Nhiều công ty hưởng lợi từ Brexit

Bốc dỡ hàng hóa tại cảng container Peel ở Liverpool. Ảnh: Reuters

Trong khi nhiều cảng của Anh phải vật lộn với sự chậm trễ và thương mại sụt giảm sau Brexit, Stephen Carr, Giám đốc thương mại của cảng Peel tại Liverpool, lại đang thuê thêm 150 công nhân.

Ông cho biết Liverpool là một trong những trung tâm vận chuyển của Anh, cảng Peel hiện hoạt động ở mức 80-90% công suất và đang tăng lên.
Đại dịch COVID-19 và các biện pháp kiểm soát biên giới mới với EU đã khiến các mô hình kinh doanh trên khắp châu Âu bị ảnh hưởng. Các tác động về kinh tế đang bắt đầu được cảm nhận khi thịt, cá bị thối rữa do những chậm trễ và thủ tục giấy tờ phức tạp. Nhiều công ty đã ngừng việc giao nhận hàng với Anh vì chi phí gia tăng.
Các nhà kinh tế dự đoán việc rời khỏi EU sẽ làm kinh tế Anh khó khăn hơn, nhưng theo Mark Gregory, nhà kinh tế trưởng của Ernst & Young tại Anh, trong rối loạn vẫn có cơ hội. Ông nói “Brexit là một quá trình không phải là một sự kiện và kẻ thắng người thua sẽ chỉ trở nên rõ ràng theo thời gian".
Liverpool, cảng container lớn thứ năm của Anh, ở vùng Đông Bắc của Anh, là một trong những người chiến thắng sớm khi lấy được thêm thị phần từ các đối thủ miền Nam do các công ty hậu cần cố gắng tránh tình trạng tắc nghẽn tại các cảng bận rộn bên bờ eo biển Anh.
Trong những tháng gần đây, ba dịch vụ mới ở Liverpool đã được bắt đầu sau khi được đầu tư hơn 400 triệu bảng. Một là vận chuyển các container từ Santander, miền Bắc Tây Ban Nha, vốn trước đây đi qua Pháp và qua eo biển Anh để vào Anh. Mảng thứ hai là vận tải hàng hóa xuyên Đại Tây Dương đến miền Bắc nước Anh, giành được từ cảng Felixstowe, ở miền Nam, đang tắc nghẽn.

Thay vì có nguy cơ bị ùn ứ tại Felixstowe, các chủ hàng chuyển hàng lên tàu nhỏ hơn dừng lại ở Liverpool. Thứ ba là kết nối đầu tiên của Liverpool với Đông Á trong nhiều thập kỷ. Hãng tàu CMA CGM dừng lại ở Dunkirk bốc dỡ các container từ miền bắc nước Pháp và Bỉ trước khi đến Liverpool.

Một số nhà bán lẻ EU cũng đã quyết định trữ thêm hàng tại Anh để đảm bảo có thể giao hàng đúng thời gian trong bối cảnh biên giới bị tắc nghẽn.

Một nhà vận hành hậu cần Anh giấu tên cho biết họ đang mở rộng nhà kho cho các khách hàng EU. Đối tác của họ là một công ty Ba Lan. Công ty này giữ hàng và giao hàng cho các khách hàng EU ở Anh, trong khi đối tác Ba Lan làm như vậy ở EU, giúp hạn chế việc giao dịch xuyên biên giới.

Một số nhà sản xuất đã tái cấu trúc hoạt động để tận dụng tối đa môi trường giao dịch đã thay đổi. Statiflo, một nhà sản xuất máy trộn tĩnh được sử dụng trong ngành nước và các ngành công nghiệp khác, đã chuyển kho hàng để cung cấp cho các nước ngoài EU từ Đức sang cơ sở của mình ở Macclesfield.
Gareth Fry, Giám đốc điều hành công ty này, cho biết: “Chúng tôi có thể đã xây dựng hoạt động của mình tại Đức, nhưng chúng tôi có chuyên môn ở Anh”. Công ty này xuất khẩu sang hơn 80 quốc gia và quen với việc giải quyết các thủ tục giấy tờ hải quan. Gareth Fry cho rằng “Vấn đề đối với các công ty chỉ bán hàng sang châu Âu là đấy không thực sự là xuất khẩu. Họ không biết phải làm gì bây giờ”.
Đối với Brandauer, một công ty kỹ thuật gia đình 160 năm tuổi, đồng bảng giảm do Brexit giúp thúc đẩy nhu cầu của nước ngoài đối với các sản phẩm của họ. Doanh nghiệp có trụ sở tại Birmingham này dự kiến trong năm nay sẽ mở rộng quy mô hơn so với trước đại dịch và đang tuyển dụng thêm.
Rowan Crozier, Giám đốc điều hành Brandauer, cho biết: “Gần đây chúng tôi đã thành công trong kinh doanh ở Pháp, Hà Lan và Đức. Chúng tôi chưa mất một khách hàng EU nào". Brandauer, sản xuất các linh kiện chính xác dùng cho ô tô, thiết bị y tế…, xuất khẩu 75% sản phẩm của mình.
Mark Gregory cho biết ông hy vọng các nhà sản xuất sẽ chuyển hoạt động sản xuất cho thị trường Anh về trong nước, trong khi đóng cửa các hoạt động nằm trong chuỗi cung ứng toàn EU.

Vì vậy, dù dòng đầu tư vào từ EU giảm trong bốn năm sau cuộc trưng cầu Brexit tháng 6/2016, nhưng đầu tư vẫn tăng trong một số lĩnh vực do các công ty chuẩn bị sản xuất các sản phẩm cho thị trường Anh tại Anh.
Ông nói: “Có khả năng đầu tư tại Anh sẽ tăng trong các lĩnh vực như thực phẩm và sản xuất tiên tiến khi chuỗi cung ứng thay đổi để đáp ứng các yêu cầu thương mại mới, trong khi các lĩnh vực định hướng xuất khẩu như ôtô và dịch vụ tài chính có thể chứng kiến dòng vốn bị rút ra”.
Do thủ tục và giấy tờ rườm rà đi kèm với thỏa thuận EU-Anh, có một thị trường lớn mới là hỗ trợ thực hiện các thủ tục hành chính. Công ty kế toán Hillier Hopkins, trụ sở tại Watford và đã trở thành đại lý hải quan, cho biết các doanh nghiệp Anh sẽ cần thực hiện 255 triệu tờ khai hải quan mỗi năm, tăng từ mức 55 triệu tờ trước Brexit.
Ruth Corkin, một cựu nhân viên của Cơ quan hải quan và thuế quan Anh (HMRC), đã sử dụng chương trình đào tạo do chính phủ tài trợ và hiện đã thuê thêm người để giúp việc khai báo hải quan. Ruth Corkin nói: “Chúng tôi thấy đó có thể là một thị trường”. Bà còn cho biết thêm rằng phần mềm điền các tờ khai quá đắt và khó vận hành đối với các công ty nhỏ, nên dịch vụ của bà quan trọng và ngày càng bận rộn hơn.
Các doanh nghiệp vẫn khó có thể tiếp cận Dịch vụ Khai báo Hải quan (CDS) của HMRC và dịch vụ này cũng cần được hoàn thiện thêm. Hiện tại, chủ yếu vẫn sử dụng hệ thống Xử lý hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu (Chief) cũ và có thể mất từ 3-12 tháng để đăng ký và có được phần mềm cần thiết để thực hiện việc khai báo hải quan.
Ruth Corkin cho biết công việc như vậy rất mất thời gian và nếu tình hình vẫn như thế này thì bà có thể phải cắt giảm các công việc liên quan đến thuế VAT và thuê thêm người./.