Nhiều ý kiến chưa đồng thuận với đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu

Ngày 5/11, trao đổi bên lề Quốc hội liên quan đến đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên 65 để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số của Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân (nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh) đưa ra tại Quốc hội trước đó, nhiều đại biểu bày tỏ quan điểm chưa đồng thuận. Đồng thời cho rằng cần thận trọng nghiên cứu, đánh giá một cách toàn diện những tác động, ảnh hưởng sâu rộng đối với xã hội nếu thực hiện đề xuất này.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Phòng), việc Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu lên mức 65 xuất phát từ cách tính toán nhằm tăng năng suất lao động, tăng nguồn lực quốc gia và chống lại tình trạng già hóa dân số. Đây cũng là một đề xuất cần được nghiên cứu, xem xét toàn diện. Tuy nhiên, để tăng năng suất lao động, tận dụng được kinh nghiệm làm việc của lớp cán bộ lớn tuổi hoặc hóa giải được tình trạng già hóa dân số chúng ta có nhiều giải pháp, không nhất thiết phải tăng tuổi nghỉ hưu. Chúng ta có thể tạo cơ hội việc làm cho người cao tuổi bằng cách tạo ra cơ chế, chính sách để những người cao tuổi sau khi nghỉ hưu có đủ sức khỏe, tâm huyết với nghề nghiệp vẫn có thể làm việc bằng cách tự nguyện mà không phải ràng buộc vào bất kỳ quy định nào.

Cũng theo đại biểu, mới đây chúng ta đã tăng tuổi nghỉ hưu lên mức 60 đối với nữ, 62 đối với nam. Nhưng việc tăng tuổi nghỉ hưu này không hẳn đã nhận được sự đồng thuận cao của phần đông người lao động. Thực tế cho thấy, mỗi lĩnh vực, mỗi ngành nghề đều có đặc thù khác nhau, mức độ vất vả cũng không giống nhau. Người lao động ở lĩnh vực nặng nhọc muốn nghỉ ngơi sớm khi đã hoàn thành trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội. Tuy nhiên, khi thực hiện chính sách tăng tuổi nghỉ hưu, những đối tượng này cảm thấy như hụt hẫng vì họ phải tiếp tục ở lại làm việc thêm một số năm trong khi lẽ ra họ được về nghỉ ngơi theo quy định cũ, thụ hưởng chế độ hưu trí sau nhiều năm công tác vất vả. Như vậy, việc tăng tuổi nghỉ hưu chưa hẳn đã đáp ứng nguyện vọng của tất cả người lao động hưởng lương.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, một vấn đề rất quan trọng là nếu tăng tuổi nghỉ hưu sẽ tác động rất lớn đối với các chính sách an sinh xã hội mà chúng ta đang thực hiện như: các chế độ, chính sách đối với người già, quỹ lương hưu, quỹ bảo hiểm xã hội… và quan trọng hơn sẽ tạo ra áp lực vô cùng lớn đối với cơ hội việc làm của giới trẻ. Lớp cán bộ lớn tuổi ở lại làm việc thêm 3 năm cũng đồng nghĩa với việc lớp cán bộ trẻ sẽ mất đi cơ hội tuyển dụng, bỏ qua giai đoạn vàng trong độ tuổi lao động, giai đoạn đang sung sức và khí thế nhất của người lao động. Việc này sẽ tác động rất lớn đến cả thế hệ kế tiếp, tạo ra những khó khăn, vướng mắc nhất định trong quá trình phát triển. Do đó, phải rất thận trọng, nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng các tác động có thể gây ra nếu thực hiện đề xuất này.

Đồng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, tăng tuổi nghỉ hưu là một chính sách vô cùng lớn và sẽ tác động sâu rộng đến mọi mặt đời sống, xã hội, cần có rất nhiều thời gian để đánh giá nhằm đảm bảo lợi ích của tất cả các bên liên quan bao gồm cả Nhà nước, người lao động. Trong số người lao động cũng có nhiều người không muốn kéo dài thời gian công tác do họ đã mệt mỏi sau nhiều năm công tác, họ muốn dành thời gian còn lại cho gia đình khi sức khỏe vẫn còn tốt, họ không muốn bị trừ bảo hiểm khi đã hoàn thành nghĩa vụ đóng bảo hiểm… Về phía Nhà nước, Nhà nước cũng không muốn phải chi trả thêm một khoản chi lớn trong khi lại phải thay đổi hàng loạt chế độ chính sách khác.

Đại biểu nhấn mạnh, mới đây chúng ta đã tăng tuổi nghỉ hưu và có những cơ chế quy định cụ thể đối với từng trường hợp được kéo dài tuổi lao động như các nhà khoa học, các lao động trong lĩnh vực chuyên môn đặc thù… Chính sách này đã đáp ứng nhu cầu tất yếu trong quá trình phát triển của đất nước, cho phép những người có năng lực thực sự, kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực công tác căn cứ vào khả năng, điều kiện của mình để lựa chọn, quyết định nên tiếp tục ở lại công tác hay không. Như vậy, chính sách này đã thay thế phần nào cho việc tăng tuổi nghỉ hưu. Thay vì tăng tuổi nghỉ hưu đại trà đối với tất cả các đối tượng lao động hưởng lương, một số người có quyền lựa chọn tiếp tục công tác hay không và đây là hoàn toàn tự nguyện. Như vậy việc tăng tuổi nghỉ hưu như đề xuất là chưa cần thiết trong thời điểm hiện nay.

Còn theo đại biểu Nguyễn Quang Huân (Thành phố Hồ Chí Minh), cũng nên xem xét đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu nhưng cần có lộ trình và có các cơ quan thẩm định, đánh giá một cách khách quan, toàn diện. Thực tế cho thấy, tại Việt Nam, chất lượng cuộc sống được tăng lên rất nhiều, tuổi thọ trung bình cũng được tăng lên nên số người hơn 60 tuổi vẫn rất khỏe, minh mẫn, đáp ứng được các yêu cầu trong công việc họ đã làm. Nếu tăng tuổi nghỉ hưu sẽ giảm được sự lãng phí sức lao động từ đối tượng này.

Còn trên thế giới, các quốc gia có mức già hóa dân số cao đã phải nhập cư người lao động để giải quyết tình trạng thiếu lao động. Do vậy, việc tăng tuổi nghỉ hưu cũng cần được xem xét nhưng phải đảm bảo các yếu tố tác động qua lại, và phải có các cơ quan, tổ chức có chuyên môn, nghiệp vụ nghiên cứu, đánh giá đa chiều hoặc thăm dò ý kiến từ phía người lao động, từ đó tổng hợp ý kiến trước khi đưa ra quyết định cuối cùng./.