Nhiên liệu hydro xanh có hiệu quả ra sao trong chuyển đổi năng lượng?

Phát triển nhiên liệu Hydro xanh trong chuyển đổi năng lượng. Ảnh: IEA

Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA), vào năm 2030, tổng sản lượng hydro đạt hơn 200 triệu tấn, 70% trong số này sẽ được sản xuất từ các công nghệ carbon thấp như điện phân hoặc nhiên liệu hóa thạch; đến năm 2050 có thể đạt trên 500 triệu tấn. Cùng với các nước, Việt Nam đang thúc đẩy chuyển đổi năng lượng theo hướng bền vững, khuyến khích phát triển nhiên liệu khí hydro, giảm phát thải carbon.

Để đạt được mục tiêu về sản lượng hydro theo dự báo trên, IEA cho hay, đòi hỏi công suất điện phân lắp đặt từ 0,3 GW hiện nay lên gần 850 GW vào năm 2030 và 3.600 GW vào năm 2050.

Nhằm cắt giảm tối đa lượng phát thải C02 gây hiệu ứng nhà kính, các nước trên thế giới đang nghiên cứu các công nghệ sản xuất hydro phát thải carbon thấp. Một trong những công nghệ sản xuất hydro carbon thấp được quan tâm nhất hiện nay là điện phân, khí hóa sinh khối và phân tách khí tự nhiên.
Theo IEA, tiềm năng của hydro đóng vai trò quan trọng tương lai năng lượng sạch, an toàn và bền vững. Hiện nay, nhu cầu hydro rất lớn, lên đến 90 triệu tấn năm 2020, chủ yếu dùng cho lĩnh vực lọc dầu và sản xuất phân đạm.

Hydro xanh được tạo ra thông qua quá trình điện phân nước, ở đó điện được sử dụng để tách nước thành hydro và oxi. Hydro được tạo ra từ điện phân có nhiều ưu điểm do chúng có thể được lưu trữ dưới dạng khí lỏng, thích hợp để sử dụng trong nhiều lĩnh vực và dễ dàng vận chuyển.
Cũng theo Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, ở Việt Nam đã có những dự án về đầu tư hydro đầu tiên. Ngày 4/10 vừa qua, Tổ hợp các nhà đầu tư gồm Tập đoàn Năng lượng Enterprize Energy (Vương quốc Anh – Singapore) và các nhà đầu tư từ châu Âu đã đề xuất với Chính phủ Việt Nam về lập Dự án đầu tư Thăng Long Wind 2 (TLW2) để sản xuất hydro từ điện phân nước biển phục vụ mục tiêu xuất khẩu cho Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore tại Khu vực ngoài khơi vùng biển Bình Thuận. Quy mô dự án khoảng 2.000 MW, tổng mức đầu tư khoảng 5 tỷ USD, thời gian triển khai dự kiến từ 2022 đến 2030.
Các chuyên gia năng lượng cho rằng, đây là dự án mang tính đột phá, khai thác tối đa tiềm năng gió ngoài khơi và có thể đặt nền móng cho phát triển nền kinh tế hydro xanh cho Việt Nam trong tương lai gần.

Đồng thời, trong quá trình triển khai xây dựng, những dự án tương tự sẽ tận dụng triệt để năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu dầu khí trong nước như PTSC, Vietsovpetro để gia công chế tạo các công trình biển cho dự án, nâng cao giá trị gia tăng và nội địa hóa các sản phẩm cơ khí biển.

Nhiều nước trên thế giới sử dụng hydro cho hoạt động vận tải. Ảnh minh họa

Ngoài ra, TLW2 cũng các dự án tương tự phù hợp với xu thế phát triển kinh tế xanh, tăng trưởng xanh của thế giới cũng như của Việt Nam, góp phần nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế, khi hội nghị thượng đỉnh của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) được tổ chức vào tháng 11 tới đây.

Trước đó, vào năm 2019, chỉ có 3 nước gồm Pháp, Nhật và Hàn Quốc công bố chiến lược cụ thể về chương trình phát triển và sử dụng hydro như một nguồn nhiên liệu sạch. Hiện nay, đã có thêm 17 nước công bố chiến lược và hơn 20 nước khác tuyên bố đang làm việc nghiêm túc để đưa ra chiến lược trong thời gian sớm nhất. Cùng thời điểm này, các công ty năng lượng lớn cũng tuyên bố quan tâm đến các cơ hội kinh doanh hydro.
Ở Việt Nam, Chính phủ và các bộ, ngành cũng nhận thức rõ tầm quan trọng của chuyển đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướng nâng cao tỷ trọng nguồn năng lượng tái tạo và đang trong quá trình xây dựng lộ trình hài hòa, hợp lý để chuyển đổi nguồn năng lượng theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải carbon, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả…
Để thực hiện quyết liệt lộ trình này, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 tại Quyết định số 1658 ngày 01/10/2021; trong đó, nêu rõ nhiệm vụ của Bộ Công Thương về nghiên cứu xây dựng cơ chế khuyến khích phát triển nhiên liệu khí hydro gắn với điện gió ngoài khơi…/.