Những rủi ro đằng sau chiếc kính AI "biết tuốt"

Chiếc kính này luôn trong trạng thái bật, để có thể lắng nghe, ghi âm và chuyển các cuộc trò chuyện thành văn bản, sau đó hiển thị thông tin cho người đeo theo thời gian thực.

Nguyen, đồng sáng lập của Halo - công ty khởi nghiệp đứng sau công nghệ này, cho biết mục tiêu của họ là tạo ra những chiếc kính giúp người dùng "trở nên siêu thông minh ngay khi đeo chúng". Thậm chí như lời của nhà đồng sáng lập Ardayfio, sản phẩm sẽ mang lại “trí nhớ vô hạn” cho người dùng.

Ardayfio giải thích rằng AI sẽ lắng nghe mọi cuộc trò chuyện của người dùng và sử dụng kiến thức đó để gợi ý những gì nên nói. Ví dụ, nếu ai đó nói một từ phức tạp hoặc đặt một câu hỏi chẳng hạn như “37 mũ 3 bằng bao nhiêu?”, câu trả lời sẽ hiện lên trên mắt kính cho người dùng.

Cặp đôi này đã huy động được 1 triệu USD để phát triển sản phẩm mắt kính thông minh dự kiến có giá 249 USD này. Halo có kế hoạch giao hàng vào quý đầu tiên của năm 2026.

Tuy nhiên, khả năng ghi âm liên tục của thiết bị đang làm dấy lên những lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư và đặt ra những thách thức pháp lý gai góc cho sản phẩm này.

Kính Halo X kết nối với một ứng dụng trên điện thoại của người dùng để xử lý thông tin. Kính không có camera mà dùng một micro để thu lại các cuộc trò chuyện và câu trả lời được hiển thị trên màn hình dẫn sóng.  Hiện chiếc kính thông minh này sử dụng các phần mềm Gemini của Google và Perplexity làm công cụ chatbot. Hai nhà đồng sáng lập cho biết Gemini tốt hơn cho tính toán và suy luận, trong khi Perplexity giúp thu thập thông tin trên Internet. 

Halo khẳng định các cuộc trò chuyện được mã hóa ở hai đầu và tuân thủ tiêu chuẩn bảo mật SOC II. Tuy nhiên, việc ghi âm mà không có sự đồng ý của tất cả các bên liên quan bị nhiều nước coi là bất hợp pháp.

Ông Nikolas Guggenberger, giáo sư tại Trung tâm Luật Đại học Houston, cho biết các công ty sản xuất kính thông minh sẽ yêu cầu người đeo tuân thủ luật pháp địa phương. Nhưng lời khuyến cáo này cũng không có mấy sức nặng - ông Guggenberger chỉ ra rằng các nhà sản xuất ô tô cũng yêu cầu người dùng chỉ được sử dụng ô tô theo cách tuân thủ luật giao thông, song tai nạn vẫn luôn xảy ra.

Ardayfio cho biết việc xin phép tùy thuộc vào người dùng, nhấn mạnh rằng kính Halo X được thiết kế để hoạt động "kín đáo, như kính bình thường", không có đèn báo hiệu đang ghi âm như kính của Meta. Điều này làm dấy lên lo ngại về việc bình thường hóa các thiết bị ghi âm lén ở nơi công cộng.

Bà Eva Galperin, Giám đốc mảng an ninh mạng tại tổ chức phi lợi nhuận Electronic Frontier Foundation, cảnh báo rằng điều này "làm xói mòn niềm tin về quyền riêng tư, mà khi nói chuyện với nhau mọi người coi là mặc định". Vị chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về việc dữ liệu được ghi lại sẽ được lưu giữ ở đâu, cách thức lưu trữ và ai có quyền truy cập vào nó.

Ardayfio cho biết Halo dựa vào tính năng ghi âm do công ty Soniox cung cấp để chuyển âm thanh thành văn bản và công ty này tuyên bố không bao giờ lưu trữ các bản ghi âm. Nguyen tuyên bố khi sản phẩm hoàn chỉnh được phát hành cho khách hàng, nó sẽ được mã hóa đầu cuối, nhưng anh chưa cung cấp bằng chứng về cách thức hoạt động. Anh cũng lưu ý rằng Halo đang nhắm đến việc tuân thủ tiêu chuẩn SOC II, có nghĩa là sản phẩm được kiểm toán độc lập và chứng minh được khả năng bảo vệ dữ liệu khách hàng đầy đủ.

Không thể phủ nhận, kính thông minh mang lại những lợi ích to lớn về hỗ trợ tiếp cận cho người dùng, như mô tả thế giới cho người khiếm thị, chuyển lời nói thành văn bản cho người khiếm thính. Ông Bob Farrell từ công ty thử nghiệm phần mềm Applause nhận định rằng những công nghệ này sẽ "cải thiện đáng kể khả năng hòa nhập một cách công bằng hơn cho người khuyết tật.

Tuy nhiên, việc sử dụng kính thông minh tại nơi làm việc cũng làm dấy lên các câu hỏi về đạo đức. Ông Guggenberger cảnh báo nó có thể biến mọi tương tác xã hội thành một khoảnh khắc có thể bị lưu lại để chế giễu, khiến mọi người không dám nói chuyện một cách tự do.

Trong khi đó, luật sư Athar A. Khan cho biết kính luôn bật cũng có thể phát sinh các trách nhiệm pháp lý theo những cách khác. Ông nói rằng một chủ doanh nghiệp hoặc quản lý đeo kính này có thể tạo ra trách nhiệm pháp lý về việc giám sát nơi làm việc. Ngoài ra, việc sử dụng kính cũng có thể khiến người dùng vi phạm luật nghe lén hoặc đối mặt cáo buộc ghi âm bí mật thương mại của công ty.

Tương tự, luật sư Yelena Ambartsumian cho rằng một thiết bị ghi âm được bật liên tục đi ngược lại nguyên tắc giảm thiểu dữ liệu khi hầu như mọi công ty đều từng bị xâm phạm dữ liệu. Do đó, sự tiện lợi mà các thiết bị như kính thông minh Halo mang lại cần được cân nhắc với thực tế rằng người dùng đang cung cấp cho bên thứ ba thông tin bí mật và độc quyền của công ty mình.

Cuối cùng, theo ông Guggenberger, số phận của những thiết bị này có thể phụ thuộc vào mức độ thành công của Halo. Ông nói rằng nếu công ty bán được nhiều sản phẩm, họ có thể tính toán các rủi ro tuân thủ vào giá bán cuối cùng. Meta đã bán được 2 triệu chiếc kính thông minh Ray-Ban từ cuối năm 2023 đến đầu năm 2025. Liệu Halo có lặp lại thành công này được hay không vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ.