìm may mắn cho mình và gia đình. Trước khi xuất hành, người ta phải xem ngày, giờ và các phương hướng tốt để mong gặp được các quý thần, tài thần, hỉ thần…
Không những vậy, nếu xuất hành ra chùa hay đền, sau khi lễ bái, người Việt còn có tục bẻ lấy một “cành lộc” để mang về nhà lấy may, lấy phước, gọi là tục “hái lộc”.
Cành lộc này có thể là một cành đa nhỏ hay cành đề, cành si… là những loại cây quanh năm tươi tốt và nẩy lộc. Tục hái lộc ở các nơi đền, chùa ngụ ý xin hưởng chút lộc của Thần, Phật ban cho nhân năm mới. Cành lộc thường đem về cắm ở bàn thờ. Khác với miền Bắc, miền Trung không có tục hái lộc đầu năm.
Khai bút và xin chữ đầu xuân
Từ lâu, khai bút đầu xuân đã được duy trì như một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Trước đây thường chỉ có những ông đồ, thầy đồ, học sĩ… mới thực hiện nghi thức khai bút. Sau lễ cúng giao thừa, họ sẽ đốt lư trầm bên bàn viết và cầm cây bút thảo những câu đối hay, những chữ có ý nghĩa lên giấy đỏ hoặc giấy hoa tiên.
Khai bút đầu xuân có thể là dòng chữ ghi họ tên, tuổi, quê quán của người cầm bút hoặc một vài câu thơ được sáng tác ngẫu hứng...
Ngày nay, tuy không còn phổ biến như xưa nhưng nhiều gia đình, nhất là các học sinh, giới văn sĩ, thi sĩ, người làm nghề viết lách… phong tục này vẫn rất được coi trọng. Bởi nó không chỉ tượng trưng cho sự khởi đầu một sự nghiệp, sự học mà còn gửi gắm rất nhiều tâm tư, nguyện vọng về một năm mới suôn sẻ, hạnh phúc và thành công.
Ngoài phong tục khai bút đầu năm, người Việt còn có một phong tục khác cũng đề cao tinh thần quý chữ. Đó là phong tục Xin chữ đầu năm.
Tục xin chữ đầu năm đã trở thành phong tục và nét văn hóa mỗi độ xuân về. Đầu năm thường gắn với việc cầu xin những điềm lành, việc lành trong ao ước của con người qua những cuộc hành hương về nơi linh thiêng nhất.
Ngày xưa là xin chữ Nho, ngày nay vẫn là chữ Nho, lại có thêm cả chữ Quốc ngữ, với lợi thế thông dụng, dễ đọc, dễ hiểu. Các thầy đồ Hán học và Quốc ngữ học tha hồ thả hồn theo nét bút mà tặng lại cho người xin cái tâm, cái tài của mình được gửi qua nét chữ và nội dung của chữ theo ước nguyện của người xin.
Việc xin chữ đầu năm ngày một thịnh hành, nó đang trở thành phong tục đẹp của người Việt Nam mỗi độ xuân về Tết đến, từ Nam chí Bắc.
Lì xì mừng tuổi
Ngày Tết, người lớn thường tặng trẻ em một khoản tiền nho nhỏ, bỏ trong một bao giấy đỏ, gọi là “lì xì” với những lời chúc mừng ăn no, chóng lớn hay tượng trưng cho may mắn và tài lộc.
Theo tích cổ Trung Quốc thì trong “hồng bao” có 8 đồng tiền (là Bát Tiên hoá thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu.
Theo tục lệ ở một số địa phương thì người nhỏ tuổi không mừng tuổi người lớn hơn, vì vừa không đúng ý nghĩa, vừa bị cho là "hỗn".
Tuy nhiên, ngày nay, tục mừng tuổi đã cởi mở hơn, đặc biệt những người nhỏ tuổi nhưng đã lập gia đình, đã có thu nhập thì có thể mừng tuổi cho những bậc cao niên như cha mẹ, ông bà, để chúc tụng may mắn, sức khỏe, bình an.
Sáng sớm mồng một Tết hay ngày "Chính đán", mọi sinh hoạt ngừng lại, các con cháu tụ họp ở nhà tộc trưởng để lễ tổ tiên chúc Tết ông bà, cô chú bác... và mừng tuổi lẫn nhau./.
Tin liên quan
-
Thị trường
Lượng hành khách đi lại dịp Tết giảm sâu
13:24' - 21/01/2022
Sở Giao thông Vận tải Tp. Hồ Chí Minh dự báo sản lượng hành khách qua các bến xe liên tỉnh Tết năm nay chỉ đạt được khoảng 50% so với cùng kỳ 2021.
-
Thị trường
Nhu cầu cá thu nướng dịp tết tăng cao
12:41' - 21/01/2022
Những ngày này, người dân nơi cửa biển phường Nghi Thủy, thị xã Cửa Lò, tỉnh Nghệ An lại tất bật với việc nướng cá để phục vụ nhu cầu của người dân trong dịp Tết.
-
Kinh tế và pháp luật
Về quê ăn Tết ở các tỉnh Nam Bộ (miền Nam) cần chú ý những điều gì?
11:21' - 21/01/2022
Về quê ăn Tết ở các tỉnh Nam Bộ (miền Nam) gồm Tp Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa-Vũng Tàu, Tây Ninh, Bình Dương… có phải cách ly hay xét nghiệm không đang là vấn đề được nhiều người dân quan tâm.
-
Hàng hoá
Nhà vườn e dè nhập hoa bán Tết
09:10' - 21/01/2022
Còn gần 2 tuần nữa đến Tết Nguyên đán, tuy nhiên, trên các tuyến đường ở thành phố Vinh (tỉnh Nghệ An) đã tràn ngập sắc hoa, các loại cây cảnh như: đào, bưởi, hoa giấy…
Tin cùng chuyên mục
-
Đời sống
Anh đi đầu trong xu hướng làm việc tại nhà
08:09'
Nhiều tháng sau khi Anh dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp hạn chế phòng dịch COVID-19, số lượng người đi làm vẫn giảm gần 25% so với mức tháng 2/2020 trước khi dịch COVID-19 bùng phát tại nước này.
-
Đời sống
Nữ sinh Đồng Tháp làm son môi từ hoa sen
08:37' - 17/05/2022
Bằng đam mê với hoa sen, em Nguyễn Thị Diệu Hiền, học sinh lớp 12 Trường Trung học Phổ thông Phú Thành A huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp, nghiên cứu, sản xuất thành công son môi từ hoa sen.
-
Đời sống
Singapore cảnh báo virus đòi tiền chuộc Magniber
06:07' - 16/05/2022
Lực lượng cảnh sát và cơ quan an ninh mạng Singapore (CSA) đã cảnh báo về một phần mềm virus đòi tiền chuộc (ransomware) với thủ đoạn là làm giả bản cập nhật hệ điều hành Windows trên các thiết bị.
-
Đời sống
Các nhà khoa học Bỉ khám phá ra cách ngăn ngừa virus SARS-CoV-2
08:41' - 14/05/2022
Một nhóm các nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học Công giáo Louvain (UC Louvain) của Bỉ đã xác định được cơ chế xâm nhập của virus SARS-CoV-2 vào cơ thể người và gây ra bệnh COVID-19.
-
Đời sống
Lịch nghỉ hè năm học 2022 của Hà Nội, TP.HCM và nhiều địa phương
11:30' - 13/05/2022
Theo kế hoạch chung, học sinh nhiều địa phương sẽ được nghỉ hè trước 31/5/2022. Thời gian nghỉ cụ thể tùy vào kế hoạch năm học của từng địa phương.
-
Đời sống
Ô nhiễm môi trường đô thị: Bài toán chưa có lời giải ở Gia Lai
16:27' - 12/05/2022
Hàng chục nhà máy, xí nghiệp, công xưởng sản xuất, chế biến gỗ, cà phê tại thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai “vô tư” thải khói, bụi gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, môi trường của người dân.
-
Đời sống
Hơn 100.000 người Mỹ tử vong vì dùng thuốc quá liều trong năm 2021
08:26' - 12/05/2022
Tình trạng sử dụng thuốc quá liều đã khiến hơn 100.000 người tại Mỹ thiệt mạng trong năm 2021.
-
Đời sống
Ý kiến của Cục quản lý thị trường Bình Định về giá dịch vụ ăn uống tại farmstay Nẫu Ecovalley
19:18' - 11/05/2022
Ông Trần Đức Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường Bình Định cho biết, việc đánh giá các loại dịch vụ ăn uống tại farmstay Nẫu Ecovalley có giá cao hay thấp là do nhận định của đoàn kiểm tra.
-
Đời sống
Phòng tránh viêm gan bí ẩn ở trẻ em thế nào hiệu quả?
15:17' - 11/05/2022
Hiện nay, nguồn lây bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ em vẫn được tìm ta, vì vậy cách duy nhất để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh là bắt đầu ngay từ các tác nhân đã ghi nhận.